تهدیدات امنیت غذایی، در این روزهای کرونا

مدیر گروه تحقیقات سیاستگذاری و برنامه ریزی غذا و تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه، گفت: تغذیه اقشار آسیب پذیر در شرایط همه گیری کووید ۱۹، به شدت تهدید می شود.

فاطمه محمدی نصرآبادی، افزود: روز جهانی غذا خواستار همبستگی جهانی برای کمک به همه جمعیت‌ها و به ویژه آسیب پذیرترین افراد برای برون رفت از بحران و مقاوم سازی نظام‌های غذایی است تا بتوانند در برابر افزایش نوسانات و شوک‌های آب و هوایی مقاومت کنند. نظام‌های غذایی آینده ما باید ضمن حفظ منابع طبیعی و تنوع زیستی و مقابله با چالش‌هایی مانند تغییر اقلیم، رژیم‌های غذایی و سالم برای همه و معیشت مناسب و معقول برای کشاورزان و کارکنان سیستم‌های غذایی فراهم کنند. این امر به طرح‌های بهتر حمایت اجتماعی و فرصت‌های جدیدی که در پرتو دیجیتال سازی و تجارت الکترونیکی پدیدار می‌شوند و همچنین اقدامات کشاورزی پایدارتر که منابع طبیعی زمین، سلامت ما و آب و هوا را حفظ می‌کنند، نیاز دارد.

وی افزود: بیش از ۳ میلیارد نفر در جهان دسترسی به اینترنت ندارند و بیشتر آنها در مناطق روستایی و دور افتاده زندگی می‌کنند. کشاورزان خرده مالک برای بهبود معیشت خود به دسترسی بیشتر به منابع مالی، آموزش، نوآوری و فناوری نیاز دارند. امروزه تنها ۹ گونه گیاهی ۶۶ درصد از کل محصولات تولید شده را تشکیل می‌دهند، با وجود اینکه حداقل ۳۰ هزار گیاه خوراکی وجود دارد. ما برای تغذیه مردم و حفظ کره زمین باید انواع متنوعی از مواد غذایی را پرورش دهیم.

مدیر گروه تحقیقات سیاستگذاری و برنامه ریزی غذا و تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در ادامه بیان داشت: حدود ۱۴ درصد از مواد غذایی تولید شده برای مصرف انسان هر ساله بین مراحل رشد یا پرورش آن تا زمان رسیدن به بازار عمده فروشی از بین می‌رود. در مراحل خرده فروشی مواد غذایی و مصرف، مواد غذایی بیشتر هدر می‌رود. جلوگیری از اتلاف و ضایعات محصولات غذایی کشاورزی و دامی در تمام مراحل نظام غذا و تغذیه از تولید تا مصرف می‌تواند به بهبود دسترسی بخش زیادی از مردم به مواد غذایی کمک کند.

نصرآبادی با بیان اینکه روز جهانی غذای امسال معمولی نیست و به چیزی بیشتر از اقدامات عادی نیاز داریم, اظهار داشت: کشورها، بخش خصوصی و جامعه مدنی باید اطمینان حاصل کنند که نظام‌های غذایی ما برای تغذیه جمعیت در حال رشد و حفظ کره زمین، همگام با یکدیگر انواع مواد غذایی را پرورش می‌دهند. بنابراین باید این پیام از طریق فراخوان‌ها و رویدادها گسترش داده شود.

وی افزود: همه ما، در سراسر زنجیره غذایی با انتخاب غذای سالم و عادات پایدار به عنوان جزئی از شیوه زندگی خود در این زمینه می‌توانیم نقش مهمی ایفا کنیم. به این ترتیب تقاضای کلی برای مواد غذایی سالم و گیاهی (به جای مواد حیوانی) افزایش یافته و ضایعات و آسیب به زمین کمتر می‌شود.

مدیر گروه تحقیقات سیاستگذاری و برنامه ریزی غذا و تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، به گرسنگی در جهان و ایران اشاره کرد و گفت: بیش از ۲ میلیارد نفر در جهان به غذای سالم، مقوی و کافی دسترسی پایدار ندارند و پیش بینی می‌شود جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۱۰ میلیارد نفر برسد. نزدیک به ۶۹۰ میلیون نفر گرسنه هستند که در سال ۲۰۱۹، ۱۰ میلیون نفر افزایش یافته است و بسته به سناریوی رشد اقتصادی، همه گیری کووید ۱۹ می‌تواند بین ۸۳ تا ۱۲۸ میلیون نفر را به این تعداد اضافه کند.

نصرآبادی افزود: تأثیر سوءتغذیه در انواع مختلف آن (اختلالات رشد، کمبود ریزمغذی‌ها و همچنین اضافه وزن و چاقی) بر اقتصاد جهانی ۳.۵ تریلیون دلار در سال تخمین زده شده است. افزایش مداوم گرسنگی از سال ۲۰۱۴ همراه با افزایش چاقی، به روشنی نیاز به تسریع و افزایش اقدامات تقویت نظام‌های غذایی و محافظت از معیشت مردم را نشان می‌دهد.

وی تصریح کرد: از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ و در نتیجه دور قبلی تحریم‌ها و افزایش قیمت‌ها، روند خرید و مصرف منابع پروتئینی شامل شیر و فرآورده‌های آن، گوشت قرمز و حبوبات (به جز گوشت مرغ و تخم مرغ) نزولی بوده است. در حالی که مصرف تأمین کننده‌های انرژی به ویژه نان، روغن و قند و شکر به استثنای برنج تقریباً ثابت بوده است. پس از شیوع بیماری کووید ۱۹ نیز تکرر مصرف گروه‌های غذایی با کشش درآمدی بالا مانند شیر و فرآورده‌های آن، گوشت قرمز و میوه‌ها در هفته در خانوارهای ایرانی بیشتر کاهش یافته که علت عمده آن کاهش درآمد و بیکاری و در درجه دوم هم ترس از آلوده بودن به ویروس عنوان شده است.

مدیر گروه تحقیقات سیاستگذاری و برنامه ریزی غذا و تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، گفت: با توجه به نقش پر اهمیت مصرف میوه‌ها، سبزی‌ها، لبنیات و آبزیان در سلامت و پیشگیری از روند رو به رشد بیماری‌های غیر واگیر در کشور، تمهیداتی مانند یارانه برای افزایش مصرف این گروه‌های غذایی ضروری به نظر می‌رسد. به عنوان مثال کاهش مصرف لبنیات، پوکی استخوان و کاهش مصرف غذاهای غنی از فیبر و آبزیان به احتمال زیاد افزایش بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان را در نسل آینده را موجب خواهد شد.