مشکلات دوران شیردهی، چگونه هماهنگی پستانها

هنگامی‌ که به کودک شیر می ‌دهید، طبیعی است که اندازه پستان ‌ها نامتوازن شوند. عدم تقارن در بدن انسان‌‌ مرسوم است و اغلب بانوان حتی قبل از بارداری و شیردهی دارای پستانی بزرگ‌تر از دیگری هستند. نامتقارن بودن پستان‌ها ممکن است نامحسوس یا قابل‌‌تشخیص باشد اما آیا درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی امکان پذیر است؟ در طول دوران بارداری،‌ ممکن است این اتفاق به دلایل مختلف رخ دهد. مانند زمانی‌که یک پستان نسبت به دیگری، شیر کمتری تولید می‌کند. اما این اتفاق چیز نگران کننده‌ای نیست. دلیل دیگر این است که یک پستان به‌طور طبیعی شیر و دیگری بیش از حد شیر تولید می‌کند و این اتفاق باعث می‌شود پستان بیش از حد پر شود و یا حتی باعث گرفتگی شود.

درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی
کارهای زیادی می‌توانید برای درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی انجام دهید، اما به خاطر داشته باشید اگر این مسئله شما یا کودک را آزار نمی‌دهد، لازم نیست کاری انجام دهید.

روش اول برای درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی
شیر دادن را ابتدا از پستان کوچک‌تر آغاز کنید. مکیدن نوزاد باعث تولید شیر می‌شود. همچنین کودک در ابتدا پستان را قوی‌تر می‌مکد. بنابراین اگر کودک در ابتدای شیردهی شروع به مکیدن پستان کوچک‌تر کند، باعث تحریک تولید شیر در آن پستان می‌شود و به متوازن شدن آن کمک می‌کند.
این راه‌حل هنگامی کارساز است که یک پستان به طور طبیعی شیر تولید ‌کند و پستان دیگر تولید کمتری داشته باشد. اگر یک پستان بیش از حد شیر تولید می‌کند، باید به منظور جلوگیری از پر شدن بیش از حد شیر آن را تخلیه کنید. این کار را به‌وسیله شیر دوش دستی انجام دهید. دقت کنید زمان آن بیشتر از ۲۰ تا ۳۰ ثانیه نباشد.
گزینه دیگر برای درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی این است که شیر دادن بیشتر با پستان کوچک‌تر باشد تا بزرگ‌تر.
یکی از مشاوران شیردهی می‌گوید: سعی کنید به طور مساوی از هر دو طرف به نوزاد شیر دهید. اگر فقط از یک پستان به کودک شیر دهید، ممکن است پستان دیگر بسیار بزرگ و پر شود. با این حال، اگر یک یا هر دو پستان برای مدت طولانی پر بماند، در واقع سرعت تولید شیر کم می شود، که ممکن است یک پستان از دیگری کوچک‌تر شود.
برای درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی، پستان کوچک‌تر را بیشتر بدوشید. پس از شیر خوردن کودک، به مدت ده دقیقه پستان را بدوشید. بعلاوه می‌توانید در بین وعده‌های شیردهی کودک به دوشیدن پستان کوچک اقدام کنید.
کودک را برای معاینه نزد پزشک ببرید. گاهی کودک ترجیح دهد در یک وضعیت شیر بخورد و احساس خوبی در جهت دیگر ندارد. این امر ممکن است نشانه بیماری در کودک باشد، بیماری‌هایی مانند عفونت گوش میانی یا کجی مادرزادی گردن که قابل درمان است. اگر متوجه شدید کودک در یک وضعیت احساس ناراحتی می‌کند، به پزشک مراجعه کنید.
بدانید که مشکل پزشکی نیست. اینکه پستان‌های شما اندازه‌های متفاوتی دارد به این معنا نیست که مشکلی وجود دارد، مگر اینکه نشانه‌های دیگری دیده شود. معمولا مادران در هر پستان به مقدار متفاوتی شیر تولید می‌کنند و همین امر باعث تفاوت در اندازه پستان‌ها می‌شود. می‌توانید تنها از یک پستان شیر دهید تا پستان دیگر کم‌کم به اندازه‌ قبل از بارداری بازگردد.
به گفته یکی از کارشناسان شیردهی: «بسیاری از بانوان دارای پستان‌هایی با اندازه‌های متفاوت هستند و این مسئله مهمی نیست. به هر حال اگر در مورد ظاهر آن مشکل دارید، سوتین‌های فرم‌دهنده فوق‌العاده‌ای در بازار موجود است که می‌توانید از آنها استفاده کنید.»

درمان پر شدن بیش از حد پستان
به نشانه‌‌ها دقت کنید. اندازه پستان‌ها بعد از به دنیا آوردن نوزاد بزرگ‌تر می‌شود. حتی ممکن است پستان‌ها به دلیل پر بودن بیش از حد، متورم و سفت شوند. نشانه‌هایی شامل درد، احساس گرما و لرزش داخل پستان‌ها وجود دارد. همچنین ممکن است متوجه شوید نوک پستان‌‌ها صاف شده و احساس تب خفیفی در حد ۳۸ درجه دارید. اگر این مشکل درمان نشود، انسداد مجرای شیری اتفاق می‌افتد و منجر به ناهماهنگ شدن پستان‌ها و مشکلات دیگر پزشکی می‌شود.
برای درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی، مرتب شیر بدهید. یکی از راه‌کارها برای جلوگیری از گرفتگی پستان‌ها، شیر دادن مداوم است. هر زمان کودک علاقه به شیر خوردن داشت، این کار را انجام دهید. ۸ تا ۱۲ مرتبه در روز، یا به طور تقریبی هر ۴ ساعت یک‌بار. حتی اگر کودک خواب است باید او را بیدار کنید و به او شیر دهید.
قبل از شیردهی، پستان‌ها را آماده کنید. برای اینکه عمل شیردهی راحت‌تر انجام شود، پستان‌ها را قبل از آن با کمپرس آب گرم آماده کنید. به مدت سه دقیقه کمپرس آب گرم ملایمی روی پستان‌ها قرار دهید. روش دیگر این است که به آرامی پستان‌‌ها را ماساژ دهید تا شیر آزاد شود.می‌توانید هنگام شیر خوردن کودک، پستان‌ها را ماساژ دهید.
شیردهی را با پستانی که بزرگ‌تر و پر است، آغاز کنید. با پستانی شروع کنید که بیش از حد پر است. همین‌طور زمانی‌که یک پستان تولید شیر کمتری دارد و دیگری طبیعی است، باید پستانی را که تولید شیر کمتری دارد، بیشتر در اختیار کودک قرار دهید، تا پستان برای تولید شیر تحریک شود. اما زمانی‌که پستان بیش از حد پر باشد، باید تمام توجه خود را معطوف به این مشکل کنید تا شیر به جریان افتد و این مشکل برطرف شود.گرفتگی یک پستان از گرفتگی هر دو پستان در یک زمان،‌ رایج‌تر است.
به نحوه گرفتن پستان توسط کودک توجه کنید. اگر کودک به درستی پستان را به دهان نمی‌گیرد، ‌با پزشک یا متخصص شیردهی مشورت کنید. زیرا کودکی که به درستی پستان را نمی‌گیرد،‌ به اندازه کافی شیر نمی‌خورد.
یکی از روش‌هایی که می‌توان به کودک در گرفتن پستان کمک کرد، این است که سر کودک را بالای پستان قرار دهید به طوری که چانه کودک نزدیک پستان باشد و کودک به وسیله لب پایین بتواند هاله دور پستان را به طور عمیق مک بزند. در این صورت کودک هاله دور پستان را به طور کامل در دهان می‌کند و نوک پستان در عقب دهان کودک جای می‌گیرد.
تنها زمانی که لازم است شیر خود را بدوشید. اگر کودک را به طور مرتب شیر می‌دهید (هر چند ساعت یکبار) نیازی به دوشیدن نیست، مگر این‌که پستان دردناک و سفت شود و کودک آمادگی شیر خوردن نداشته باشد. اگر پستان را زیاد بدوشید، بدن به تولید شیر بیشتر ترغیب می‌شود. دوشیدن به مدت طولانی، باعث پر شدن بیش از حد پستان‌ها می‌شود. بنابراین دوشیدن را در مدت زمان کم، مثلا ۲ تا ۳ دقیقه انجام دهید.اگر به سر کار برگشته‌ا‌ید و باید شیر خود را بدوشید، سعی کنید زمان‌هایی این کار را انجام دهید که به کودک شیر می‌دهید، تا طبق برنامه شیردهی پیش بروید. هر ۴ ساعت یک بار این کار را انجام دهید.
برای کاهش درد از کمپرس آب سرد استفاده کنید. هنگامی‌که در حال شیر دادن نیستید، می‌توانید با استفاده از یک کمپرس سرد برای کاهش درد استفاده کنید. کیسه یخ را داخل پوشش پارچه‌ای قرار دهید و به طور مستقیم قبل و بعد از شیردهی روی پستان‌ها قرار دهید.
برای درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی از یک سوتین مناسب استفاده کنید. انتخاب سوتین اندازه برای شیردهی مناسب است. مطمئن شوید که سوتین بیش از حد تنگ نباشد. همچنین به خوبی از پستان‌ها محافظت کند و از مدل‌های پددار دوری کنید. سوتین بسیار تنگ باعث قطع جریان شیر و پر شدن بیش از حد پستان می‌شود.
بدانید چه موقع با دکتر تماس بگیرید. اگر متوجه شدید پستان‌های شما سفت و مخصوصا دردناک شده است، وقت آن است که با پزشک مشورت کنید. اگر به نظر می‌رسد کودک در شیر خوردن مشکلی دارد و شما تب ۳۸ درجه سانتیگراد دارید و پوست پستان قرمز شده، حتما به پزشک مراجعه کنید.ممکن است در روزهای اول شیردهی متوجه دردناک بودن پستان‌ها شوید، که امری طبیعی است. اما اگر ناگهان با این عارضه مواجه شدید، باید با پزشک مشورت کنید.

درمان انسداد مجاری شیر
به نشانه‌ها توجه کنید. هنگامی‌که پستان‌ها به طور کامل پر شده و مسدود می‌شوند، عارضه‌ا‌‌ی به نام گرفتگی یا انسداد مجاری شیری به وجود می‌آید، به‌طوری که مجاری شیری کاملا مسدود می‌شوند و شیر خارج نمی‌شود. ممکن است یک برآمدگی دردناک روی پستان خود مشاهده کنید. این مشکل معمولا با تب همراه نیست.
اغلب مواقع قسمتی از پستان مسدود می‌شود نه تمام آن. گاهی ممکن است شاهد رشد سلول‌های پوستی نوک پستان‌‌ها باشید که آنها را مانند نقاطی سفید رنگ روی نوک پستان مشاهده می‌کنید.
از پستانی که مسدود است شیر بدهید. درست مانند ورم کردن پستان، لازم است به گرفتگی پستان نیز توجه بیشتری کنید. باید بگوییم که تمرکز خود را بر آن پستان بگذارید و شیردهی را با آن انجام دهید. این کار به آزاد شدن مجاری شیر کمک خواهد کرد.
حتی اگر پستان به طور کامل مسدود باشد، شیر دادن می‌تواند مفید باشد. اگر دانه‌های پوستی کوچک جدا نشد می‌توانید با استفاده از یک پارچه یا ناخن، آنها را از نوک سینه بردارید.
کمپرس آب گرم استفاده کنید. برای کاهش درد از کمپرس آب گرم استفاده کنید. این کار به باز شدن انسداد کمک خواهد کرد و استفاده از آن قبل از شروع شیردهی، جریان شیر را آسان‌تر می‌کند.
پستان‌ها را ماساژ دهید. ماساژ دادن به رفع انسداد کمک می‌کند. محل انسداد را پیدا کنید و در جهت نوک پستان ماساژ بدهید. این کار درد را کاهش می‌دهد و به جریان شیر کمک می‌کند.
به کودک کمک کنید تا پستان را به درستی بگیرد. نحوه گرفتن پستان در جریان شیر نقش مهمی دارد. بنابراین اگر کودک به درستی پستان را نگیرد، ممکن است سرعت جریان شیر زیاد نباشد و کودک به اندازه کافی شیر دریافت نکند.
به آماس پستان توجه کنید. اگر تب ۳۸ درجه دارید یا لرز کرده‌اید، به احتمال زیاد به آماس پستان دچار شده‌اید، نه انسداد مجاری شیر. ممکن است علاوه بر داشتن نشانه‌های انسداد، حال فیزیکی بسیار بدی داشته باشید و حتی متوجه قرمز شدن پوست روی پستان (گاهی به حالت گرد) یا احساس سوزش به‌خصوص هنگام شیر دادن شوید. اگر این علائم را مشاهده کردید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید. آماس در واقع وجود عفونت در پستان است که اغلب پس از انسداد مجاری شیری ایجاد می‌شود.

پنهان کردن ناهماهنگی پستان‌ ها
از سوتین‌های پددار استفاده کنید. اکثر سوتین‌های شیردهی دارای چند پد اضافی برای جذب ترشحات پستان هستند. با وجود این، سوتینی انتخاب کنید قالب و پد داشته باشد. اگر هر دو مورد را داشته باشد بهتر است. پد و قالب به شما کمک می‌کند تا ناهمواری پستان را پنهان کنید. از یک پد برای پستان کوچک‌تر استفاده کنید. می‌توانید از سوتین‌های پددار استفاده کنید یا یک پد جداگانه تهیه کنید و پد را فقط در طرفی که کوچک‌تر است بگذارید. این پد باعث می‌شود پستان بزرگ‌تر دیده شود.
به صورت موقتی برای درمان هم اندازه نبودن سینه ها در شیردهی، برای خود سوتین بزرگ‌تر بخرید. اگر به دلیل نامتوازن بودن پستان‌ها مجبور هستید سوتین جدید بخرید، اندازه‌ای را انتخاب کنید که مناسب پستان بزرگ‌تر است. به طور یقین نمی‌خواهید با سوتین کوچک‌تر، پستان بزرگ‌تر را مهار کنید.

تولید شیر در پستان سمت چپم بسیار زیاد است برای کاهش آن چه کنم؟
کار زیادی نمی‌توانید انجام دهید. اجازه دهید روند طبیعی طی شود و کودک هر دفعه از آن پستان تغذیه کند. برای جلوگیری از رگ کردن (پر شدن زیاد پستان)، می‌توانید شیر خود را بدوشید و اضافی آن را داخل فریزر قرار دهید تا در مواقع ضروری کودک از آن استفاده کند.

آیا اندازه پستان ‌ها به حالت قبل باز می‌گردد؟
احتمال دارد. هرچند ممکن است پستان ها بزرگ‌تر از حالت قبل بماند.

یک پستان بزرگ ‌تر از پستان دیگر است چه باید بکنم؟
این اتفاق کاملا طبیعی است. هیچ مشکلی وجود ندارد. نگران نباشید. می توانید از راهکار های ذکر شده در این متن استفاده کنید.
در پستان سمت راستم شیر زیاد دارم. هنگامی‌که از سمت چپ شیر می‌‌دهم برای اینکه از سمت راست شیر ترشح نشود روی پستان را می‌گیرم. ممکن است این کار باعث گرفتگی آن شود؟
باید بیشتر از پستان راست شیر بدهید. می‌توانید از شیردوش استفاده کنید و شیر اضافی را در بطری بریزید تا بعدا کودک از آن استفاده کند. اگر برای گرفتگی پستان کاری انجام ندهید، بسیاردردناک خواهد شد.