سونوگرافی دو بعدی، سه بعدی و چهار بعدی چه فرقی دارند؟

سوال : تفاوت سونوگرافی دو بعدی، سه بعدی و چهار بعدی چیست؟

پاسخ : سونوگرافی در کل استفاده از امواج ماوراصوت است که توسط دستگاهی به نام پروب به بدن بیمار گذرانده میشود و انعکاس آن به صورت تصویر روی مانیتور ظاهر میشود. سونوگرافی ها معمولا شکمی هستند و دو بعدی، که ما تصویر را خاکستری رنگ میبینیم. در سونوگرافی دو بعدی عمق بدن بررسی میشود.
تفاوت سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی این است که در سونوگرافی سه بعدی ما شکل حجمی را میتوانیم بررسی کنیم. به طور عمده برای بررسی صورت جنین، ستون فقرات و ناهنجاری های بدن استفاده میشود.
سونوگرافی چهار بعدی در واقع همان سونوگرافی سه بعدی است که حرکت دارد و ما میتوانیم حرکت جنین را هم بررسی کنیم.

طبیعی است که تصور انجام اولین سونوگرافی برایتان هیجان انگیز باشد. اما برای برخی از مادران سونوگرافی های دو بعدی استاندارد که در آن فقط می توانند نمای کلیِ خاکستری و ناواضحی از کودک را ببینند، ناامیدکننده است. علتش این است که سونوگرافی دو بعدی مستقیما داخل بدن بچه و در نتیجه تصاویر اندام های داخلی او را نشان می دهند.

در سونوگرافی های سه بعدی و چهار بعدی شما بیشتر پوست کودک را مشاهده می کنید تا درونش را حتی ممکن است شکل دهان و بینی بچه را هم ببینید، یا بتوانید خمیازه کشیدن و بیرون آوردن زبانش را مشاهده کنید.
سونوگرافی های سه بعدی و چهار بعدی به اندازۀ سونوگرافی دو بعدی بی خطر هستند، چون در واقع تصاویر به دست آمده در این سونوگرافی ها از همان تصاویر سونوگرافی دو بعدی حاصل می شود که با هم تلفیق شده و به یک تصویر واحد تبدیل می شوند. با این حال متخصصان انجام سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی توصیه می کنند که سونوگرافی را تنها در صورت لزوم پزشکی انجام دهید و از انجام آن فقط برای داشتن عکس یادگاری از فرزندتان یا ثبت لحظه ها خودداری کنید، زیرا با این کار، فرزندتان را بیشتر در معرض امواج فراصوتی قرار می دهید. برخی از جلسات سونوگرافی های فراصوتی ممکن است بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت به طول بیانجامند، که این طولانی تر از زمان ایمن پیشنهادی است.

سونوگرافی سه بعدی

هیچ مدرکی دال بر اینکه این سونوگرافی ها خطرناک هستند، وجود ندارد و اغلب، به زنان باردار در خصوص بی‌خطر بودن این سونوگرافی‌ها اطمینان داده می‌شود. با این وجود، هرگونه سونوگرافی فراصوتی فقط باید توسط یک فرد حرفه ای و آموزش دیده صورت گیرد، تا بتواند آن را در کوتاه‌ترین زمان و با پائین ترین شدت ممکن انجام دهد.

اگر مایل به انجام سونوگرافی سه بعدی یا چهار بعدی هستید، باید آن را به‌ صورت خصوصی انجام دهید و هزینه اش را بپردازید. کلینیک ممکن است یک نسخۀ ضبط شده از سونوگرافی‌تان را بر روی DVD به شما بدهد، که این هزینه ای اضافی در برخواهد داشت.

برای انجام سونوگرافی های سه بعدی و چهار بعدی به مُبدل ها و نرم افزارهای خاصی نیاز است؛ به همین دلیل این سونوگرافی ها گران ترند.

این سونوگرافی ها مزایای درمانی کمی دارند و متخصصان تنها در مواردی که نیاز مبرم پزشکی باشد این سونوگرافی ها را تجویز می کنند. بنابراین احتمال جایگزینی سونوگرافی دو بعدی که عموما برای مراقبت های بارداری مورد استفاده قرار می گیرد با این نوع سونوگرافی ها بسیار کم است.

اگر تصمیم دارید که سونوگرافی سه بعدی یا چهار بعدی انجام دهید، بهترین زمان آن بین هفتۀ 26 تا هفتۀ 30 بارداری است. پیش از هفتۀ 26 بارداری، مقدار چربی زیر پوست بچه بسیار کم است، برای همین استخوان های صورتش هم در تصویر کاملا معلوم می‌شوند. پس از هفتۀ 30 بارداری هم ممکن است سر بچه تان به سمت پائین و داخل لگن بچرخد و نتوانید دیگر صورتش را ببینید.

اگر تا هفتۀ 28 بارداری صبر کنید، چنانچه جفت در جلوی رحم تان باشد، یعنی جفت قدامی باشد، می توانید بهترین تصویر را از بچه تان داشته باشید. این امر کاملا طبیعی است که دلتان بخواهد صورت بچه تان را در سونوگرافی ببینید. اما این مسئله به وضعیت قرارگیری بچه در رحم بستگی دارد و گاهی اوقات امکان‌پذیر نیست.

اگر بچه طوری قرار گرفته باشد که صورتش به سمت بالا باشد و مقدار مایع آمنیوتیک اطرافش کافی باشد، باید بتوانید صورتش را واضح ببینید. اما اگر صورتش به سمت عقب باشد، سرش دورتر و به سمت پائین و داخل لگن تان قرار داشته باشد یا مایع آمونیوتیک در اطرافش زیاد نباشد، نمی توانید بچه را خیلی واضح ببینید. اگر چربی شکم تان زیاد باشد هم، باز به همین شکل است و تصویر بچه واضح نخواهد بود.

سونوگرافی چهار بعدی

ممکن است مسئول انجام سونوگرافی از شما بخواهد که برای مدت کوتاهی قدم بزنید، یا حتی یک هفته بعد مراجعه کنید، تا بچه در موقعیت بهتری قرار بگیرد. اگر نتوان تصویر خوبی از صورت بچه دریافت کرد، در عوض می‌توان تصویری از انگشت های دست و پای او را دید.

برخی از مراکز خصوصی در صورتی که تصویر واضحی از کودک مشاهده نشود، یک سونوگرافی مجدد و رایگان انجام می دهند. در حالیکه، برخی مراکز دیگر ممکن است دربارۀ محدودیت های سونوگرافی فراصوت بگویند و تکرار آن را به شما پیشنهاد نکنند. قبل از انجام سونوگرافی، سیاست‌های اجرایی و مالی بیمارستان مورد نظرتان را در این خصوص بررسی کنید.