درمان کم‌خونی با غذا، مصرف این غذاها را دست‌کم نگیرید!
کم‌خونی یا فقر آهن، یکی از بیماری‌های شایع است که انواع مختلفی دارد و در بسیاری از افراد رخ می‌دهد. در واقع این بیماری با کاهش و کمبود گلبول قرمز سالم در بدن رخ می‌دهد. درمان کم‌خونی با غذا و داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از آهن و ویتامین‌های مورد نیاز بدن، امکان‌پذیر است.
کم‌خونی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما به اندازه کافی گلبول قرمز سالم نداشته باشد. این بیماری عمدتا در اثر از دست‌دادن خون، تخریب گلبول‌های قرمز یا ناتوانی بدن شما در ایجاد و تقویت گلبول‌های قرمز کافی ایجاد می‌شود. اما آیا درمان کم‌خونی با غذا ممکن است؟ در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا پاسخ خود را دریافت کنید.
در این مطلب خواهید خواند:
- کم‌خونی چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
- چه عواملی منجر به کم‌خونی می‌شوند؟
- درمان کم‌خونی با غذا چگونه قابل انجام است؟
- چه غذاهایی را برای درمان کم‌خونی می‌توان مصرف کرد؟
- کم‌خونی چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
- از مصرف چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
این مطلب را بخوانید: علایم کم خونی شدید، قابل تشخیص است؟
کم‌خونی چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
انواع مختلفی از کم‌خونی وجود دارد که شایع‌ترین نوع آن کم‌خونی فقر آهن است. گلبول‌های قرمز حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین هستند. هموگلوبین سرشار از آهن است و بدون آهن کافی، بدن شما نمی‌تواند هموگلوبین مورد نیاز را جهت ایجاد گلبول‌های قرمز کافی برای انتقال خون غنی از اکسیژن به بدن بسازد.
رژیم غذایی غنی از آهن، ویتامین B و ویتامین C جهت درمان کم‌خونی لازم است.
کمبود فولات و ویتامین B-12 نیز ممکن است بر توانایی بدن شما در ساخت گلبول‌های قرمز تأثیر بگذارد. اگر بدن شما نتواند B-۱۲ را به درستی پردازش کند، ممکن است دچار کم‌خونی خطرناک شوید.
رژیم غذایی غنی از آهن ، ویتامین B و ویتامین C جهت درمان کم‌خونی لازم است. در مورد مکمل‌ها نیز حتماً لازم است تا با پزشک خود مشورت کنید. از همین جهت می‌توان گفت که درمان کم‌خونی با غذا تا حد زیادی امکان‌پذیر است.
چه عواملی منجر به کم‌خونی می‌شوند؟
کم‌خونی می‌تواند ناشی از عوامل زیادی باشد، از جمله کمبود آهن در رژیم غذایی و قاعدگی زیاد . خون‌ریزی در معده و روده نیز می‌تواند باعث کم‌خونی فقر آهن شود. این نوع خون‌ریزی گاهی از عوارض جانبی داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی است یا ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- زخم‌های موجود در بدن
- وجود توده در بدن
- تورم در روده بزرگ یا مری
- سرطان‌های خاص
این مطلب را بخوانید: جلوگیری از کم خونی در زنان، پاپریکا را می شناسید؟
برخی افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کم‌خونی فقر آهن هستند. این افراد شامل این موارد می‌شوند:
افراد باردار، افرادی که دارای بیماری‌های خاصی مانند بیماری کرون هستند، افرادی که تحت عمل جراحی چاقی قرار گرفته اند، افرادی که مبتلا به قاعدگی شدید هستند و افرادی که رژیم گیاهی را دنبال می کنند.
این مطلب را بخوانید: درمان کم خونی زنان، این خوراکی ها را بخورید
درمان کم‌خونی با غذا چگونه قابل انجام است؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، درمان کم‌خونی با غذا تا حد زیادی ممکن است. بهترین رژیم غذایی برای کم‌خونی ، شامل غذاهای غنی از آهن و سایر ویتامین‌های ضروری برای تولید هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون است. همچنین باید شامل غذاهایی باشد که به بدن شما در جذب بهتر آهن کمک می‌کند.
این مطلب را بخوانید: کم خونی دوران بارداری، چطور پیشگیری و مقابله کنیم؟
دو نوع آهن در غذاها وجود دارد:
میزان توصیه شده روزانه برای دریافت آهن ۱۰ میلی‌گرم برای مردان و ۱۲ میلی‌گرم برای زنان است.
۱. آهن «هم»
آهن هم در منابع حیوانی نظیر گوشت، مرغ و غذاهای دریایی یافت می‌شود.
۲. آهن «غیرهم»
این نوع آهن در غذاهای گیاهی و غذاهای غنی‌شده با آهن یافت می‌شود.
بدن شما می تواند هر دو نوع را جذب کند اما آهن هم را راحت‌تر جذب می‌کند.
نکته: میزان توصیه شده روزانه برای دریافت آهن ۱۰ میلی‌گرم برای مردان و ۱۲ میلی‌گرم برای زنان است.
اگرچه برنامه‌های درمان کم‌خونی فردی است اما بیشتر آنها روزانه به ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم آهن نیاز دارند تا زمانی که سطح بدن فرد مبتلا دوباره پر شود. به احتمال زیاد در کنار رژیم غذایی، باید از مکمل آهن نیز استفاده کنید اما لازم است تا در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
چه غذاهایی را برای درمان کم‌خونی می‌توان مصرف کرد؟
درمان کم‌خونی با غذاهایی که در ادامه گفته می‌شود، تا حد زیادی اثربخش خواهد بود:
۱. سبزیجات برگ‌دار
سبزیجات برگ‌دار به ویژه سبزی‌های تیره ، یکی از بهترین منابع آهن غیر هم هستند که عبارتند از:
اسفناج
کلم پیچ
کلم سبز
سبزی‌های قاصدک
سوئیس چارد
هنگام مصرف سبزیجات تیره و برگ‌دار باید موضوعی را مد نظر قرار داد. برخی از سبزیجات دارای آهن بالا مانند اسفناج و کلم پیچ، دارای میزان زیادی اگزالات نیز هستند. اگزالات‌ها می‌توانند با آهن متصل شوند و از جذب آهن غیرهمی جلوگیری کنند. بنابراین اگرچه خوردن سبزیجات به عنوان بخشی از درمان کم‌خونی با غذا مفید است اما برای درمان این بیماری نباید تنها به آنها وابسته باشید.
اگزالات‌ها می‌توانند با آهن متصل شوند و از جذب آهن غیرهمی جلوگیری کنند.
ویتامین C به معده شما کمک می‌کند تا آهن را جذب کند. خوردن سبزیجات برگ‌دار با غذاهای حاوی ویتامین C مانند پرتقال، فلفل قرمز و توت فرنگی ممکن است جذب آهن را افزایش دهد. برخی از سبزیجات منابع خوبی از آهن و ویتامین C هستند، مانند سبزیجات سبز و سوئیس چارد.
این مطلب را بخوانید: درمان کم خونی زنان، میوه ای با خواص بسیار
۲. گوشت و مرغ
تمامی انواع گوشت و طیور حاوی آهن «هم» هستند. گوشت قرمز و گوشت گوسفندی بهترین منابع هستند و مرغ و جوجه مقادیر کمتری آهن هم دارند.
خوردن گوشت یا مرغ با غذاهای حاوی آهن بدون چربی مانند سبزیجات برگ‌دار و همراه با میوه‌های غنی از ویتامین C، می‌تواند جذب آهن را افزایش دهد.
۳. جگر
جگر از محبوب‌ترین گوشت‌هایی است که سرشار از آهن و فولات است. برخی دیگر از گوشت‌های غنی از آهن عبارتند از: دل، قلوه و زبان گاو.
۴. غذاهای دریایی
برخی از غذاهای دریایی آهن «هم» را فراهم می‌کنند. انواع صدف‌ها، خرچنگ و میگو منابع خوبی هستند، بیشتر ماهی‌ها هم حاوی آهن هستند.
ماهی هایی با بهترین سطح آهن عبارتند از:
- ماهی تن کنسرو شده یا تازه
- ماهی خال‌خالی اطلس
- ماهی پومپانو
- ماهی لوتی
- ماهی قزل آلا
این مطلب را بخوانید: قرص آهن برای خانم ها، چطور مصرف می‌شود؟
اگرچه ساردین‌های کنسرو شده منبع خوبی از آهن هستند اما سرشار از کلسیم نیز هستند. اما توجه داشته باشید که کلسیم ممکن است با آهن متصل شود و جذب آن را کاهش دهد. غذاهای سرشار از کلسیم نباید همزمان با غذاهای غنی از آهن مصرف شوند.
کلسیم ممکن است با آهن متصل شود و جذب آن را کاهش دهد. غذاهای سرشار از کلسیم نباید همزمان با غذاهای غنی از آهن مصرف شوند.
۵. غذاهای غنی‌شده
بسیاری از غذاها نیز با آهن غنی شده‌اند. اگر گیاه‌خوار هستید یا با خوردن منابع دیگری از آهن مشکل دارید، این غذاها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:
- آب پرتقال غنی‌شده
- غلات غنی‌شده آماده مصرف
- غذاهای تهیه شده از آرد تصفیه شده مانند نان سفید
- ماکارونی غنی‌شده
- غذاهای تهیه شده از آرد ذرت غنی‌شده
- برنج سفید غنی‌شده
۶. حبوبات
حبوبات منبع خوبی از آهن را برای گیاه‌خواران و گوشت‌خواران تامین می‌کنند که ارزان و قابل دسترس نیز هستند.
برخی از حبوبات غنی از آهن عبارتند از:
- لوبیا قرمز
- نخود
- سویا
- لوبیا چشم بلبلی
- لوبیا چیتی
- لوبیا سیاه
- نخود فرنگی
- لوبیای لیما
۷. آجیل و دانه‌ها
بسیاری از انواع آجیل و دانه‌ها منابع خوبی از آهن هستند. طعم آنها به تنهایی بسیار خوب است و حتی می‌توانید آنها را روی سالاد یا ماست بریزید.
برخی از آجیل‌ها و دانه‌های حاوی آهن عبارتند از:
هر دو نوع آجیل خام و بو داده دارای مقادیر مشابهی آهن هستند اما از آن‌جایی که کلسیم بالایی نیز دارند، ممکن است سطح آهن شما را تا حد کافی افزایش ندهند.
- دانه کدو تنبل
- بادام هندی
- پسته
- شاهدانه
- دانه کاج
- تخمه آفتابگردان
هر دو نوع آ جیل خام و بو داده دارای مقادیر مشابهی آهن هستند اما از آن‌جایی که کلسیم بالایی نیز دارند، ممکن است سطح آهن شما را تا حد کافی افزایش ندهند.
این مطلب را بخوانید: فقر آهن کودکان، ۳ عامل آن
از مصرف چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
غذاهای زیر می‌توانند در جذب آهن اختلال ایجاد کنند:
- چای و قهوه
- شیر و برخی محصولات لبنی
- غذاهایی که حاوی تانن هستند مانند انگور و ذرت
- غذاهایی که حاوی فیتات یا اسید فیتیک هستند مانند برنج قهوه ای و محصولات گندم سبوس‌دار
- غذاهایی که حاوی اسید اگزالیک هستند مانند بادام زمینی، جعفری و شکلات
کلام آخر
زخم‌های موجود در بدن، وجود توده در بدن، تورم در روده بزرگ یا مری و سرطان‌های خاص، از عواملی هستند که باعث کم‌خونی می‌شوند. کمبود آهن در رژیم غذایی و قاعدگی زیاد هم از دیگر دلایل کم‌خونی است.هیچ ماده غذایی کم‌خونی را به طور کامل درمان نمی‌کند اما داشتن یک رژیم غذایی سالم غنی از سبزیجات برگ‌دار، آجیل و دانه‌ها، غذاهای دریایی، گوشت، لوبیا، میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C می‌توانند به شما در تامین آهن مورد نیاز برای کنترل کم‌خونی کمک بسیاری کنند.
با مراجعه به کلینیک نی نی بان از خدمات پزشکان متخصص در این زمینه کمک بگیرید.