فقر آهن در زنان، علائم و درمان

کم خونی فقر آهن به این معنی است که بدن آهن کافی ندارد. بدن برای کمک به حمل اکسیژن در خون و رسیدن آن به تمام اعضای بدن، به آهن نیاز دارد. فقر آهن زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد و در دوران بارداری رایج تر است.

کم خونی فقر آهن چیست؟
فقر آهن رایج ترین نوع کم خونی است و زمانی رخ می دهد که سلول های قرمز کافی وجود ندارند یا سلول های خونی به درستی کار نمی کنند.
آنمی فقر آهن زمانی رخ می دهد که در بدن، آهن کافی نداشته باشید. بدن برای ساخت هموگلوبین به آهن نیاز دارد، هموگلوبین بخشی از سلول قرمز است که اکسیژن را از طریق خون به تمام بخش های بدن می رساند.
کم خونی فقر آهن زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می دهد. خطر کم خونی فقر آهن در برخی زنان بیشتر است:
زنان باردار
از هر ۶ زن باردار در یک نفر از آنها کم خونی فقر آهن دیده می شود. در زمان بارداری به آهن بیشتری نیاز دارید تا مواد موردنیاز جنین را تأمین کنید.
بانوانی که قاعدگی های سنگین دارند
تا ۵ درصد از زنان باردار، به دلیل خونریزی شدید در زمان قاعدگی، کم خونی فقر آهن دارند.
نوزادان، بچه های کوچک و نوجوانان نیز درخطر کم خونی فقر آهن قرار دارند.

علائم کم خونی فقر آهن چیست؟
کم خونی فقر آهن معمولاً به تدریج پیش می رود. در ابتدا ممکن است هیچ علائمی نداشته باشید یا علائم خفیف باشند. با بدتر شدن آن، ممکن است متوجه یکی از این علائم شوید.
- سرگیجه (بسیار رایج است)
- ضعف (بسیار رایج است)
- گیجی
- سردرد
- دمای پایین بدن
- پوست سفید رنگ یا رنگ پریده
- تپش قلب شدید یا نامنظم
- تنگی نفس یا درد سینه، به ویژه با فعالیت فیزیکی
- ناخن های شکننده
- پیکا (هوس مصرف یخ، نوشیدنی های بسیار خنک و یا مواد غیر غذایی مانند خاک یا کاغذ)
اگر فکر می کنید امکان دارد کم خونی فقر آهن داشته باشید، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.

دلایل آنمی فقر آهن
زنان ممکن است به دلایل زیر فقر آهن داشته باشند:
- کم خونی ناشی از خون ریزی
خونریزی غیر طبیعی باعث می شود میزان سلول های خونی و آهنی که از دست می دهید بیشتر از مقداری باشد که بدن بتواند آن را جایگزین کند.
- مشکلات سیستم گوارشی
مانند زخم معده، پولیپ کولون یا سرطان کولون
- مصرف طولانی مدت و منظم آسپرین و دیگر مسکن های بدون نیاز به نسخه پزشک
- اهدای خون مکرر و بدون حفظ زمان لازم برای بهبود بدن
- خونریزی های سنگین تر یا طولانی تر از معمول
- فیبروم رحم
فیبروم ها توده های غیر سرطانی در رحم هستند که سبب خونریزی سنگین می شوند
- نیاز مفرط به آهن در زمان بارداری
در دوران بارداری بدن برای تأمین مواد موردنیاز جنین، بیشتر از دیگر مواقع به آهن نیاز دارد. و تغذیه در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
- کمبود مصرف غذاهایی که حاوی آهن هستند.
بدن آهن موجود در غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ و ماهی را دو الی سه برابر بیشتر از آهن موجود در غذاهای گیاهی جذب می کند. گیاه خوارانی که مقدار کمی غذاهای حیوانی مصرف می کنند باید دیگر منابع دارای آهن را مصرف کنند تا مقدار کافی از آن را دریافت کنند. همچنین در صورت مصرف مواد غذایی گیاهی همراه با مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند پرتقال و گوجه، آهن موجود در آنها را بهتر جذب می کند.
- مشکلات جذب آهن
برخی بیماری ها مانند بیماری کرون یا شکم، یا عمل انشعاب شکمی برای کاهش وزن می تواند جذب آهن توسط بدن را دشوارتر کند.
- بررسی های پزشکی
اگر فکر می کنید ممکن است فقر آهن داشته باشید، پزشک ممکن است:
از شما سئوالاتی درمورد سابقه پزشکیتان از جمله شدت و مدت قاعدگی بپرسد. همچنین پزشک ممکن است سئوالاتی درمورد مشکلات سیستم گوارشی مانند وجود خون در مدفوع از شما بپرسند.
معاینه فیزیکی انجام دهند
درمورد غذاهایی که می خورید، داروهایی که مصرف می کنید و سابقه پزشکی خانواده با شما صحبت کنند.
آزمایش خون انجام دهند. پزشک یک آزمایش کامل خون (CBC) انجام دهد. CBC فاکتورهای زیادی را در خون اندازه گیری می کند. اگر آزمایش CBC نشان دهد که کم خونی دارید، احتمالاً آزمایش خون دیگری را برای اندازه گیری میزان آهن در خون تجویز کند تا بتواند تأیید کند کم خونی فقر آهن دارید.
اگر کم خونی فقر آهن دارید، پزشک ممکن است بخواهد برای پیدا کردن علت آن آزمایش های دیگری را انجام دهد.

آیا برای کم خونی فقر آهن باید آزمایش داد؟
ممکن است. اگر خون ریزی قاعدگیتان شدید است یا بیماری هایی مانند بیماری کرون یا شکم دارید، از پزشک خود بخواهید برایتان آزمایش تجویز کند.

آنمی فقر آهن چگونه درمان می شود؟
درمان کم خونی فقر آهن به علت آن بستگی دارد:
کاهش خون به دلیل مشکل گوارشی
اگر زخم معده داشته باشید، پزشک ممکن آنتی بیوتیک یا داروهای دیگر برای درمان آن تجویز کند. اگر خون ریزی به دلیل پولیپ یا سرطان باشد، ممکن است برای برداشتن آن به جراحی نیاز داشته باشید.
کاهش خون به دلیل قاعدگی سنگین
پزشک ممکن است داروهای ضدبارداری برایتان تجویز کند تا به رفع قاعدگی های سنگین کمک کند. انواع جراحی هایی که برای کنترل خونریزی شدید استفاده می شوند عبارتند از برداشتن بافت اندومتریال که دیواره رحم را برداشته یا از بین می برد، و هیسترکتومی که تمامی بخش های رحم را بر می دارد.
نیاز بیشتر به آهن
اگر در جذب آهن مشکل دارید یا میزان آهن بدنتان پایین است، اما کم خونی شدید ندارید، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- قرص آهن برای بالا بردن میزان آهن در اولین فرصت: بدون مشورت با پزشک هیچ گونه قرص آهن مصرف نکنید.
مصرف غذاهای حاوی آهن: منابع غنی آهن عبارتند از گوشت، ماهی، تخم مرغ، لوبیا، نخود و غذاهای تقویتی.
- مصرف غذاهای حاوی ویتامین C: ویتامین C به بدن کمک می کند آهن را جذب کند. منابع غنی ویتامین C شامل پرتقال، بروکلی و گوجه می شود.
اگر خونریزی شدید دارید، یا درد سینه و تنگی نفس را تجربه می کنید، پزشک ممکن است تزریق آهن یا سلول قرمز را توصیه کند. تزریق ها تنها برای کمبود شدید آهن توصیه می شود و کمتر رایج هستند.