آموزش احترام به کودکان، مهم‌ترین موضوع

تبیان : انگیزه‌ها و نیازهای ناهشیار، حوادث و وقایع ناخواسته، دردها و رنج‌های ناخوشایند، آموزه‌ها و یادگیری‌های نامرئی، مهم‌ترین، مرموزترین و پنهان‌ترین عوامل تربیت و شکل دادن رفتار و شخصیت آدمی محسوب می‌شوند.احترام به خویشتن از مهم ترین خصیصه های فردی است. برخورد والدین (و بقیه بزرگسالان) می تواند این خصیصه را در کودکان تقویت و یا تضعیف کند. اول از همه باید به کودکان اطمینان خاطر داده شود که به خاطر آنچه هستند دوست داشتنی و مورد پذیرش بزرگسالان هستند. وقتی کودکان این را بدانند که مورد عشق و علاقه بزرگسالان هستند، آنان از این پایه عاطفی استفاده می کنند و آن را به صورت سازنده به دنیای اطراف بسط می دهند. از آن پس ما می توانیم وجود این خصیصه را به وضوح در کودکان مشاهده کنیم.

کمک به کودکان برای دارا بودن این خصوصیت اخلاقی بهترین هدیه ای است که پدر و مادر می تواند به فرزند خود اهدا کند. احترام به خویشتن در کودکان، همچون بزرگسالان به معنای علاقه به خود و پذیرفتن خود است. لازمه رسیدن کودک به درک این خصوصیت اخلاقی، اطمینان یافتن آنان از عشق والدین است.

به کودکان باید اطمینان خاطر داده شود که با وجود آنکه همیشه کارهای آنان مورد تأیید والدین نیست، والدین همیشه به آنان علاقمند هستند و به آنان عشق می ورزند. ما والدین باید تفاوت اساسی بین نپذیرفتن رفتار یک کودک و نپذیرفتن خود کودک را به خوبی درک کنیم.

مثلا وقتی که به کودک می گوییم اگر فلان کار را انجام دهی دوستت ندارم، کودک به این نتیجه می رسد که از طرف والدین پذیرفته نیست. کودکی که در این فضا رشد می کند نمی تواند از خصیصه احترام به خویشتن برخوردار باشد. ما باید به کودک اطمینان خاطر دهیم که تحت هر شرایطی او را دوست می داریم ولو آنکه خطای بزرگی از او سر زده باشد. آنچه که مورد پذیرش ما نیست کاری است که او انجام داده نه خود او.

باید به کودکان کمک کنیم تا بفهمند که آنان نیز همچون بقیه انسان ها اشتباه می کنند

اگر ما کودکان را برای شکستن ظرفی سرزنش کنیم و چنان جلوه دهیم که او خطای بزرگی انجام داده است، او احساس بی لیاقتی می کند و نمی تواند خودش را دوست بدارد. والدین با در نظر گرفتن این واقعیت که خود نیز گهگاه ظرفی را می شکنند، باید به کودک کمک کنند تا به خاطر اشتباهی که کرده احساس بدی نسبت به خودش نکند.

هدف باید این باشد که به کودکانمان کمک کنیم تا از اشتباهات خود درس بگیرند و آنان را در صحیح انجام دادن کارها کمک کنیم. همچنین، در واقع ما با کمک به کودک در تجربه کردن موفق به او کمک کرده ایم تا نقاط قوت خودش را بیابد. البته معنای موفقیت برای کودکان مختلف متفاوت است. یک کودک ممکن است موفقیت را در پوشیدن پوتین های زمستانی اش بدون کمک بزرگسالان بداند و کودک دیگر موفقیت را در به خاطر سپردن، جمع کردن اسباب بازی هایش قبل از خواب تجربه کند.

خودشناسی

خودشناسی تصوری است که ما از خویشتن داریم. این بدان معناست که خویشتن را به همان صورتی که هستیم دوست بداریم. برای این که این خصیصه را به کودکانمان یاد بدهیم باید آنان را با دیگران مقایسه نکنیم. اگر کودکی از هم کلاسی هایش بلندتر باشد، ممکن است قد بلند موجب خجالت او بشود. در صورتی که اگر به کودک یاد داده باشیم که قد او می تواند مایه افتخار او باشد، کودک می تواند با احترام به خود و دیگران بزرگ شود.

هر کودکی دارای مشخصات فردی مخصوص به خود است. ما با دقت در تک تک مشخصات فردی کودک چه تمایل او به دادن دوچرخه اش به شخص دیگری باشد، چه طبع شوخ مزاجش و چه علاقه او به نواختن موسیقی، می توانیم به او احساس مثبتی از خودش بدهیم.

وقتی کودک این آگاهی را می یابد که در جهان، فردی که از همه نظر همانند او باشد وجود ندارد، احساس غرور و لذت می کند. والدین با علم به آنکه کودک آنها موجودی بی مانند و یکتاست می توانند با نگاه به چشمان کودک و با لبخندی که گویای آن است که تو موجودی استثنایی هستی، من از بودن با تو لذت می برم در این احساس با کودک شریک شوند.

حرمت نفس

حرمت نفس به معنای احساس دوست داشتنی بودن و با لیاقت بودن است. وقتی این احساس در یک کودک وجود داشته باشد، او از حرمت نفس برخوردار می شود. کودک خود را از انعکاس رفتاری که با او می شود می شناسد. در اولین سال های زندگی، والدین مهمترین نقش را در ایفای این انعکاس دارا هستند. بعد از آن معلمین و دوستان حائز اهمیت هستند.

نتیجه

هر پدر و مادری سعی بر آن دارد که همه چیز را برای کودکش خوب و لذت بخش کند. سعی والدین بر آن است که یأس، ناامیدی و شکست را از زندگی کودکشان بیرون کنند. ولی والدین باید به خاطر داشته باشند که زندگی یک فرآیند و تجربه است. کودکان در زندگی با یأس و نامیدی و شکست مواجه خواهند شد.

والدین با کمک به کودکان در کسب سه خصیصه احترام به خویشتن، خودشناسی و حرمت نفس است که می توانند کودک را آماده برای رویارویی با مشکلات زندگی کنند. این مهمترین وظیفه ای است که والدین در قبال فرزند خود دارا می باشند.