افزایش عزت نفس کودکان، تأثیر مثبت فلسفه

مهر: استاد دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم تأثیر مثبت فلسفه برای کودکان را در افزایش عزت نفس مورد تأکید قرار داده و از انجام پژوهشهایی از سوی آموزش و پرروش برای بررسی همخوانی بنیادهای نظری فلسفه برای کودکان با فلسفه تربیتی رسمی خبر دادند.

دکتر مهرنوش هدایتی استاد دانشگاه شهید بهشتی، روانشناس و مشاور گفت: لیپمن به عنوان پایه گذار برنامه فلسفه برای کودکان اظهار داشت که اگر قرار است ما جامعه ای مبتنی دموکراسی داشته باشیم ، این امر را می توان در کودکی با حلقه کندوکاو جامعه پژوهش داشته باشیم.

افرادی که به این برنامه اعتراض داشته و این برنامه را محدود کننده و آزار دهنده می دانند، لیپمن پیشاپیش به این مسئله پاسخ داده است. زمانی که مدرسه قرار بود از شکل مکتب‌خانه خارج شود و به شکل کنونی تغییر کند بسیاری از علمای آن دوران اظهار داشتند که اگر علم را در این سطح وسیع به دست کودکان بسپاریم ممکن است در آینده خطرساز باشد. ما چنین مانعی را نزدیک به یکصد سال پیش پشت سر گذاشتیم.

وی در رابطه با ارتباط برنامه فلسفه برای کودکان و عزت نفس اظهار داشت: در مطالعات خود در این رابطه متوجه شدم که در هر برنامه اجرا شده این مسئله مورد تأکید قرار گرفته است به عزت نفس و خود باوری بهتری رسیدند. عزت نفس یعنی بررسی خود و قضاوت درباره خود است.

دکتر هدایتی یادآور شد: کودک دبستانی هنگامی که وارد مدرسه می شود با محیط پرچالش، دیدگاه های مختلفی و معلمی رو به رو است که وی را قبول ندارد و کودک نمی تواند خود را با آنها تطبیق دهد و این امر در نهایت به عزت نفس کودک منتهی می شود، اما در برنامه فلسفه برای کودکان گرد نشستن، خود ابرازی کودک و اینکه احساس می کند ایده وی مورد احترام قرار گرفته و مورد تمسخر واقع نمی شود می تواند به افزایش عزت نفس کودک منتهی شود.

دکتر یحیی قائدی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم تهران نیز در این نشست اظهار داشت: برنامه فلسفه برای کودکان به کودکان تا 18 سال مربوط می شود که براساس تعریف یونسکو هنوز به طور قانونی مسئولیتی برعهده ندارند. در کشور ما این برنامه تا کنون در ابعاد کوچک و آزمایشی برای کودکان تا دبستان اجرا شده است.

وی با اشاره به رویکردهایی چون بازی، خلاقیت، فعالیت و روایت به برنامه فلسفه برای کودکان نسبت این برنامه با فرهنگ و اساسا نسبت فلسفه با فرهنگ را یادآور شد و گفت: بزرگسالان همواره خواستار حفظ فرهنگ هستند اما کودکان میانه خوبی با این امر ندارند، در نظام جدید به کودک فرصت داده می شود خود به این مسئله برسند اما در شیوه قدیمی فرهنگ به کودکان تحمیل می شود.

دکتر قائدی همچنین گفت که میان تغییر و تحول فرهنگ با توسعه ارتباط مستقیمی وجود دارد و توسعه نیافتگی با سرعت اندکی تغییر فرهنگ در ارتباط است.

عضو هئیت علمی دانشگاه تربیت معلم تهران همچنین گفت: که در آموزش و پرورش در حال حاضر تحقیقی انجام می شود تا مشخص شود که آیا مبانی و بنیادهای نظری فلسفه برای کودکان با فلسفه تربیتی رسمی در نظام اسلامی ایران همخوانی دارد یا نه.