درمان سریع حالت تهوع ـ ۶ روش درمان خانگی و نکات مهم درمان
حالت تهوع یکی از مشکلات شایع است که میتواند به دلایل مختلفی از جمله مصرف الکل، سیگار، مسمومیت غذایی، یا حتی استرس و اضطراب ایجاد شود. این وضعیت ناخوشایند اغلب با تغییراتی ساده در سبک زندگی، رژیم غذایی و استفاده از روشهای خانگی قابل مدیریت است. در این مقاله، به بررسی راهکارهای درمان سریع حالت تهوع میپردازیم.
فهرست مطالب
- درمان سریع حالت تهوع چگونه است؟
- درمان حالت تهوع خانگی (برای درمان استفراغ چه بخوریم؟)
- درمان حالت تهوع بدون استفراغ
- درمان حالت تهوع مسمومیت چگونه است؟
- درمان خانگی حالت تهوع بعد از غذا چیست؟
- نکات مهم برای درمان حالت تهوع و استفراغ
- درمان حالت تهوع بعد از مستی
- درمان سریع حالت تهوع بعد از سیگار کشیدن
- آیا میتوان از حالت تهوع پیشگیری کرد؟
- سوالات متداول
درمان سریع حالت تهوع چگونه است؟
حالت تهوع ممکن است با ایجاد تغییرات موقتی در روال روزانه، بهویژه در شیوه و نوع خوردن و آشامیدن، قابل درمان باشد. برخی تغییراتی که میتوانند کمک کننده باشند، عبارتند از:
- پرهیز از محرکها: اگر برخی غذاها یا نوشیدنیها همیشه باعث تهوع میشوند، پرهیز از آنها یکی از اولین راهکارهاست. غذاها و نوشیدنیهای خیلی داغ نیز میتوانند محرک باشند.
- درمانهای خانگی: کارهای ساده مانند خوردن بیسکویت ساده یا مصرف اشکال مختلف زنجبیل میتوانند حالت تهوع را کاهش دهند.
- آهسته غذا خوردن و نوشیدن: بهتر است وعدههای غذایی را در وعدههای بیشتر و حجم کمتر میل کنید.
- مصرف غذاهای ساده: مصرف غذاهای سبک و کمادویه بهترین گزینه هستند تا تهوع بدتر نشود.
- زمان دادن برای هضم: فعالیت بدنی شدید بلافاصله بعد از غذا خوردن ممکن است تهوع را بدتر کند. همچنین بهتر است بلافاصله بعد از غذا مسواک نزنید زیرا این کار نیز گاهی باعث ایجاد تهوع میشود.
اگر تهوع شما مکرر یا قابل پیشبینی باشد، ممکن است بتوانید آن را با داروهای ضدتهوع مدیریت کنید. این شامل داروهای بدون نسخه (OTC) مانند موارد زیر میشود:
-
دیمنهیدرینات
-
مکلزین
داروهای نسخهای نیز وجود دارند، از جمله (ولی محدود به اینها نیست):
-
دوکسیلامین سوکسینات
-
پرومتازین
به خاطر داشته باشید، صرف اینکه یک دارو بدون نسخه در دسترس است، به معنی بیخطر بودن آن نیست. همچنین داروهای OTC معمولاً برای استفادههای مکرر یا طولانی مدت طراحی نشدهاند.
همیشه بهتر است برای راهنمایی با یک پزشک مشورت کنید. آنها میتوانند به شما بگویند که آیا درمانهای OTC برای شما ایمن هستند و چگونه باید از آنها استفاده کنید.
درمان حالت تهوع خانگی (برای درمان استفراغ چه بخوریم؟)
حالت تهوع میتواند دلایل مختلفی داشته باشد و ممکن است جلوگیری از آن دشوار باشد. با این حال، میتوان حالت تهوع را با استفاده از برخی روشها درمان کرد. در ادامه روش درمان حالت تهوع خانگی را ذکر میکنیم.
- زنجبیل: یکی از بهترین خوراکیها برای درمان خانگی حالت تهوع، مصرف زنجبیل است. تحقیقات نشان دادهاند که زنجبیل میتواند در درمان تهوع و استفراغ ناشی از بارداری و شیمی درمانی موثر باشد. میتوان از زنجبیل تازه در آشپزی استفاده کرد یا بهتنهایی مصرف نمود. زنجبیل همچنین به صورت دمنوش قابل مصرف است.
نقل قول از:
Some studies suggest that taking 1,500 milligrams of ginger daily may be beneficial for easing nausea.
ترجمه:
برخی مطالعات پیشنهاد میکنند که مصرف روزانه ۱,۵۰۰ میلیگرم زنجبیل ممکن است برای کاهش تهوع مفید باشد.
- نعناع: یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشان داد که روغن نعناع میتواند دفعات و شدت تهوع در بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی هستند را کاهش دهد. نتایج نشان داد که قراردادن یک قطره روغن نعناع روی ناحیه بالای لب و بینی، سه بار در روز و به مدت ۵ روز موثر بوده است. مصرف دمنوش نعنا برای درمان سریع حالت تهوع موثر است.
- نوشیدنیهای ورزشی: بر اساس یک تحقیق قدیمیتر در سال ۲۰۱۰، مایعات شور مانند نوشیدنیهای ورزشی حاوی الکترولیت میتوانند به کاهش تهوع کمک کنند.
- غذاهای حاوی پروتئین: پژوهشگران پیشنهاد کردهاند که وعدههای غذایی دارای پروتئین نسبت به کربوهیدراتها بیشتر میتوانند تهوع را کاهش دهند. اگر فرد اشتها دارد، میتواند از منابع پروتئینی مانند مرغ، لوبیا و کره بادام زمینی استفاده کند تا حالت تهوع کاهش یابد.
- دارچین: یک مطالعه قدیمیتر در سال ۲۰۱۵ نشان داد که دارچین میتواند تهوع ناشی از درد قاعدگی را کاهش دهد. دارچین معمولاً به عنوان طعمدهنده در آشپزی استفاده میشود.
- نوشیدن آب کافی: اگر تهوع همراه با استفراغ باشد، ضروری است که با جرعههای کوچک آب بهطور مرتب بدن را هیدراته نگه دارید و از کم آبی بدن جلوگیری کنید. خوردن مواد غذایی شور یا نوشیدنیهای شیرین بدون گاز میتواند به جبران نمک و قند از دست رفته کمک کند.

درمان حالت تهوع بدون استفراغ
برای تسکین حالت تهوع، سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS) و متخصصان بهداشتی راهکارهای متعددی را بسته به علت زمینهای پیشنهاد میکنند که به شرح زیر است:
- به جای وعدههای سنگین، وعدههای غذایی کوچک و مکرر مصرف کنید.
- به میزان کافی آب بنوشید. نوشیدن چای زنجبیل یا نعناع میتواند به تسکین حالت تهوع کمک کند.
- از مصرف غذاهای تند یا چرب خودداری کرده و در عوض، غذاهایی که حاوی زنجبیل هستند را امتحان کنید.
- در معرض هوای تازه قرار بگیرید.
اگر حالت تهوع ناشی از استرس یا اضطراب باشد، استفاده از روشهای زیر میتواند بسیار موثر باشد:
- تکنیکهای تنفسی
- تمرینات آرامسازی
- ذهنآگاهی
بیشتر بخوانید: حالت تهوع دارم اما بالا نمیارم _ ۱۰ علت شایع آن را بدانید
درمان حالت تهوع مسمومیت چگونه است؟
درمان مسمومیت غذایی در خانه عمدتاً بر مراقبتهای حمایتی ساده و استراحت کافی تمرکز دارد. در زمان اوج تهوع، مهمترین اقدام مصرف مایعات به مقدار کم و به صورت جرعه جرعه برای جلوگیری از کمآبی است. پس از احساس بهبودی اولیه، باید به تدریج غذاهای سبک و ساده را وارد رژیم غذایی کرد و از مصرف مواد تحریککننده اجتناب ورزید.
- مصرف محلولهای ORS (محلولهای خوراکی جبران کمآبی) یا آب و دوغ رقیق به مقدار کم و مداوم.
- پس از کاهش تهوع، مصرف غذاهای ساده و زودهضم مانند نان تست، برنج ساده، موز و سیب پخته توصیه میشود.
- از خوردن غذاهای تند یا آنهایی که ادویه زیادی دارند، پرهیز کنید.
بیشتر بخوانید: حالت تهوع در پریودی، علت و نحوه درمان!
درمان خانگی حالت تهوع بعد از غذا چیست؟
برای تسکین حالت تهوع ناشی از پرخوری یا سنگینی معده، میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید.
- میتوانید آدامس یا آبنبات نعنایی بجوید یا مقداری برگ نعناع تازه یا خشک را به مدت ۱۵ دقیقه دم کرده و میل کنید.
- چای بابونه دارای خاصیت آرامشبخش است و به آرام شدن معده و بهبود حالت تهوع کمک میکند. برای تهیه، بابونه خشک را ۱۵-۱۰ دقیقه در آب جوش دم کنید.
- مصرف یک قاشق چای خوری رب انار میتواند به بهبود حالت تهوع، نفخ و سنگینی معده بعد از پرخوری کمک کند (افراد دارای زخم معده نباید از رب انار ترش استفاده کنند).
- زرشک نیز دارای ترکیباتی است که به بهبود حالت تهوع و مشکلات گوارشی کمک میکند؛ میتوان از دمنوش یا شربت زرشک استفاده کرد.
- نوشیدن چند قطره آب لیمو ترش تازه (به تنهایی یا مخلوط با آب) یک راهکار موثر برای رفع حالت تهوع است.
- ترکیب چای کمرنگ، عسل و چند قطره آب لیمو ترش میتواند به آرام شدن معده و رفع حالت تهوع (حتی برای خانمهای باردار) مفید باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین خوراکی ها وقتی حالت تهوع دارید

نکات مهم برای درمان حالت تهوع و استفراغ
- پرهیز از خم شدن به جلو و فشردن شکم: برخی فعالیتها و وضعیتهای روزمره مانند خم شدن به جلو میتوانند تهوع را افزایش دهند. اجتناب از این حالت میتواند فشار روی معده را کاهش دهد و علائم را بهبود بخشد.
- صاف نشستن: صاف نگه داشتن بدن میتواند به هضم کمک کند و ممکن است باعث کاهش حالت تهوع و استفراغ شود.
- کاهش تحرک: تحرک زیاد، بهخصوص اگر ناگهانی یا شدید باشد، میتواند تهوع را بدتر کند.
- کنترل تنفس: تحقیقات نشان دادهاند که تمرینات تنفسی میتوانند به کاهش حالت تهوع کمک کنند. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشان داد که تنفس عمیق شدت تهوع را بلافاصله پس از جراحی و تا ۲۴ ساعت بعد از آن کاهش میدهد.
- طب سوزنی روی مچ دست: مطالعهای در سال ۲۰۲۰ گزارش کرده است که طب سوزنی میتواند شدت حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی را کاهش دهد. اگرچه برخی افراد، بهخصوص پس از عمل جراحی، از آن سود میبرند اما برای همه مفید نیست.
- پرهیز از بوهای تند: بوی ماهی، قهوه و پیاز میتواند حالت تهوع و استفراغ را تشدید کند. از محیطهایی که بوی تند در آنها جریان دارد، دوری کنید.
- آروماتراپی (رایحه درمانی): بسیاری از افراد باور دارند آروماتراپی میتواند به کاهش حالت تهوع کمک کند و از روغنهای مختلفی مانند لیمو، اسطوخودوس، بابونه و میخک استفاده میکنند. برخی مطالعات گزارش کردهاند که روغن نعناع نیز میتواند در کاهش تهوع و استفراغ موثر باشد.
- هوای تازه: باز کردن پنجره یا بیرون رفتن میتواند به کاهش حالت تهوع کمک کند.
درمان حالت تهوع بعد از مستی
برای درمان حالت تهوع ناشی از مصرف بیش از حد الکل، نوشیدن مقدار زیادی مایعات، بهویژه آب، استراحت کافی و استفاده از داروهای بدون نسخه میتواند به تسکین علائمی مانند تهوع، استفراغ و دیگر نشانههای خماری کمک کند. با این حال، توجه داشته باشید که تهوع شدید پس از مصرف الکل ممکن است نشانهای از مسمومیت الکلی باشد. اگر حالت تهوع پس از چند ساعت بهبود نیافت، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
درمان سریع حالت تهوع بعد از سیگار کشیدن
حالت تهوع پس از مصرف سیگار یا قلیان ممکن است به دلایل مختلفی مانند مصرف بیش از حد نیکوتین، تحریک سیستم گوارشی، استنشاق مواد سمی یا حساسیت به ترکیبات تنباکو ایجاد شود. برای مدیریت و درمان این حالت، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- از ادامه مصرف سیگار یا قلیان خودداری کنید.
- در محیطی با هوای تازه قرار بگیرید.
- آب یا مایعات شفاف بنوشید تا سموم از بدن دفع شوند.
- از مصرف غذاهای محرک مانند غذاهای تند پرهیز کنید.
- از سیگار کشیدن با معده خالی اجتناب کنید.
- از ترکیب سیگار یا قلیان با نوشیدنیهای الکلی خودداری کنید.
- در صورت نیاز، از داروهای بدون نسخه مانند آنتیهیستامینها برای تسکین علائم استفاده کنید.
در صورت تجربه علائم شدید مانند تهوع مداوم، سرگیجه، ضربان قلب بالا یا واکنشهای آلرژیک، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
آیا میتوان از حالت تهوع پیشگیری کرد؟
اینکه بتوان از تهوع پیشگیری کرد یا نه، به علت بروز آن بستگی دارد. برای مثال، تهوع ناشی از ماشینگرفتگی ممکن است قابل پیشگیری باشد؛ با استفاده از دارو یا حتی تغییر جای نشستن در خودرو اما تهوعی که از دلایل دیگر ایجاد میشود ممکن است قابل پیشگیری نباشد.
سخن پایانی
در این مطلب، روشهای درمان سریع حالت تهوع و استفراغ را ذکر کردیم. با این وجود، اگر حالت تهوع ادامه پیدا کرد، بهتر است برای دریافت راهنمایی بیشتر با پزشک مشورت کنید.