ترس بچه ها از آمپول، چه راهکاری دارد؟

کودک به والدین خود اعتماد دارد و وقتی توسط آن‌ها با آمپول یا واکسن تهدید می‌شود، ناخودآگاه ترس از این کار نیز در وجودش شکل می‌گیرد.

همشهری: «یه بار دیگه شیطونی بکنی بهت آمپول می‌زنم!»، «یه بار دیگه از این کارا بکنی، آمپول‌زن رو صدا می‌کنم!» بله! اگر شما هم با جمله‌های تهدیدآمیزی مثل جمله‌های بالا بخواهید فرزند حرف‌شنویی داشته باشید، ندانسته و نخواسته، او را به ترسیدن از آمپول سوق داده‌اید؛ غافل از آنکه کودک از بدو تولد برای مصونیت در برابر برخی بیماری‌ها و نیز برای درمان برخی دیگر ناگزیر باید مورد تزریق آمپول قرار بگیرد.

متأسفانه پیش از شناخت آمپول از طرف کودک، دردناکی آن از طرف بزرگ‌ترها به او القاء می‌شود و به همین دلیل وی تمام کوشش خود را می‌کند تا از تزریق آمپول خلاصی یابد. گاه این ترس چنان عمقی پیدا می‌یابد که کودک اجازه نمی‌دهد حتی پزشک نیز به معاینه او بپردازد. گریه و بی‌تابی و فرار کردن هم سلاح‌های کودک در چنین مواقعی به حساب می‌آیند.

کودکانی مشاهده شده‌اند که از ترس واکسیناسیون، یا از مدرسه فرار کرده‌اند یا اصلا حاضر نبوده‌اند قدم به محیط مدرسه بگذارند. اگر فرزند شما چنین رفتاری بروز می‌دهد درنظر داشته باشید که در معرض خطری جدی قرار گرفته؛ چراکه او به‌دلیل داشتن نقص احتمالی در برنامه دریافت واکسن، ممکن است به برخی بیماری‌های کشنده و سخت مبتلا شود؛ بیماری‌هایی که تزریق به موقع واکسن می‌توانست وی را در برابر آنها مصون نگه دارد.

در کشورهایی که پدیده مرگ و میر کودکان هنوز هم مشاهده می‌شود، ترساندن کودک از آمپول بدترین تهدیدی است که می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. در سال‌های اخیر ادعاهای بی‌پایه برخی مبنی بر مضر بودن تزریق واکسن نیز نه فقط بچه‌ها بلکه پدر و مادرها را هم نگران کرده است.

ترس احساسی است که از نزدیک شدن خطر پدید می‌آید و فرد را نسبت به فرار کردن متمایل می‌سازد. هر چند فرار از روی ترس رفتاری است که با هدف تأمینی صورت می‌گیرد، گاه این عمل می‌تواند موجب زیان شخص شود. چیزهای ناشناخته معمولا منجر به بروز احساس ترس می‌شوند و از همین رو ترس‌های دوره کودکی، بسته به سن کودک و مراحل رشد وی دستخوش تغییر هستند. علاوه بر تهدیدهایی که سرانجام منجر به هراس کودک از آمپول می‌شود، در بیشتر موارد ترس از آمپول نتیجه کسب یک تجربه منفی به حساب می‌آید.

انجام تزریق به کودک بدون ارائه اطلاعات قبلی به وی در مورد نحوه و اهمیت این کار و نیز وارد کردن سوزن به بدنش به شکل غیرمنتظره و به همراه نوعی فریب دادن او، فارغ از نحوه تزریق یا تأثیر محتوای سرنگ، منجر به ترس خواهد شد. اگر والدین به جای توضیح ضرورت انجام تزریق، با جمله‌هایی مثل «فقط این‌بار درد خواهد کرد» یا «این‌بار قرار نیست درد کند» به آرام کردن فرزندشان بپردازند، ندانسته ابعاد وسیع‌تری به ترس کودک بخشیده‌اند.

کودک به والدین خود اعتماد دارد و وقتی توسط آنها با آمپول یا واکسن تهدید می‌شود - پیش از کسب تجربه عملی در این زمینه - ناخودآگاه ترس از این کار نیز در وجودش شکل می‌گیرد و این هراس نه تنها او را در مقوله پیشگیری و مداوا با مشکل روبه‌رو خواهد کرد بلکه برای مراحل آتی زندگی‌اش نیز دردسرزا خواهد شد.

تعداد افراد بزرگسالی که دیگران آنها را با صفت جسور می‌شناسند ولی هراس از آمپول دست از سرشان برنداشته کم نیست. تزریق آمپول برای مداوا و تزریق واکسن برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های حاد و تأمین یک زندگی سالم اهمیت بسیاری دارد. به همین دلیل افراد در هر رده سنی که باشند بایستی به ترس از آمپول فائق آیند.

به‌رغم تلاش‌های مکرر، آمار کودکان واکسینه شده نقصان‌های موجود در این عرصه را نشان می‌دهد و همچنان کودکان بسیاری به‌دلیل ابتلا به بیماری‌هایی که قابل درمان یا پیشگیری هستند جان خود را از دست می‌دهند. بنابراین ضروری است عوامل ترس از تزریق را شناخت و به‌صورت علمی به مقابله با آنها پرداخت.