موسیقی برای کودکان، فوایدش چیست؟

سلامت نیوز: کودکان در سن ۵ سالگی در زمینه بوجود آوردن موسیقی بسیار خلاق هستند. چون در این سن برای تجربیات برنامه ریزی شده آمادگی بیشتری دارند. نمونه آن ولف گانگ موزارت بزرگترین موسیقی دان تاریخ کسی که اولین قطعه خود را در سن ۵ سالگی ساخته بود. این دوره حساس ترین زمان برای آموزش موسیقی به کودک است. والدین و مربیان کودک مواظب باشند که در برنامه آموزشی کودک تعادل ایجاد کنند یعنی زمانی را برای گوش دادن، زمانی را برای خواندن و زمانی را برای نواختن ساز قرار دهند. والدین باید از در اختیار قرار دادن بیش از یک ساز به کودک خودداری کنند زیرا این کار باعث می شود هر لحظه کودک به طرف یک ساز تحریک شود و باعث دلزده شدن او از موسیقی و ساز مورد نظرش می شود.

فواید موسیقی در زندگی کودکان
1. به راه انداختن خلاقیت کودکان: موسیقی به دلیل جذابیتی که دارد خود ایجاد علاقه می کند و فرد را به طرف خود می کشاند با وجود اینکه در کشور ما حتی یک کتاب در زمینه آموزش موسیقی به کودکان در مدارس ارئه نشده است و در سطوح دیگر هم حتی یک واحد درسی موسیقی ارائه نشده است به طور میانگین هر کودک روزانه بیش از یک و نیم ساعت موسیقی گوش می کند.

۲.کنترل خود مداری کودک: به دلیل رابطه استاد شاگردی که در کار موسیقی وجود دارد می تواند خودمداری کودک را کنترل کرد. کودک یاد می گیرد که در بقیه کارها خود خواه نباشد و به نظر بزرگترها احترام بگذارد. وقتی کودک برای یادگیری موسیقی از استاد یا والدین کمک می گیرد این کار باعث می شود که در زندگی خود خود خواه نباشد و از نظرات و کمک دیگران استفاد کند. کار موسیقی باعث رابطه سالم بین والدین و کودک می شود.

3. موسیقی به کودک شخصیت بزرگ منشانه القا می کند: وقتی کودک آهنگ می نوازد یا آهنگ و صدای خوانندگان را تقلید می کند خود به خود احساس شخصیتی بزرگتر از سن سال واقعی اش به او القا می شود به شرطی اینکه مقلد وی شخصیتی درست باشد.

۴. بالا بردن اعتماد به نفس: تحقیقات نشان می دهد موفقیت در دوران کودکی اعتماد به نفس را بالا می برد. وقتی کودک یادگیری آهنگی یا سازی را پشت سر می گذارد اعتماد به نفس او بالا می رود. روحیه و آمادگی او برای یادگیری آهنگ بعدی بیشتر می‌شود. وفتی کودک یا نوجوان یادگیری سازی را با موفقیت پشت سر بگذارد احساس می کند که در زندگی می تواند به بقیه چیزها و خواسته هایش دست یابد. یادگیری و آموزش موسیقی به دلیل سخت بودنش در دوران کودکی تمرین اعتماد بنفس است به شرط اینکه والدین از او حمایت کنند. اگر کودک یا نوجوان به خاطر علاقه زیادش و حساس بودنش با شکست مواجه شود در بقیه کارها احساس ناتوانی کند و تجربه بسیار بدی برای او است.

5.بالا بردن مهارت هایی حرکتی و ادراک فضایی و پیشرفت حافظه: موسیقی به دلیل مشکل بودنش و ایجاد رابطه بین اعضایی مختلف حرکتی و حسی بدن نقش فعالی در پیشرفت حافظه دارد. موسیقی اعضای مختلف بدن را با هم هماهنگ می سازد و مهارت های انسان را بالا می برد. آموزش موسیقی اگر در دوران پیش از دبستان شروع شود باعث روان شدن حرکات دست کودک می شود و مهارت او را در نوشتن بالا می برد. وقتی کودک می خواهد آهنگی را بنوازد باید برای ریتم زدن باید حرکات دست با پا هماهنگ شود. همچنین باید برای زدن ملودی بین انگشتان دست چپ و دست راست هماهنگی ایجاد شود. این هماهنگی ضمن سخت بودن نیروی زیادی از مغز می طلبد و مغز انسان را فعال می کند. پس موسیقی به خاطر سخت بودنش به ویژه سازهای سیمی مانند گیتار و سه تار و نیاز به ارتباط مهارت های حرکتی و فضایی بدن دارند. بنابراین موسیقی جریان پردازش مغز انسان را آسان می کند و اثر پیشرفت یادگیری درس‌هایی مثل ریاضی به روشنی قابل مشاهده است. تحقیقی در این زمینه انجام شده که در آن به سه گروه از دانش آموزان سه نوع آموزش داده شده است. گروه اول آموزش موسیقی، گروه دوم آموزش کامپیوتر و گروه سوم بازی های آموزشی ضمن اینکه اعضای این گروها قبل از آموزش از نظر هوشی در یک سطح بودند. پس از آموزش نتیجه چنین بود؛ گروه اول از نظر ظریب هوشی نسبت به گروهای دیگر در سطح بسیار بالاتری نشان می دادند.

۶.برنامه ریزی: تمام کار موسیقی از روی نظم و ترتیب است. زدن یک آهنگ یا یادگیری آن مستلزم یک برنامه و اصول خاص خود است مثلا" کودک می خواهد آهنگ بنوازد باید بداند در کجای کارش از ملودی استفاده کند چه زمانی ریتم بزند چه زمانی شروع به خواندن کند و کجا سرعتش زیاد شود یا کجا کم. همه این کارها دارای نظم خاصی است پس کودک به نظم موجود در بقیه کارها و جهان پی می برد. و قتی کودک دید که با برنامه ریزی و نظم توانست سازی را یاد بگیرد به این نکته پی می برد که می تواند بقیه کارهایش را با برنامه ریزی درست انجام دهد و در زندگی آدم منظمی به بار می آید.

۷. بالا بردن خزانه لغات کودک: از طریق موسیقی می توان خزانه لغات کودک را تقویت کرد. گوش دادن به آهنگ، خواندن اشعار و خواندن آهنگ با هر زبانی که باشد خزانه لغات کودک افزایش پیدا می کند. کودک با خواندن یک آهنگ یا شعر حداقل ده لغت به خزانه لغاتش اضافه می شود. این به دلیل جذابیت موسیقی است که در حافظه کودک ماندگار می شود.

۸. آشنایی با فرهنگ خویش و فرهنگ های دیگر: وقتی کودک آهنگی را گوش می دهد به زبان آن آشنا می شود. فرض کنید کودک چند تا آهنگ از قومیت های مختلف در ایران گوش می دهد، می فهمد که قومیت های مختلف در ایران زندگی می کنند و به تفاوت های موجود بین آنها پی می برد یا وقتی آهنگ خارجی گوش می دهد به زبان آنها آشنا می شود و می فهمد که فلان کشور با چه زبانی صحبت می کند مثلا" کودک آهنگی با زبان افغانی گوش می دهد و می فهمد که زبان آنها با ما مشترک است. موسیقی انسان را به گذشته و آیند می برد وقتی کودک آهنگی در مورد روز ۲۲ بهمن یا جنگ تحمیلی یاد حادثه کربلا می شنود به گوشه ای از حوادث آن دوران پی می برد و گاهی حس کنجکاویش برانگیخته می شود، شروع به سوال پرسیدن می کند. اینکه حادثه کربلا چی بود، کی اتفاق افتاد و چی شد و اگر به سوالات وی پاسخ داده شود این مطالب برای همیشه در ذهن او ماندگار می شوند پس به وسیله موسیقی می توان فرهنگ خوب جامعه را درونی کرد.

9. لطیف و خوش اخلاق بارآوردن کودک: تحقیقات نشان می دهد که هنرمندان به ویژه خوانندگان از لطافت بیشری نسبت به بقیه اعضای جامعه برخوردارند. با آموزش موسیقی به کودک می توان خشن بودن کودک که در همان دوران در رفتار او درونی می شود کاست به شرط اینکه موسیقی لطیف باشد و از نوع موسیقی آرام باشد. وقتی به یک کودکی که موسیقی کار می کند بگوید:« تو این هنرمند هستی، نباید رفتار خشن نشان داد و جامعه از تو انتظارچنین رفتاری را ندارد.» این فکر به کودک القا می شود که نباید رفتار خشن نشان دهد و باید خوش اخلاق باشد و کودک در زندگی آدمی خوش اخلاق بار می آید.

۱۰. کاهش استرس و کمرویی کودک: یکی از مشکلات امروز جامعه به ویژه در دانشگاه ها استرس و کمرویی است. یکی از دلایل کساد بازار علمی دانشگاه های ما به خاطر این است دانشجو رویش نمی‌شود، حرفش را بزند. این مشکل ریشه اش به دوران کودکی باز می گردد. وقتی کودک در دوران آموزشی بتواند جلوی استاد آهنگی را که آموزش دیده دوباره بخواند و باز بتواند همین آهنگ را جلوی دوستان یا همکلاسی هایش بخواند مشکل کمرویی حل می شود. کلاً موسیقی می تواند قوه تکلم کودک را قوی کند. اگر در مدارس ایران از همان دوران دبستانی تا دوره دبیرستان یک واحد درسی برای آموزش موسیقی یا آواز خوانی به زبان فارسی برای دانش آموزان گذاشته شود دیگر مشکلی از نظر تکلم و کمرویی یا استرس در دانشگاه ها نخواهیم داشت.