رفتار با کودکان پر توقع، توصیه‌های پیشنهادی

شهرزاد: چند روز قبل، وقتی با دخترم، از مهدکودک برمی‌گشتیم، با آب و تاب، درباره تولد یکی از دوستانش برایم تعریف کرد: «کیک تولد دوستم، خیلی بزرگ بود. خیلی هم خوشگل بود؛ شبیه یه فرشته بود. مامانش، واسش یه دوچرخه خریده بود. واسه ما هم هدیه خریده بود. تازه بهمون بال فرشته و عصای جادویی هم دادن. یه عمویی هم اومده بود و واسمون آهنگ می‌زد و شعر می‌خوند. کلی خوراکی‌های خوش‌مزه هم خوردیم که اسم بعضی‌هاش رو بلد نبودم.»؛ با توجه به این‌که چند روزی بیش‌تر تا تولدش نمانده، از من و پدرش انتظار دارد که چنین تولدی برایش بگیریم، ولی ما واقعا نمی‌دانیم چه کنیم؟ در مورد این نوع سردرگمی‌های خیلی از والدین، درباره خواسته بچه‌ها که ناشی از چشم و هم‌چشمی آن‌هاست، خواندن مقاله زیر را به شما توصیه می‌کنیم.


فرزندان پر توقع محصول تربیت نادرست و رفتارهای نسنجیده والدین هستند
اگر شرایط مالی خانواده تامین باشد و بتوانند آن‌چه را کودک در زندگی دیگران دیده است، مثل جشن تولد خاص و...؛ آیا باید به خواسته او تن داد؟ گاهی یکی از والدین- معمولا مادران- در این شرایط، پاسخ مثبتی دارند که بله؛ تا مبادا کودک‌شان سرخورده شود و والد دیگر، با این امر مخالف است، اما آیا به وجود آوردن احساس شادی در کودکان، وابسته به صرف هزینه بالاست یا می‌توان با امکانات معمولی هم این احساس را پدید آورد؟

انتظارات هم رشد می‌کنند
شادی احساسی است که کودکان در جمع‌های خیلی کوچک هم می‌توانند آن را تجربه کنند، اما تجمل، در ایجاد این شادی، تبعات و توقعات دیگری را برای کودکان در پی دارد که خیلی از والدین را از آن بازمی‌دارد. این‌که پدر و مادر، امکاناتی را در اختیار کودکان قرار دهند، خیلی خوب است، اما بهتر است به این فکر کنند که این هزینه‌ها، تا چه اندازه برای آن‌ها، به‌عنوان والدین کودک، منطقی است و در نظر بگیرند که در آینده هم برنامه‌هایی از این قبیل، در زندگی او وجود دارد و هرچه کودک بزرگ‌تر می‌شود، انتظارات او هم بزرگ‌تر می‌شوند؛ حتی زمانی می‌رسد که آن‌ها نمی‌توانند برخی انتظارات را از نظر مالی، برآورده کنند.

من مهم هستم
وقتی ما برای بچه‌ها، برنامه‌ای ترتیب می‌دهیم، مثل جشن تولد، جشن تکلیف، جشن برای کسب رتبه ممتاز یا وقتی هر دوره تحصیلی یا دوره مهدکودک او تمام می‌شود، احساس می‌کنند برای خانواده ارزش دارند، به خانواده، احساس تعلق پیدا کرده و برنامه‌های خاصی که در این روز برای او اجرا می‌شود، مثل خریدن کیک، عکس گرفتن، دادن کادو و...، احساس تعلق و ارزش را در آنها بیش‌تر می‌کنند؛ البته ممکن است برنامه‌ها و جشن‌هایی هم در خانواده وجود داشته باشد، مثل جشن نوروز، شب یلدا و جشن‌های سنتی دیگر، اما تفاوت آن با جشنی که فقط برای کودک برگزار می‌شود، این است که در این جشن، او مرکز توجه است و احساسی متفاوت دارد.

جشنی به‌یادماندنی
هنگامی که کودک در برگزاری جشن‌ها، خواهان تنوع است یا از دیگران تقلید می‌کند، می‌توان راه‌کارهایی را به او پیشنهاد داد تا از میزان نگرانی‌های کودک کاسته شود. به او بگویید «ما، امسال می‌خواهیم به شیوه خودمان برای تو جشن بگیریم که به همه خیلی خوش بگذرد و با جشن‌های دیگر هم متفاوت باشد و کارهای جشن را خودمان انجام خواهیم داد تا بیش‌تر خوش بگذرد و خاطره خوبی برایمان بماند.»

تو دعوت کن
تهیه لیست میهمان‌ها را به عهده کودک بگذارید یا اگر کوچک است، از او بپرسید که «دوست داری چه کسانی به جشن تو بیایند؟» فهرست او را ارزیابی کنید و از او بخواهید حتی اگر با کسی قهر است، او را هم دعوت کند. اگر به شما گفت «مامان و بابای این دوستم نمی‌ذارن او تنها بیاد؛ چی کار کنم؟» به او اجازه دهید که پدر یا مادر دوستان‌تش را هم دعوت کند.

جذابیت ایجاد کنید
سعی کنید محیط منزل را بسیار شاد تزیین کنید و حتما در همه مراحل، نظر او را هم بپرسید. می‌توانید در طول جشن، بازی‌هایی مثل صندلی‌بازی را برایشان تدارک ببینید. در مورد غذاهای میهمانی هم از او نظر بخواهید.

یک سوال مادرانه: آیا به جشن‌های آن‌چنانی و پرتجمل برود؟
اولین مساله‌ای که در این مورد باید بررسی شود، این است که آیا آن خانواده را می‌شناسید؟ حتی دیدن پدر و مادر این کودک در مدرسه یا این‌که تنها هم‌کلاسی فرزند شماست، شناخت کافی به حساب نمی‌آید. در اولین درخواست کودک برای رفتن به چنین جشن‌هایی، نه نگویید. از او بخواهید به شما، فرصت فکر کردن بدهد. او را برای نرفتن محدود نکنید و اجازه دهید روابط اجتماعی را بیاموزد. در این صورت، بهتر است او را تنها نفرستید. اگر کودک را از رفتن به محافلی که دوستان‌اش در آن حضور دارند، منع کنید، سبب می‌شود او از این جمع دوستانه دور شود و احساس کند به خاطر نرفتن به این جشن، حرف مشترکی با دوستان‌اش ندارد.

برایش توضیح دهد که «در بعضی مجالس باید همراه او حضور داشته باشید و گاهی اجازه رفتن به محفلی را به او نمی‌دهید، اما بعضی اوقات هم او می‌تواند آزاد و راحت به جشن برود.» در واقع، گزینشی عمل کردن خود را در حد سن او برایش توضیح دهید؛ اما هیشه به او نه نگویید، زیرا آزرده شده و بعد از مدتی، «نه» گفتن را قبول نمی‌کند و این، خود مشکل‌ساز می‌شود.