نقش رسانه ها در تربیت کودکان، بدانید

ایرنا: امروزه وسایل ارتباط جمعی، نقش مهم و تعیین کننده‏ای در روابط بین جوامع و گروه‏های موجود در آن‏ها دارند و به میزان زیادی در هدایت و جهت‏ دهی افکار عمومی سهیم هستند.

در این میان، تلویزیون به عنوان رسانه‏ای دیداری و شنیداری، با حضور بلامنازع خود در خانه‏ها، بیشترین تاثیر را روی خانواده‏ها به ویژه کودکان و نوجوانان می‏گذارد.

افزایش آگاهی کودکان در زمینه‏های گوناگون، تشویق کودکان به کارهای خوب با نمایش دادن مهربانی و گسترش برنامه‏های آموزشی، ایجاد دوستی و محبت، ترویج و آموزش ارزش‏های اجتماعی و دینی، معرفی روش‏های دوست ‏یابی و حفظ دوستی، ایجاد حس مسوولیت در کودکان، جلوگیری از رفتار خودخواهانه کودکان با به تصویر کشیدن رفتارهای جامعه گرایانه و غیره، از جمله کارکردهای مثبت تلویزیون است که همه روزه در حال انجام می‏باشد.

در کنار این موارد مثبت، کارکردهای منفی این رسانه همگانی نیز در خور تامل و تفکر است؛ روز جهانی کودک و تلویزیون، تلاشی برای پیوند دادن مثبت بین کودکان جهان با این جعبه جادویی و زمینه‏ای برای ارتباط بیشتر این دو با هم است.

مسوولان و تهیه ‏کنندگان تلویزیون، همیشه باید درنظر داشته باشند برنامه‏هایی که ویژه کودکان ساخته می‏شود، به صورت الگو در بین مخاطبان مطرح خواهد شد و ممکن است تاثیرات فراوانی بر جای نهد.

بر همین اساس کوشش در جهت تاثیر مثبت نهادن در کودکان با ساخت برنامه‏های آموزنده، امری ضروری و اجتناب‏ناپذیر است؛ که باید توجهی جدی به آن مبذول داشت.

گروه گزارش و میزگردهای ایرنا در راستا تحلیل و کندوکاو تولیدات و برنامه های رده سنی کودک و نوجوانان رسانه ملی، دیدگاه های ˈلیلا میرهادیˈ مدیر امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ˈمحسن هجریˈ دبیر انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، ˈمسعود نظرˈ و ˈسودابه سالمˈ آهنگسازان کودکان را در میزگردی مجازی در این باره جویا شد که مشروح آن به شرح زیر است:



**عملکرد مطلوب رسانه ملی طی چند سال گذشته

ˈلیلا میرهادیˈ مدیر امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به خبرنگار ایرنا می گوید: نظردهی در مورد تولیدات رسانه ملی برای کودکان باید روندی را در بربگیرد؛ در واقع ما با یک کار و یک تولید و یا یک آثار آنی در لحظه روبرو نیستیم.

اگر این نظردهی را بر اساس روند بنگریم معتقدم رسانه ملی طی این سال های اخیر عملکرد مناسب و مطلوبی داشته و روبه تخصصی شدن گام برداشته است.

مدیر امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می افزاید: هم اکنون تولیدات فیلم های انیمیشن افزایش یافته و ساعات پخش برنامه های مختص رده سنی کودک و نوجوان بیشتر شده است.

وی با تاکید بر تفاوت فرمت و قابلیت تولید فیلم کودک در رسانه ملی با آثار سینمایی ادامه می دهد: در گذشته گاهی اوقات شاهد مخدوش شدن این تفاوت ها بودیم که در نهایت به تولیدات رسانه ملی آسیب می زد.



*ضرورت تنوع در ارائه برنامه ها

به گفته این کارشناس سینمایی کودکان و نوجوانان؛ ایده آل ترین شکل برای رسانه ملی آن است که شبکه ای مختص این رده سنی داشته باشد تا کودکان هر موقع که تمایل داشتند از آن بهره مند شوند.

وی می افزاید:هر چند که هم اکنون شبکه ای با این عنوان وجود دارد اما معتقدم باید با ایجاد تنوع در آن برای تمامی سلایق مخاطبان خویش برنامه وجود داشته باشد.



*لزوم افزایش ارائه فیلم های آموزشی

میرهادی خاطرنشان می کند: معتقدم رسانه ملی برای مخاطبان کودک و نوجان خویش باید در زمینه فیلم های آموزشی بیش از گذشته کوشا باشد.



**افزایش میزان کتابخوانی در بین کودکان و نوجوانان؛ رسالت صداو سیما

ˈمحسن هجریˈنویسنده کتاب های کودک و نوجوان نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: هر چند که بررسی عملکرد صدا و سیما در مورد برنامه های کودک نیازمند بررسی کار کارشناسانه بر پایه آمار و مطالعات میدانی است اما در یک بررسی اجمالی می توان گفت که رسانه ملی طی سه دهه گذشته در تولید برنامه های سرگرم کننده تلاش های زیادی کرده است.

وی می افزاید: نویسندگان، هنرمندان و دست اندرکاران رسانه در این زمینه تلاش های زیادی را در صدا و سیما کرده و توانسته اند بخش بزرگی از مخاطبان را هم جذب بکنند.

وی می افزاید:اما اگر فقط از جنبه سرگرمی به رسانه ملی ننگریم یکی از رسالت های مهمی که بر دوش صدا و سیما هست؛ بالا بردن میزان کتابخوانی در بین کودکان و نوجوانان است.

دبیر انجمن نویسندگان کودک و نوجوان یادآور می شود: معتقدم متاسفانه رسانه ملی در این زمینه به رسالت خویش عمل نکرده است.



*عملکرد ضعیف رسانه ملی در ترویج فرهنگ کتابخوانی

به گفته این نویسنده، هم اکنون شاهد این هستیم که فیلم های تکراری سینمایی، مسابقات ورزشی و یا تبلیغ خوراکی های مضرر همچون چیپس و پفک مدام از صدا و سیما پخش می شود اما در زمینه معرفی کتاب و تشویق کودکان به کتابخوانی کمترین اقدامی انجام می پذیرد.

هجری می گوید: معتقدم در این زمینه باید تجدیدنظر جدی صورت پذیرد و مسوولان صدا و سیما با باز کردن فضای نقد و گفت و گو اجازه شناسایی نکات ضعف را برای کارشناسان و صاحبنظران فراهم آورد.



*تولید آثار ضعیف به سبب هزینه نکردن تهیه کنندگان برنامه های تلویزیونی

ˈمسعود نظرˈ در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در مورد موسیقی کودک اظهار می دارد: شورایی با عنوان کودک در صدا و سیما در گذشته وجود داشت که آثار ساخته شده برای این گروه سنی را مورد ارزیابی و بررسی قرار می داد ولی متاسفانه در چند سال اخیر این شورا از کارکرد اصلی خویش غافل شده بود.

وی می افزاید: خوشبختانه در سال گذشته شاهد عملکرد اصلی و مطلوب این شورا در شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی ایران که به کودکان اختصاص دارد شدیم؛ که جای امیدواری دارد.

وی یکی از معضلات اصلی در زمینه ساخت و تولید آثار برای کودکان و نوجوانان را هزینه نکردن تهیه کنندگان برای افراد صاحب نظر می داند و می گوید: همین امر سبب تولید آثاری برای گروه سنی کودک و نوجوان می شود که بار علمی در آن وجود ندارد.

این آهنگساز کودک خاطرنشان می سازد: آثار تولیدی برای کودکان در گذشته به سبب عملکرد مطلوب شورای کودک در صدا و سیما در راستای بهره گیری از اساتید مجرب موثر و ماندگارتر بوده است.



**کاهش شان کودکان با اجرای گویش های ناآشنا در تلویزیون

همچنین ˈسودابه سالمˈ پژوهشگر موسیقی نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: موسیقی از واجبات زندگی کودکان بوده که متاسفانه در حال فراموشی است.

سالم با اشاره به نظرات پژوهشگری به نام ˈکداینˈ که اعتقاد دارد; ˈآموزش موسیقی ۹ ماه قبل از تولد آغاز می شودˈ، می افزاید: شنیدن نوع موسیقی در ساختار شخصیتی کودکان بسیار موثر است.

وی یادآور می شود: کودکان به طور فطری از صدای ملایم بیشتر خوششان می آید در حالی که در مهدهای کودک و دبستان باید شادی خود را با جیغ و فریاد نشان دهند.

وی با اشاره به نتیجه تخریبی صدای بلند در ساختار شخصیتی کودکان خاطرنشان می سازد: این فریادها در سایر مراحل زندگی تا پایان عمر آنان ادامه دارد.

سالم یادآور می شود: تلویزیون از جمله مواردی است که با نوع گویش های ناآشنا در پایین آوردن شان کودکان بسیار موثر بوده، در حالی که باید به این باور رسید که کودکان شعور دارند.