دلایل بدخطی کودکان، از کی آموزش را شروع کنیم؟ - قسمت اول

رادیو سلامت: خط خوب یکی از مهارت‌هایی است که باید از سن کم یعنی از دوره آمادگی به دانش‌آموزان آموخته شود در غیر این صورت بخشی از فرایند یاددهی و یادگیری دچار نقص خواهد شد. آموزش خط باید از خردسالی شروع شود زیرا پایدارتر خواهد بود. از این رو درک صحیح مکانیسم‌ها وعواملی که می‌توانند باعث مشکلات دست خط شوند ضروری به نظر می‌رسد. در بسیاری موارد دیده شده که مشکلات خوانایی دست خط بدون مداخلات درمانی برطرف نمی‌شود .

شرایط مؤثر بر بدخطی دانش‌آموزان

گانیه معتقد است که برای یادگیری دو دسته شرایط وجود دارد: شرایط درونی یادگیری و شرایط بیرونی یادگیری. البته در بررسی علل بدخطی و بد‌آموزی خطی دانش‌آموزان دوره ابتدایی علاوه بر عوامل آموزشی و تربیتی و در حقیقت کار معلم که جزء شرایط بیرونی هستند باید شرایط درونی که مربوط به شرایط روانی کودکان هستند نیز مورد توجه قرار گیرند.

چه بسا بدخطی دانش‌آموزان ممکن است به دلیل حالات عاطفی نامطلوب، نداشتن هدف و انگیزه برای زیبانویسی، ضایعات استخوانی، نداشتن آمادگی روحی روانی، محیط نامناسب و فقر آموزش همچنین تمرینات غلط و فقدان رسیدگی باشد. برای ارائه راهکارهای مناسب، عوامل به طور کلی به سه گروه عمده تقسیم بندی می‌شود:

1. عوامل خانوادگی
2. عواملی تربیت معلمان
3. عواملی دانش‌آموزی

الف ) عوامل مربوط به خانواده

بی‌توجهی اولیا به خط بچه‌ها و طرز نوشتن آنها یا سرمشق نادرست‌دادن و همچنین والدینی که خودشان بد خط هستند زمینه‌هایی برای بدخطی فرزندان را فراهم می‌کند. بدخطی والدین سرمشق نامناسبی برای کودکان است از آنجا که خوشنویسی مهارتی است که باید آموخته شود چنانچه کودک در خانواده‌ای زندگی کند که اعضای آن از ذوق و استعداد بیشتری برخوردار باشند کودک زمینه بیشتری برای خوب نوشتن دارد.

خانواده‌هایی که به صورت دیکتاتوری، دموکراسی و ﺁزادی مطلق اداره می‌شوند نیز تأثیرات متفاوتی بر عملکرد دانش‌آموز دارند. افرادی که دوران کودکی خود را در خانه‌ای آکنده از استبداد و خودخواهی می‌گذرانند هیچ‌گاه فرصتی برای ابراز وجود و نشان دادن قابلیت‌ها و گرایش‌های خود به دست نمی‌آورند.

کودکانی که در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که نسبت به فرزندان خود بی‌تفاوتند و از تشویق و تنبیه به موقع برای انجام تکالیف فرزندانشان استفاده نمی‌کنند در واقع انگیزه لازم برای انجام بهتر تکالیف را در فرزندان خود به وجود نمی‌آورند. چنین کودکانی اغلب با اکراه و بی‌میلی اقدام به نوشتن می‌کنند و نتیجه عملکرد آنها رضایت بخش نخواهد بود.

همچنین موقعیت کودک در خانه یعنی تنها فرزند خانواده بودن یا کوچک‌ترین کودک یا تنها پسر خانواده بودن و ارتباطی که کودک با خواهر و برادران خود دارد سبب یادگیری‌های مهارتی بدنی متفاوتی می‌شود.

انتظارات خاص والدین از فرزندان خود اگر با واقع بینی همراه باشد اختلالی در رفتار بچه‌ها به وجود نمی‌آورد ولی اگر این انتظارات بدون توجه به امکانات فرزند باشد سبب بروز عکس‌العمل‌های شدید از طرف بچه‌ها و شکست آنها در انجام کارهای معین می‌شود.

همچنین وضعیت طبقاتی خانواده روی یادگیری دانش‌آموز تأثیر دارد وضع مادی و معنوی خانواده در رشد نوشتن بچه‌ها مؤثر است.

تحقیقاتی که درباره اختلاف استعداد بچه‌ها در طبقات مختلف به عمل آمده، نشان می‌دهد که پرورش استعداد بچه‌ها در حد وسیعی مربوط به فرهنگ و راه زندگی طبقات است.