رایانه برای کودکان، مراقب باشید
نام چند بازی دوران کودکی خود را به خاطر دارید؟ یکی، دو تا، سه تا یا آنقدر بچه شیطانی بوده‌اید که شمار آن از دستتان در رفته است؟ تقریبا می‌توان گفت که جواب کودکان دهه‌های ۵۰ و ۶۰، هفت سنگ، چوب و چرخ، دسش ده،، اسم فامیل، لی‌لی و .... است.
ایسنا: نام چند بازی دوران کودکی خود را به خاطر دارید؟ یکی، دو تا، سه تا یا آنقدر بچه شیطانی بوده‌اید که شمار آن از دستتان در رفته است؟
تقریبا می‌توان گفت که جواب کودکان دهه‌های ۵۰ و ۶۰، هفت سنگ، چوب و چرخ، دسش ده، شاه-دزد-وزیر، اسم فامیل، لی لی و .... است.
همین‌طور که این نسل به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ می‌رسید بازی‌های جدید و خلاقانه‌تری به آنها اضافه شد، این دو نسل دوران مزاحمت‌های تلفنی کودکانه و آزار مردم به طرق مختلف از جمله زدن زنگ خانه‌ها راس ساعت ۲ و ۳ بعداز ظهر، ترقه بازی‌های وقت و بی وقت و البته بازی‌های کم خطری مانند آب پاشی، استپ هوایی، بالا بلندی، گرگی رنگی و هزاران بازی من‌درآوردی دیگر بود!
تا پایان این دو دهه، همه چیز داشت خوب پیش می‌رفت و بچه‌ها واقعا سرخوش بودند و نصف بیشتر عمر خود را در کوچه و خیابان، مشغول بازی و شیطنت سپری می‌کردند.
اما با آغاز دهه ۸۰ و یکه تازی کامپیوتر، بازی‌ها رنگ مدرن‌تری به خود گرفت. کم کم توپ‌های پلاستیکی راه راه و لیگ‌های فوتبال محله‌ای و گرگم به هواها جای خود را به آتاری، سگا و میکرو داد.
اکنون دیگر دهه ۹۰ شده، دیگر کمتر می‌توان کودکان را در کوچه و خیابان مشغول بازی و سر و صدا دید، حالا دیگر قوانین مجتمع‌های مسکونی بازی‌های سر ظهر، شب و نصف شب و کلا همه را ممنوع کرده، اگر هم کمی سر و صدا در کوچه‌ها شنیده شود، والدین برای همدیگر شاخ و شانه می‌کشند و یکدیگر را متهم به عدم تربیت صحیح فرزند می‌کنند!
حالا دیگر هر جای شهر قدم بگذاری محال است که گیم نت‌ها را مملو از کوکان زیر ۱۰ سال و بالای ۲۰ سال نبینی!
تنوع بازی‌های رایانه‌ای را هم که نگو و نپرس! گویی دیگر بچه‌ها بچگی نمی‌کنند و هرچه زودتر می‌خواهند به دنیای بزرگسالان وارد شوند و خلاصه بگویم که بچه‌ها واقعا سوسول شده‌اند.
روانشناسان علت این امر را غفلت و سهل انگاری والدین در درک روحیات و نیازهای دوران کودکی و البته مدرن شدن هرچه بیشتر زندگی‌ها می‌دانند.
«گرین من» در مقاله‌ای با عنوان «Child Care Information Exchange» می‌گوید که انجام بازی‌های خارج از منزل برای شکوفایی حس آزادی، کنجکاوی، خطر پذیری و آزمون و خطای کودکان یک الزام محسوب می‌شود. کودکان به فرصتی نیاز دارند تا ناشناخته‌ها، غیر مترقبه‌ها و حوادث ماجراجویی و در حقیقت کودکی خود را کشف کنند.
دکتر «فرانسیس ورادل» در مقاله‌ای به نام «outdoor play» کودکان را تشویق به گل بازی و بازی کردن با چمن، سنگ و شن می‌کند که معمولا از نظر مادران ایرانی تفریح پر میکروبی شناخته می‌شود، اما از نظر او این نوع بازی‌ها تفریحات سازنده محسوب می‌شود.
در این مقاله بازی‌های خارج از منزل و هم‌بازی شدن با سایر کودکان در کوچه و انجام بازی‌هایی نظیر خاله بازی، پیش بینی وضع هوا(البته به طور نه چندان علمی!) و درختکاری همواره تأکید شده چرا که کودک می‌آموزد در شرایط و هنگام رویارویی با افراد مختلف خارج از منزل چگونه واکنش نشان دهد و همین امر روابط اجتماعی او را به گونه‌ای صحیح شکل می‌دهد.
«جاشوآ آرنسون» روانشناس آمریکایی نیز در مقاله‌ای ذکر می‌کند که هرچند بازی‌های خارج از منزل می‌توانند کودک را دچار ویروس و میکروب کنند، اما پیامدهای سلامتی این بازی‌ها نظیر جنب و جوش و تنفس هوای آزاد و احساس سبک بالی کودکانه بسیار بیشتر از مضرات آن خواهد بود.
تحقیقات نشان داده کودکانی که بیشتر وقت خود را در خارج از منزل سپری می‌کنند احتمال بسیاری دارد که در بزرگسالی به پیاده روی، باغبانی، دوچرخه سواری و کوهنوردی روی بیاورند که عدم انجام همگی این موارد ذکر شده نیز به بحران سلامت این سال‌ها تبدیل شده است.
دکتر «کارول تورگان» در مقاله‌ای چند دلیل را بر ضرورت انجام بازی‌های خارج از منزل برای کودکان ذکر می‌کند که هر کدام از انواع بازی‌ها به سلامتی بخشی از بدن کودک کمک می‌کند.
- جست وخیز باعث تقویت سیستم قلبی عروقی، کاهش خطر بیماری‌های قلبی و کنترل فشار خون و کلسترول بدن کودکان می‌شود.
- داشتن فعالیت مکرر باعث حفظ و نگه‌داری مناسب حجم استخوان کودکان می‌شود.
- برای کودکانی که بیشتر وقت بازی خود را خارج از منزل سپری می‌کنند احتمال اندکی برای ابتلا به نزدیک بینی وجود دارد.
- بازی و دنبال هم گذاشتن کودکان باعث تقویت و حفظ بافت عضلانی بچه‌ها می‌شود.
- بازی‌هایی که با فعالیت زیاد همراه باشد باعث می‌شود تا کودک گلوکوز را به عنوان منبع انرژی مصرف کند و در نتیجه توانایی بدن در مصرف انسولین بهبود پیدا می‌کند و خطر ابتلا به دیابت نیز کاهش پیدا می‌کند.
- بدو بدوهای معمول بازی‌های کودکانه مواد شیمیایی مغز را تحریک کرده و ثابت شده که علائم افسردگی و اضطراب را کاهش داده و اعتماد به نفس و عزت کودکان را افزایش می‌دهد.
«ریا پیکا» نویسنده 12 کتاب در حوزه آموزشی و استادیار دانشگاه نیوهمپشایر آمریکا در مقاله‌ای به نام «Take it Outside» پرمشغله بودن والدین و عدم اطمینان از امنیت محیط خارج از منزل، ورود تلویزیون، کامپیوتر و بازی‌های ویدیویی به محیط رشد کودکان را دلیل محروم گذاشتن بچه‌ها از بازی بیرون منزل می‌داند.
وی محیط خارج از منزل را بهترین مکان برای یادگیری و کسب تجربه معرفی کرده که کودک با ورود به آن تمام حس‌های خود را برای درک این محیط به کار می‌گیرد.
وقتی کودک پای خود را بیرون از منزل می‌گذارد، حس خود مختاری، تصمیم‌گیری مستقل و شناخت محیط را از دیدگاه خود می‌آموزد.
به گفته پیکا جست خیز و شیطنت، جیغ و فریاد همگی نیازهای یک کودک است که معمولاً در خانه مورد سرکوب قرار می‌گیرند ولی می‌توان با بیرون بردن بچه‌ها اجازه تخلیه انرژی را به آنها داد و به تجربیات حسی، دیداری و شنیداری‌شان توجه کرد.
نکته آخر اینکه زوج‌های عزیز زمانی نام پدر و مادر برازنده شماست که به خوبی نقش والدین را نه فقط با تدارک خوراکی‌های رنگارنگ و آخرین مارک کامپیوترکه با درک خصوصیات و نیازهای سنی کودکتان و مهیا کردن زمینه‌های بچگی کردن صحیح کودکان ایفا کنید.
در ضمن هیچ کودکی تا به حال از بازی در کوچه و خیابان نه بزهکار و مجرم شده و البته نه سرطان پوست گرفته!
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼