خواص عجیب جوانه ها، روش موثر بلند شدن قد جنین

دکتر رضا راست‌منش، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به پرسش‌هایی درباره انواع جوانه‌ها، نحوه پرورش و نگهداری‌شان در خانه و این‌که چه موادمغذی‌ای دارند و آیا باید آن‌ها را خام خورد یا پخته؟ پاسخ می دهد:

این ادعا درست است که جوانه‌ها ارزش غذایی بالایی دارند؟

بله. هر دانه‌ای یک قوه نامیه دارد، یعنی در یک زمان تعریف‌شده می‌تواند مجددا حیات‌اش را آغاز کند و طی این روند میزان مواد مغذی موجود در آن افزایش پیدا می‌کند.

به نظر شما ارزش غذایی دانه‌ها با جوانه‌هایشان یکسان است؟

نه. وقتی دانه به جوانه تبدیل می‌شود ویژگی‌هایی پیدا می‌کند که قبلا نداشته است. مثلاً سلنیوم موجود در دانه یا قابل دسترسی نیست یا در کم‌ترین مقدار قابل دسترسی است، ولی وقتی دانه جوانه می‌زند مقدار سلنیومی که بدن می‌تواند دریافت کند چند برابر افزایش می‌یابد. در مورد ویتامین‌ها هم همین‌طور است. به‌طور مثال 100 گرم عدس خام، 15 میلی‌گرم ویتامین C دارد ولی 100 گرم جوانه عدس دارای 16.5 میلی‌گرم ویتامین C است. البته جوانه‌زدن باعث می‌شود میزان دسترسی بدن به پروتئین‌های گیاهی نیز افزایش پیدا کند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم قبل از پخت غلات و حبوبات اجازه دهید جوانه بزنند. در این شرایط دسترسی به پروتئین به مراتب بیشتر می‌شود، مقدار پورین و پریمیدین جوانه‌ها نیز بالا می‌رود و این ترکیب‌ها زمانی اهمیت پیدا می‌کنند که فرد دچار سوختگی یا سرطان است و باید سلول‌ها تکثیر سریعی داشته باشند و زودتر ترمیم شوند.

آیا با پختن یا تفت دادن جوانه‌ها از ارزش غذایی‌شان کاسته می‌شود؟

نه. می‌توانیم جوانه‌ها را روی سالادمان بریزیم. در ضمن اگر آن‌ها را بپزیم، حرارت باعث از بین رفتن موادمغذی آن‌ها نمی‌شود.

آیا ارزش غذایی جوانه‌های مختلف با هم متفاوت است؟

چارچوب کلی ترکیب‌های غذایی و میزان پروتئین، چربی، ویتامین‌ها و موادمعدنی آن‌ها چندان تفاوتی با هم ندارد. البته برخی دانه‌ها و جوانه‌ها حاوی ترکیب‌هایی هستند که خاص خودشان است. مثلاً برخی جوانه‌ها ترکیب‌های حلقوی دارند که اشتها را بالا می‌برند، برخی دیگر اشتها را کاهش می‌دهند، برخی حاوی ویتامین K و... هستند. برخی هم بر شدت درد قاعدگی تاثیر می‌گذارند.

می‌توانید بگویید مصرف چه جوانه‌ای برای چه فردی مناسب‌تر است؟

در کل نمی‌توان گفت کدام جوانه مناسب کدام فرد یا کدام بیماری است، اما تحقیقات نشان داده برای خانم‌های باردار بهترین جوانه، جوانه نخود و لوبیاست چون حداقل نمایه گلایسمی را دارند و جوانه‌های آن‌ها حاوی مقادیر فراوانی از ماده‌ای به نام سلنوسیستئین است که در فرآیند افزایش قد جنین تأثیر مثبتی می‌گذارد. قد جنین مادرانی که در طول بارداری از این جوانه‌ها مصرف می‌کنند در مقایسه با مادرانی که جوانه نخورده‌اند، بلندتر است. در کل جوانه‌ها سلنیوم دارند و باعث افزایش قد کودکان می‌شود و ما به مادران توصیه می‌کنیم به فرزندان‌شان انواع جوانه‌ها را بدهند تا قدشان بلندتر شود.

جوانه‌ها را با چه موادی مصرف کنیم تا جذب مواد مغذی‌شان بهتر شود؟

مواد موجود در جوانه‌ها جذب کاملی دارند و میزان جذب آن‌ها تابع شرایطی مثل حرارت، دما یا pH نیست. نیازی نیست کار خاصی انجام دهیم، مثلا آن را با آبلیمو یا ماست یا روغن بخوریم تا جذب مواد مغذی‌شان بیشتر شود.

آیا تمام جوانه‌ها قابل خوردن هستند یا محدودیت و ممنوعیتی وجود دارد؟

مصرف جوانه حبوبات و غلات، محدودیت و ممنوعیتی ندارد و می‌توان همه آن‌ها را مصرف کرد. البته استثناهایی هم وجود دارد. مثلاً برای فردی که مصرف باقلا برایش ممنوع است و فاویسم دارد، مسلماً مصرف جوانه آن نیز توصیه نمی‌شود.

جوانه‌ها را در چه شرایطی و تا چه مدت می‌توان نگهداری و مصرف کرد؟

مادامی که دانه خشک است، حداقل امکان فساد قارچی و کپکی را دارد. اما وقتی جوانه زد چون میزان آب آن فراوان است، عمری بین 2 تا 6 روز در یخچال دارد. توصیه می‌شود برای پیشگیری از لزج و بدبوشدن جوانه، آن‌ها را در یخچال نگهداری و فورا مصرف کنید. وقتی جوانه تغییر رنگ می‌دهد و لزج می‌شود، بو و طعم آن تغییر پیدا می‌کند و این‌ها نشانه‌هایی از فساد هستند.

آیا لازم است جوانه‌ها را قبل از مصرف بشوییم؟

اگر خودتان در منزل آن‌ها را تهیه کرده‌اید و دانه‌ها را قبل از جوانه زدن شسته‌اید و در شرایط مناسب نگهداری کرده‌اید، نیاز به شستن نیست، اما جوانه‌های آماده بهتر است شسته و در سبدی آبشان گرفته شود و بعد مصرف شوند.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
اگر باردار هستید سعی می کنید موادمغذی موجود در رژیم غذایی خود را افزایش دهید. مصرف مواد مغذی بسیار مهم است زیرا جنین به ویتامین ها و مواد معدنی برای سالم بودن و رشد نیاز دارد.
مصرف مکمل ها راهی مناسب است اما بهترین منبع مواد مغذی غذاهای طبیعی هستند. البته خوردن غذا به میزان کافی کار دشواری است زیرا در بارداری از حالت تهوع رنج می برید.
خبر خوب این است که جوانه گندم مواد مغذی مورد نیاز در بارداری را تامین می کند.

جوانه گندم
جوانه گندم نطفه گندم است که غنی از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری است.

جوانه گندم چه موادی را تامین می کند؟
ویتامین های ب
ویتامین های ب برای سلامتی بسیار مهم حیاتی هستند و جوانه گندم تمام ویتامین های ب را دارد. ویتامین ب برای برای عملکرد روزانه سلول ها حیاتی است.
در واقع فولیک اسید، نوعی ویتامین ب، مهم ترین ویتامین در بارداری است. جوانه گندم سرشار از فولیک اسید است.
کلسیم
جوانه گندم غنی از کلسیم است و کلسیم برای تشکیل استخوان ها لازم است. مصرف مقدار مناسب کلسیم در بارداری سخت است زیرا باید روزانه در بارداری هزار و دویست میلی گرم کلسیم مصرف شود.
منیزیم
هنگام صحبت در خصوص جوانه گندم سومین ماده مغذی که به ذهن می رسد منیزیم است.
منیزیم برای فرایندهای زیادی در بدن مهم است. به خصوص به آرامش اعصاب کمک می کند. مطالعات نشان می دهد منیزیم از انقباض زودرس رحم جلوگیری می کند.
به علاوه منیزیم به خوابیدن در ماه های آخر بارداری کمک می کند.
منیزیم به ترمیم بافت های بدن کمک می کند و کمبود آن مشکل ساز است.
پره اکلامپسی ، رشد آهسته جنین یا حتی مرگ و میر جنین در صورت کمبود منیزیم اتفاق می افتد. اما با مصرف مکمل ها می توانید از این مشکلات جلوگیری کنید.
جوانه گندم در بارداری بسیار مهم است زیرا غنی از مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، آهن، پتاسیم، روی و سلنیوم، منگنز و مس است.
بدن در بارداری به این مواد نیاز دارد بنابراین بهتر است مواد غذایی غنی از مواد معدنی گفته شده را مصرف کنید.
اسیدهای چرب ضروری
در کنار ویتامین ها و مواد معدنی مفید، جوانه گندم ترکیبات مهم دیگری نیز دارد. جوانه گندم غنی از اسیدهای چرب ضروری است.
اسیدهای چرب امگا سه برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین لازم و حیاتی هستند.
بدن همچنین برای ساخت سیستم ایمنی، کاهش کلسترول بالا و بهبود سیستم قلبی عروقی به اسیدهای چرب نیاز دارد. این مواد بسیار مهم و حیاتی باید در رژیم غذایی روزانه شما در بارداری وجود داشته باشند.
آمینواسیدهای ضروری
جوانه گندم حاوی آمینواسیدهای ضروری است که برای ساخت مولکول های پروتئین لازم می باشند.
در هنگام بارداری نیاز شما به آمینواسیدهای ضروری بسیار بیشتر است زیرا برای ساخت بافت های به پروتئین نیاز دارید.
در واقع توصیه می شود خانم باردار روزانه هفتاد و یک گرم پروتئین مصرف کند.
مصرف این مقدار پروتیئن تاثیر مثبت بر رشد مغز جنین دارد. همچنین پروتئین برای تشکیل سلول ها نیز لازم است.

جوانه گندم در بارداری
جوانه گندم مواد معدنی و ویتامین های حیاتی برای رشد جنین را فراهم می کند. با وجود امگا سه و آمینواسید موجود در جوانه گندم، این ماده غذایی کامل در بارداری می باشد.

مبارزه با خستگی
مقدار فوق‌‌‌‌العاده‌‌‌‌ای آهن در جوانه گندم وجود دارد( در ۴/۱ فنجان آن ۸ درصد آهن وجود دارد) آهن یک ماده‌‌‌‌غذایی انرژی‌‌‌‌زا است اما مستقیما به بدن شما انرژی نمی‌‌‌‌دهد به خصوص آنگونه که ویتامین‌‌‌‌های گروه B در متابولیسم انرژی عمل می‌‌‌‌کنند.
قابل توجه است که 4/1 فنجان جوانه گندم دارای بیش از 20 درصد تیامین، ویتامین B6 و فولات و حدود 10 درصد ریبوفلاوین و نیاسین موردنیاز شما است. آهن برای ساختن هموگلوبین مورد نیاز است که ترکیبی در گلبول‌‌‌‌های قرمز خون بوده و اکسیژن را از ریه‌‌‌‌ها به بقیه بدن شما می‌‌‌‌رساند.
اکسیژن انرژی‌‌‌‌دهنده نهایی است و خوردن غذاهای آهن‌‌‌‌دار می‌‌‌‌تواند در مبارزه با خستگی کمک کند.
کمبود مقدار آهن در غذاها می‌‌‌‌تواند به نوعی کم‌‌‌‌خونی منجر شود که در آن به خاطر شمار کم گلبول‌‌‌‌های قرمز خون احساس خستگی می‌‌‌‌کنید. مقداری جوانه گندم برداشته و با آن به جنگ خستگی بروید.

کشیده شدن پوست
وقتی پوست شما مجبور می‌‌‌‌شود کشیده شود و شکل جدید به خود بگیرد، به مقدار کمک غذایی بیشتری نیاز دارد. جوانه گندم برای پوست شما موادغذایی خوبی مانند ویتامین E و پروتئین دارد.
ویتامین E و پروتئین دارد. ویتامین E آنتی‌‌‌‌اکسیدان مهمی در بخش چرب پوست شما است که می‌‌‌‌تواند آن را آبدار و عاری از التهاب نگه دارد. این التهاب باعث می‌‌‌‌شود خانم‌‌‌‌های باردار موقع کشیده شدن پوست، احساس خارش کنند.
نصف لیوان جوانه گندم دارای نیمی از نیاز روزانه شما به ویتامین E است. جوانه گندم در هر ۴/۱ لیوان نزدیک به ۶ گرم پروتئین داشته که راه خوبی برای تامین پروتئین موردنیاز پوست است.
پروتئین برای کمک به تولید آنزیم‌‌‌‌های رشددهنده و ترمیم‌‌‌‌کننده پوست لازم است. با کمک جوانه گندم پوستی سالم‌‌‌‌تر و شاداب‌‌‌‌تر داشته باشید.

غذاهای خوشمزه
من همین جا به شما می‌‌‌‌گویم که طرفدار پر و پا قرص گندم نیستم ولی طرفدار خوب جوانه گندم هستم.
جوانه گندم مزه‌‌‌‌ای خوب و شبیه آجیل و ساختاری ترد داشته و می‌‌‌‌توان آن را روی هر غذایی اعم از غلات، ماست ، سبزیجات و سالاد پاشید.
اگر در غذاهای خود آرد استفاده می‌‌‌‌کنید به جای نصف تا یک فنجان آن از جوانه گندم استفاده کنید تا هم فیبر و هم موادغذایی آن را افزایش داده باشید.
جوانه گندم نیروگاه موادغذایی است ولی چون روغن زیاد دارد( البته روغن خوب ولی باز هم روغن است!) اگر به طور صحیح نگهداری نشود، فاسد می‌‌‌‌شود.
یک شیشه جوانه گندم بسته‌‌‌‌بندی شده، اگر باز نشود برای یک سال خوب است ولی وقتی باز شد، باید در یخچال نگهداری شده و ظرف چند ماه نیز مصرف شود.