چگونه کودک را تنبیه کنیم؟

نی نی بان: اگر اولین باراست که می‌خواهید کودک‌تان را تنبیه کنید، یا آن را در گذشته امتحان کرده‌اید اما موفق نشدید، با به‌کار بردن این روش‌ها می‌توانید تنبیه را موثرتر سازید.

1. زمان و مکانی مشخص انتخاب کنید

اولین قدم در اجرای تنبیه این است که محیطی مناسب انتخاب کنید. دکتر دن پرسن، نویسنده کتاب کسی مسئول است؟ روشی برای تربیت و خودداری کودکان می‌گوید: «مکان تنبیه باید مناسب باشد، در جایی که شما بتوانید کودک خود را ببینید و مطمئن شوید که او صدمه نمی‌بیند. شما می‌توانید از یک صندلی، حصیر یا هر چیزی که فکر می‌کنید مناسب است استفاده کنید و برای آن مکان اسم‌هایی چون «صندلی تفکر» یا «محل سکوت» انتخاب کنید. مطمئن شوید که آن‌جا برای کودک‌تان کسل‌کننده است و خواهر یا برادر، تلویزیون، اسباب‌بازی یا وسایلی دیگر حواس او را پرت نخواهد کرد.»

دکتر پرسن می‌گوید قبل از آنکه تنبیه را عملی کنید، زمان آن را در نظر بگیرید. یک روش خوب این است که هر یک دقیقه را برای یک سال در نظر بگیرید. بنابراین کودک ۲ ساله شما تنبیهی ۲ دقیقه‌ای خواهد داشت در حالی که کودک ۴ ساله‌تان ۴ دقیقه. اگر احساس می‌کنید که این زمان برای او کم است، زمان آن را با نصف زمان قبلی افزایش دهید. در این صورت تنبیه برای کودک ۴ ساله شما ۲ دقیقه بیشتر اجرا خواهد شد که در کل ۶ دقیقه می‌شود. زمان را با ساعت آشپزخانه یا زنگ گوشی‌تان تنظیم کنید. تنبیه او باید در مکانی ساکت صورت گیرد. شما در تنبیه کردن محدودیت ندارید اما عاقل باشید. اگر یک بار کودک‌تان درک کند که شما در این کار مستعد هستید، ممکن است تعداد تنبیه‌های او کاهش یابد.

2. چگونگی تنبیه را برای او توضیح دهید

کودک‌تان را بدون برنامه تنبیه نکنید. زمانی که هر دو در شرایط خوبی به سر می‌برید، به او روش‌تان را توضیح دهید: اگر رفتاری زشت انجام دهد یا قوانین را رعایت نکند، مجبور خواهد بود به مکانی آرام برود. ۳ تا ۵ رفتار زشت را انتخاب کنید، مثل کتک زدن، گاز گرفتن، با عصبانیت فریاد زدن و کج خلقی کردن و برای او توضیح دهید که هر کدام از این‌ها چه تنبیهی را به دنبال خواهند داشت. به او بگویید که چه مدت زمانی را باید برای آن‌ها سپری کند و چه زمانی تنبیه او پایان می‌یابد- زمانی که زنگ به صدا در آمد- و او اجازه دارد بلند شود.

3. برای ادب کردن کودک‌تان صبر نکنید

اریک ای فیشر، دکتر و دستار نویسنده کتاب هنر قدرت خانواده: دستورهایی که می‌خواهید کودک‌تان به آن عمل کند، می‌گوید اگر احتیاج بود که کودک‌تان را روی «صندلی شیطنت» بنشانید، به سرعت این کار را انجام دهید. صبر نکنید تا کارهایتان مثل تماشای تلویزیون یا شستن ظرف‌ها تمام شود. تنبیه اگر بلافاصله انجام شود، موثرتر خواهد بود. کودکان حافظه کوتاه‌مدت دارند، بنابراین اگر تنبیه به سرعت انجام نگیرد، ممکن است دلیل تنبیه را فراموش کنند و گیج شوند. دکتر فیشر می‌گوید حتی اگر در خانه نیستید، می‌توانید روش‌های دیگری به‌کار ببرید. برای مثال او را در گوشه‌ای از پاساژ، راهرو خالی داروخانه یا نیمکتی در پارک یا مکانی بیرون از ماشین تنبیه کنید.

4. خونسردی خودتان را حفظ کنید

تنبیه فرصتی است برای کودکان تا بتوانند رفتارهای اشتباه خود را کنترل کنند اما شما نیز باید احساسات خود را کنترل کنید. زمانی که کودک خود را تنبیه می‌کنید از فریاد زدن، انتقاد کردن یا تکرار این جمله که «من به تو گفتم پس..» خودداری کنید. به سادگی رفتار نامناسب او را با صدایی محکم و آرام توضیح دهید و زمانی که او را به مکان تنبیه می‌فرستید، توضیحات بیشتری به او ندهید. فقط به او بگویید: «کتک زدن ممنوع است، تنبیه می‌شوی».

5. ثبات داشته باشید

اگر یک بار برای او توضیح دادید که رفتاری خاص منجر به تنبیه می شود، آن تنبیه را هر زمان که کودک‌تان آن اشتباه را مرتکب شد، اجرا کنید. اگر شما این کار را نکنید، او تنبیه را جدی نمی‌گیرد و فکر می‌کند تهدیدتان جدی نیست و با گریه و التماس می‌تواند از آن رهایی یابد. ثبات برای شما ضروری است به‌خصوص هنگام تنبیه. نگه داشتن یک کودک نوپا یا پیش دبستانی در این شرایط سخت است. بعضی از کودکان از روی صندلی بلند می‌شوند یا از آن محل فرار می‌کنند. بعضی دیگر موقعیت خود را تغییر می‌دهند (یا سعی می‌کنند تغییر دهند) تا از کارهای دیگر سر در آورند. او ممکن است جای صندلی خود را تغییر دهد تا بتواند زیر چشمی به تلویزیون نگاه کند یا ممکن است خم شود تا چیزی را که برایش جالب و دور از دسترس است، ببیند. دکتر پرسن می‌گوید اگر کودک‌تان از تنبیه خودداری کرد، به طورجدی او را برای مدت مشخصی سر جایش بنشانید، یا اگر آن مکان را ترک کرد، او را به همان جا بازگردانید و زمان‌سنج را دوباره برایش فعال کنید. در این صورت کودک شما به سرعت یاد خواهد گرفت تا سر جای خود بنشیند و به سرعت زمان تنبیه خود را تمام کند تا بتواند به کودکان دیگر ملحق شود.

6. به جلو حرکت کنید

وقتی آژیر یا زنگ ساعت به صدا درآمد و اعلام کرد که زمان تنبیه کودک شما به پایان رسیده است، از او بپرسید آیا دلیل تنبیه‌اش را فهمیده یا خیر. به او اجازه دهید تا احساس‌اش را بیان کند سپس به طور خلاصه برای او توضیح دهید که تنبیه تنها زمانی اتفاق می‌افتد که قانونی شکسته شود. از او برای اتمام تنبیه‌اش قدردانی کنید و سپس به او اجازه دهید تا به زندگی‌اش ادامه دهد. حال کودک شما با رفتارهای درست خود لوحی سفید دارد که می‌تواند آن را به نمایش بگذارد.