دلایل دروغ گویی کودک، چطور مقابله کنیم؟ - قسمت اول

یک روز، اوایل ورودش به مدرسه، کودک شما دهان کوچک‌اش را باز می‌کند و دروغی می‌گوید که می‌توانید آن را تشخیص دهید. اما حال که او بزرگ‌تر شده، دروغ‌های او نیز پیچیده‌تر و فریبکارانه‌تر شده است. دروغ‌هایی که لزوما به دلیل شیطنت نیست. اگرچه در این سن دلایل رشدی و عاطفی بسیاری برای دروغ گفتن وجود دارد، مثل نیاز به جلب توجه یا برانگیختن احساسات شخصی خاص. خوشبختانه کودک دبستانی شما فرق میان خوب و بد را می‌داند.

در مقابل دروغ کودکان چه باید کرد؟

در ابتدا شما باید بدانید که با چه چیزی مواجه هستید. قبل از آن‌که به کودک خود آموزش دهید که چرا دروغ گفتن بد است، باید دلیل آن را بیابید. در این‌جا انواع مختلفی از رایج‌ترین دروغ‌ها را که ممکن است کودک دبستانی شما بگوید همراه روش‌های برخورد با آن، آورده‌ایم.

داستان بلند

علی‌رغم بلوغ ظاهری، ممکن است کودک دبستانی شما هنوز گاهی داستان‌هایی استادانه بسازد. هنگامی که او به شما می‌گوید در کلاس ژیمناستیک با عصایی روی اسب معلق شده، احتمالا به این علت است که هنوز قادر نیست به طور کامل میان واقعیت و تخیل تفاوت قائل شود یا که می‌خواهد توجه شما را به خود جلب کند. اگر او تمایل به اغراق کردن دارد، ممکن است نتیجه کمبود اعتماد به نفس‌اش باشد یا بخواهد خودش را بالا ببرد. شاید او به دلیل احساس ضعف در زمینه‌ای خاص، فشاری روی خود احساس یا فکر می‌کند که باید خودش را از آنچه هست بالاتر نشان دهد تا مورد قبول واقع شود.

هر دلیلی که پشت داستان‌های بلند اوست، مراقب باشید که لاف‌زنی او را مسخره نکنید، در غیر این صورت اعتماد به نفس او با شدت بیشتری کاهش می‌یابد. به او نشان دهید که او را همان‌طور که هست دوست دارید و موفقیت‌های او را ستایش می‌کنید. در مقابل دروغ‌های او سعی کنید مکالمه خود را از آن موضوع منحرف کنید یا به آرامی به کودک دبستانی خود بگویید که می‌دانید آنچه او می‌گوید حقیقت ندارد و شما او را دوست دارید حتی اگر به راستی در هوا معلق نشده باشد. اگر در مقابل شما به شخص دیگری دروغ گفت، او را در جمع مواخذه نکنید. به جای آن تا زمانی که با او تنها شوید، صبر کنید، سپس به آرامی برای او توضیح دهید که از دروغ او آگاهید و ادامه آن کار نتیجه ناخوشایندی خواهد داشت.

برای این‌که تاثیر حرف‌هایتان بیشتر شود، برای او داستان‌هایی چون «چوپان دروغ‌گو» بخوانید که درباره دروغ‌گویی و نتیجه آن است.

خوشبختانه زمانی که کودکان 9 ساله می‌شوند، مرز بین واقعیت و تخیل برایشان مشخص می‌شود و این داستان‌های بلند نیز از بین خواهد رفت.

پوشاندن واقعیت

زمانی که کودک دبستانی شما اصرار می‌کند که او درِ حیاط پشتی را باز نگذاشته و مقصر فرار سگ نیست، در واقع به اشتباه خودش پی برده است و با این روش سعی دارد خطایش را بپوشاند. هدفش رهایی از تنبیه و ناراحتی است. کودکان این روش را در سنین پایین می‌‌آموزند و هنگام بلوغ آن را با مهارت انجام می‌دهند.

دروغ‌گویی روشی است که او را از شرایط سخت می‌رهاند. ادب کردن کودک‌تان هنگامی که اشتباهی مرتکب شد، از دروغ گفتن دوباره او جلوگیری می‌کند. اما اگر او را به دلیل اشتباه‌اش مجازات نکنید، در رفتار او تغییری حاصل نمی‌شود و همچنان به دروغ گفتن خود ادامه خواهد داد. شرایط پیچیده‌تر می‌شود اگر شما او را هم به علت اشتباه‌اش و هم دروغی که گفته، تنبیه کنید. بهترین راه این است که تعادلی میان آن دو ایجاد کنید.

زمانی که کودک شما برای پوشاندن اشتباه‌اش دروغی گفت، روش‌های زیر را به کار ببرید:

· آرام باشید و خود را مقصر ندانید. به جای آن، از این فرصت برای آموزش راستگویی استفاده کنید.

· دلیل دروغ گفتن او را بیابید. زمانی که شما از کودک دبستانی‌ خود می‌خواهید توضیح دهد که چرا درباره درِ حیاط پشتی دروغ گفت، ممکن است جواب دهد که از عصبانیت شما می‌ترسید یا نمی‌خواست برای گم شدن سگ او را سرزنش کنید.

· برای او توضیح دهید که چرا دروغ گفتن اشتباه است. به او گوشزد کنید اگرچه نبستن در موجب بروز اشتباهی شد که قابل بخشش است اما دروغ گفتن درباره اشتباه‌اش غیر قابل قبول است.

· به جای تاکید بر دروغ نگفتن، روی علت آن تمرکز کنید. به جای این‌که تمام انرژی‌تان را صرف آموزش راستگویی کنید، به او بگویید که شما را ناامید کرده زیرا مسئولیت کاری که انجام داده را نپذیرفته است.

· منطقی تصمیم بگیرید. به جای این‌که کودک دبستانی خود را تنبیه کنید، به راه‌های جبران آن بیاندیشید. برای مثال شاید او بتواند یک آگهی «سگ گمشده» آماده کند و در اطراف بچسباند.

· به او بگویید که در هر شرایطی او را دوست خواهید داشت. خوب است کودک‌تان وجدان‌اش را تقویت و از رفتار بدش احساس شرم کند اما نباید کاری کنید که او، هر زمانی که اشتباهی مرتکب شد، اعتماد به نفس‌ خود را از دست دهد.