آداب درست غذا خوردن، از نوزادی تا کودکی

نی نی بان: سالی! سالی! آرنج‌ات را از روی میز بردار. این جمله برای شما آشنا نیست؟ بسیاری از ما هنگام غذا خوردن این جمله‌ها را شنیده‌ایم که باید دهانم‌مان را هنگام غذا خوردن ببندیم یا آرنج خود را از روی میز برداریم.

غذا خوردن فعالیتی اجتماعی است که تمام آداب و رسوم را در بر می‌گیرد. برای کودکان ضروری است در کنار خانواده غذا بخوردند زیرا تغذیه، پرورش عادت‌های درست و فرصت‌های مهم اجتماعی را برای آن‌ها فراهم می‌کند. همچنین زمانی مناسب برای یادگیری و همکاری است و به کودکان کمک می‌کند تا روش درست غذا خوردن و مهارت‌های زندگی را از والدین خود بیاموزند. بنابراین والدین باید هنگام غذا خوردن تلویزیون را خاموش کنند و به کودکان خود توجه کنند.

غذا خوردن نوزادان و کودکان

مراقبت و توجه به نوزادان در ماه‌های اول به آن‌ها کمک می‌کند تا جهت‌گیری مثبتی به غذا خوردن داشته باشند. کودکان در این سن می‌فهمند که والدین نسبت به گریه ناشی از گرسنگی آن‌ها عکس‌العمل نشان می‌دهند. آن‌ها را در آغوش می‌گیرند، به آن‌‌ها غذا می‌دهند و دوست‌شان می‌دارند. در این شرایط تغذیه و احساس با هم ارتباط برقرار می‌کنند.

هر چه کودک بزرگ‌تر و از محیط اجتماعی خود بیشتر آگاه می‌شود، ضرورت زمان صرف غذا در کنار خانواده برای او افزایش می‌یابد. این روش به آن‌ها کمک می‌کند تا عادات درست غذا خوردن را، به طور مستقیم و غیر مستقیم، مشاهده کنند و یاد بگیرند. از آن‌جا که جهان یک کودک حول محور خانواده می‌چرخد، رفتارهای غذا خوردن را نیز از والدین خود می‌آموزد.

زمان صرف غذا، فرایندی اجتماعی است. کودکان دوست دارند با دیگران غذا بخورند. آن‌ها باید برای غذا خوردن خود صندلی بلندی داشته باشند تا بتوانند روی آن‌‌چه می‌خورند، تمرکز کنند. مرکز توجه آن‌ها در این سن واقعا محدود است. بنابراین داشتن صندلی مخصوص غذا خوردن این فرایند را برای آن‌ها آسان‌تر و استقلال‌شان را نیز تقویت می‌کند که جنبه‌ای از رشد کودک است.

قبل از نشستن دور میز، تمام وسایلی که حواس کودک را پرت می‌کند، مثل اسباب‌بازی‌ها، را جمع کنید. مطمئن شوید که تلویزیون خاموش است. برای او محدودیت قایل شوید و به خاطر بسپارید که او در مرحله رشد است. برای مثال کودکان علاقه دارند به دنبال علت و معلول بگردند و توانایی‌های حرکتی خود را تقویت کنند. برای مثال شما می‌توانید مطمئن باشید که او تعدادی از غذاهای انگشتی و کوچک خود را برای انجام آزمایشات علمی به کناری خواهد گذاشت، و این شروعی برای پرورش مهارت‌های دستی او است.

غذا خوردن کودکان نوپا و پیش دبستانی

کودکان نوپا از هنگامی که شیوه غذا خوردن را یاد می‌گیرند، آزمایشات خود را آغاز می‌کنند. این بدین معنی است که خوردن غذاهای انگشتی با قاشق برای او می‌تواند فرایندی طولانی و آشفته باشد. استفاده از وسایلی چون قاشق و بشقاب و... با سایز کوچک می‌تواند از آشفتگی جلوگیری کند. والدین نیز می‌توانند با صبر و شکیبایی فراوان، رفتار خوب و قرار دادن پارچه‌ای زیر صندلی او، این کار را ساده‌تر کنند. با این حال احتیاط لازم، برای جلوگیری از ریخت و پاش میز غذا، واجب است.

یک شیوه آرام در غذا خوردن به نگرش مثبت کودک شما کمک می‌کند. شما می‌توانید قوانین میز غذا را قبل از شروع به کودک خود بگویید، اما سن او را از یاد نبرید و اگر هم در حین غذا خوردن احتیاجی بود، دوباره قوانین را به آرامی به او گوشزد کنید. کودکان 2 و 3 ساله توضیحات ساده و واضح را درک می‌کنند. والدین نیز می‌توانند الگویی برای یادگیری آن‌ها باشند.

· غذا در بشقاب‌ تو مانده است.

· با قاشق و چنگال غذا بخور. (ساندویچ و غذاهای انگشتی استثنا هستند.)

· اجازه بده همه سر سفره بنشینند، سپس غذا خوردن را آغاز کنیم.

· از کلمات «لطفا» و «ممنونم» استفاده کن.

زمان صرف غذا باید خوشایند باشد، نه یک فرایندی طولانی و خسته‌کننده برای کودک که شما را مجبور کند به او بگویید: «فقط یک قاشق دیگر بخور». بعضی از خانواده‌ها درباره مقدار غذای مصرفی کودک‌شان نگران‌اند. حتما کودکانی را که با یک موز در دست، در حال چرخش در خانه هستند، دیده‌اید. آیا این روش درست است؟ چه زمانی باید به کودکان این اجازه را بدهیم؟ آن‌ها باید غذاشان را در حالی که نشسته‌اند، بخورند.

شما می‌توانید کودکان پیش دبستانی خود را به استفاده از دستمال و جویدن با دهان بسته تشویق کنید. (مثل مادر و پدر) به آن‌ها یاد دهید که مودبانه درخواست چیزی کنند یا غذایی را تعارف کنند و به حرف‌های دیگران گوش دهند.

برنامه‌ غذایی که متناسب با زمان کار، مدرسه و فعالیت خانواده شماست، ترتیب دهید طوری که حداقل 3 تا 5 وعده را کنار یکدیگر صرف کنید. این وعده می‌تواند صبحانه، ناهار یا شام باشد. اگر زمان صرف غذا خوشایند باشد، کودکان نیز به آن علاقمند خواهند شد و این باعث می‌شود که به تدریج غذا خوردن کنار خانواده تبدیل به بخشی مهم و جدا نشدنی در زندگی خانوادگی شود. خانواده‌هایی که سر میز شام تلویزیون نگاه می‌کنند، فرصت صحبت و ارتباط برقرار کردن با یکدیگر را از دست می‌دهند.

برخورد با رفتار زشت کودکان هنگام غذا خوردن

زمانی که کودکان رفتاری غیر قابل قبول از خود نشان می‌دهند، با روشی ثابت با آن‌ها برخورد کنید، درست مانند عکس‌العملی که در موقعیت‌های دیگر از خود نشان می‌دهید. ابتدا به آرامی رفتار اشتباه‌اش را به او یادآوری کنید، اگر به رفتارش ادامه داد، از او بخواهید به اتاق دیگری برود تا غذا خوردن بقیه اعضای خانواده نیز به پایان برسد.

شما می توانند با روش‌های بسیاری کودک خود را به وعده‌‌‌های غذایی علاقمند کنید:

· از کودک خود بخواهید تا در چیدن میز غذا به شما کمک کند. با این روش او چیدن و شمارش را نیز با روشی لذت بخش یاد خواهد گرفت.

· غذاهای مورد علاقه او را بشناسید. اما از او بخواهید هر غذایی را که شما به او می‌دهید، بخورد.

· به او اجازه دهید تا بشقاب غذای خود را تزیین کند، در این صورت زمان صرف غذا برای‌اش لذت بخش خواهد شد.

· مخلوطی از غذاهای مورد علاقه او را درست کنید.

· حتی اگر غذای شما یک نان و پنیر است، سعی کنید غذا را در جای مخصوصی بخورید و از این فرصت برای یادگیری آداب صرف غذا به کودک خود استفاده کنید. کودک شما از این تمرکز لذت خواهد برد.

· هنگام غذا خوردن، با هم گفتگو کنید. «کدام بخش غذا خوردن را بیشتر دوست داری؟ امروز از چه چیزی بیشترین لذت را بردی؟»

فراموش نکنید از کودک نوپا یا پیش دبستانی خود به دلیل رعایت قوانین صرف غذا تعریف کنید. «کار خوبی کردی که از چنگال برای خوردن استفاده کردی.» «مرسی که به حرف‌هایم گوش دادی.» «یادت بود که از دستمال استفاده کنی، آفرین.» بیان این جمله‌ها همیشه برای کودک کوچک شما ضروری است. مطمئن باشید که او به زودی برای صرف شام در خانه اقوام‌ یا رستوران آماده خواهد بود.