نکاتی درمورد خواب کودک، مفید و لازم

فصلنامه شیر مادر: معمولاً والدین از مشکلات خواب فرزندانشان شکایت دارند. در اولین سال زندگی، والدین بیشتر از نخوابیدن کودک در طول شب شکایت می کنند. در دومین سال زندگی بی میلی نسبت به خواب و کابوس های شبانه مطرح می گردد. از سه الی پنج سالگی دیر به خواب رفتن، بیدار شدن در طول شب و کابوس های شبانه بیشترین مشکلات خواب کودکان را تشکیل می دهند.

علت و یا تداوم مشکل خواب را در کودکتان بررسی کنید. شاید علت جلب توجه، اضطراب و یا تأثیر داروها باشد. بررسی این عوامل به شما در انتخاب راه حل مناسب کمک خواهد کرد.

فعالیت های بدنی کودک مانند بازی کردن در پارک، برنامه های ورزشی و... را در طول روز افزایش دهید.

کودکان قبل از خواب باید به فعالیت های آرام بپردازند تا برای خوابیدن آمده شوند. بازی هائی که نیازمند فعالیت زیاد هستند برای ساعات قبل از خواب مناسب نیستند.

به تدریج فعالیت کودک را از زمان غروب به بعد کاهش داده و به جای بازی های پرتحرک مانند کشتی گرفتن و یا توپ بازی، فعالیت هائی مانند مطالعه کردن، شنیدن قصه و یا تماشای تلویزیون را جایگزین نمائید. انجام فعالیت های آرام کننده چون حمام آب گرم و ماساژ قبل از خواب و یا تکان دادن کودک به آرامی مفید خواهد بود.

برای زمان خواب کودکتان برنامه تعیین کنید، ولی برنامه های خانواده و خواسته های کودک را نیز در نظر بگیرید. انعطاف پذیر باشید ولی برخورد قاطع با کودک را تمرین کنید. الگوئی را که تصمیم به ادامه آن ندارید، شروع نکنید. برنامه شبانه باید در کل روز موجب احساس امنیت و نزدیکی میان افراد خانواده شود.

قبل از خواب در مورد مسائل روزمره و آمادگی برای شروع روز بعد با کودکتان صحبت کنید. آماده کردن لباس های مدرسه و مرتب کردن کتاب های فردا، برنامه مناسبی برای کودکان بزرگ تر خواهد بود. لب

قصه گفتن برای کودک قبل از خواب به درک این که "الان موقع خواب است" کمک می کند.

اگر کودکتان در شب سخت به خواب می رود و یا از خواب می پرد به او اجازه خوابیدن در طول روز را ندهید. این کار در ایجاد الگوی خواب منظم به کودک کمک خواهد کرد.

به خاطر داشته باشید مصرف شبانه برخی موادغذائی مانند مصرف چای و یا نوشابه خواب کودک را کاهش می دهد.

به کودکتان روش های آرام سازی (نفس عمیق، کشش و آرام سازی عضلات بدن) را آموزش دهید. سعی کنید کودک قبل از خوابیدن این روش ها را انجام دهد.

به کودک اجازه دهید تا زمانی که خواب آلوده و خسته نشده بیدار بماند و سپس او را به رختخواب ببرید.

از تمرین مثبت استفاده کنید. در طول روز راه هائی که کودک می تواند با به کارگیری آنها به خواب رود برای او بیان کنید. مثلاً کودک می تواند با فکر کردن درباره صحنه های آرام و زیبا مانند برخورد امواج دریا به ساحل، پریدن گوسفند از روی نرده و یا با تکرار حروف الفبا و یا خواندن ترانه های کودکانه این کار را تمرین کند.

سعی کنید نکات ایمنی را در اتاق خواب کودک رعایت کنید (مثل پوشاندن سیم های برق و یا استفاده از محافظ برای پریز برق و دور نگهداشتن کودک از اشیاء شکستنی). این کار به والدین کمک می کند که با خیال راحت کودک را در اتاقش تنها بگذارند.

اگر کودک در رختخواب خود نمی ماند شما در اتاق کودک حضور داشته و هنگام آرام بودن کودک او را تشویق کنید برای مثال هنگام آرام بودن کودک برایش نوار قصه بگذارید و هنگام ناآرامی او ضبط را خاموش کنید.

هنگامی که کودک در طول شب از خواب بیدار می شود به او کمتر توجه کنید. کمتر او را در آغوش گرفته، تماس چشمی را محدود کرده و با او بحث نکنید. بی تفاوتی والدین در این زمان برای خوابیدن مجدد کودک مؤثر خواهد بود.

به تدریج توجه‌تان را به کودک پس از رفتن به رختخواب کاهش داده و دیرتر به گریه یا جیغ او پاسخ دهید. به کودک بگوئید همین الان باید بخوابد و این کار را هر شب تکرار کنید. آنها به برخورد قاطع شما نیاز دارند.

برای بعضی از کودکان خوابیدن در اتاق تاریک دشوار است. روشن کردن چراغ خواب در اتاق کودک مفید خواهد بود.

اگر کودک برای خوابیدن در اتاق خواب شما اصرار دارد رختخواب او را روی زمین بیندازید و به او بگوئید در صورت تمایل به خوابیدن در اتاق شما باید روی زمین بخوابد. به تدریج در شب های بعد رختخواب او را نزدیک در اتاق خواب، هال و یا راهرو بیندازید. هدف از این کار این است که کودک در اتاق خواب شما ناراحت باشد.

بسیاری از کودکان هنگام قرار گرفتن در این شرایط خوابیدن در رختخواب راحت خود را ترجیح می دهند.

والدین باید از نظر جسمی و روانی آمادگی کنار آمدن با مشکلات خواب کودک را داشته باشند. از فرصت های به دست آمده (حضور نداشتن کودک در خانه) برای جبران کمبود خواب و یا انجام کارهای لذت بخش برای خود استفاده کنید.

گاهی کودک به جای والدین تمایل به خوابیدن در کنار خواهر و برادرهایش را دارد. در صورت اجازه والدین این کار به سرعت تبدیل به یک عادت می شود.

کودکان باید یاد بگیرند هنگام خوابیدن مستقل باشند. از طرفی خوابیدن با یکدیگر شاید باعث تحریک تخیلات جنسی و بازی های جنسی بین خواهر و برادرها شود. با لحنی قاطع و جدی به کودکان بگوئید که هر کدام باید در رختخواب مخصوص خودشان بخوابند و از بحث کردن با آنها خودداری کنید.

یک هم خواب جایگزین (مانند یک عروسک پشمالو) یا یک هم اتاقی (مثلاً خواهر یا برادر) به تنها خوابیدن کودک کمک کرده و در کسب استقلال او مفید خواهد بود. کودک را به تنها خوابیدن به عنوان یک رفتار مناسب تشویق کنید.

هم با صحبت و هم با عمل، همکاری کودک را در شب تشویق کنید که در مورد مشکلاتش با شما صحبت کند. این کار به شما در درک بهتر مسائل کودک کمک خواهد بود.

به خاطر داشته باشید که والدین، پدربزرگ و مادربزرگ و یا پرستار کودک باید در مورد چگونگی کنارآمدن با مشکلات خواب کودک با یکدیگر هماهنگ باشند.