پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان، چگونه؟
پوسیدگی دندان کودکان در ایران بیشتر از استانداردهای بین المللی است. عدم توجه به مراقبتهای لازم، باعث ایجاد این مشکل شده است.
روزنامه ایران: پوسیدگی دندان کودکان در ایران بیشتر از استانداردهای بین المللی است. در مقایسه می توان گفت، در کشورهایی مثل نروژ میزان شاخص DMF کمتر از نیم درصد است، در حالی که در کشور ما این شاخص در کودکان بین ۳ تا ۴ درصد است.
عدم توجه به مراقبت های لازم، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، تغذیه نادرست و ... از مسائلی است که باعث ایجاد این مشکل در کشور ما شده است.
دکتر محمدرضا طاهریان دندانپزشک و رئیس چهل و هشتمین کنگره بین المللی انجمن دندانپزشکی ایران، به بیان علل ایجادکننده پوسیدگی دندانی و راهکارهای پیشگیری از آن پرداخته است.
پایه های اولیه مراقبت از دندان و پیشگیری از پوسیدگی دندان از چه زمانی است؟
مراقبت از دندان و پیشگیری های اولیه از دوران بارداری آغاز می شود. چون عوامل تحکیم ساختار دندان، بخشی مربوط به مسائل ژنتیک و بخشی دیگر مربوط به دوران بارداری و رژیم غذایی مادر در این زمان است و مادران باردار باید تغذیه مناسب داشته باشند.
پس از تولد چه مراقبتی لازم است؟
پس از تولد نوزاد مادر باید توجه داشته باشد که پس از هر بار شیر خوردن لثه های کودک را با یک تنظیف پاک کند و پس از خوردن شیر باید دهان نوزاد شسته شود. در سنین پس از نوزادی باید توجه داشت که سندرم شیشه شیر باعث ایجاد ناهنجاری فکی و دندانی می شود.
مراجعه به دندانپزشک کودک از چه سنی باید توسط والدین مورد توجه قرار گیرد؟
والدین باید از دو سالگی کودک را نزد دندانپزشک کودک ببرند و با رویش دندان ها وضعیت دندانی او مورد توجه ویژه متخصص قرار گیرد تا اگر مشکلی وجود دارد، از همان ابتدا رفع شود.
پوسیدگی دندانی کودکان در کشور ما نسبت به دنیا در چه وضعیتی است؟
پوسیدگی مسئله ای چند عاملی است. متأسفانه میزان پوسیدگی در کودکان ایرانی بیشتر از استانداردهای جهانی است و این فاصله هم زیاد است.
چرا؟
علتش مسائل بهداشتی، پیشگیری و تأمین فلوراید، کلسیم و تغذیه است. تغذیه عامل بسیار مهمی است.
در یک تحقیق که انجام داده شد، متوجه شدیم در استان گیلان میزان خرید مسواک و خمیردندان بیشتر از استان سیستان و بلوچستان است، ولی با این حال میزان پوسیدگی در این استان بیشتر است. بررسی ما نشان داد که علت این مسئله به تغذیه برمی گردد.
برای جلوگیری از پوسیدگی چه چیزی را باید مورد توجه قرار داد؟
مصرف مواد قندی و کربوهیدرات باعث بالا رفتن میزان پوسیدگی می شود.
میزان پوسیدگی در چه سنی بالاتر است؟
در کودکان شش تا ۱۲ سال بالاتر است باید توجه داشت در این دوره دندان های دائمی رویش می کنند.
پوسیدگی در کدام دندان بیشتر است؟
دندان ششم یعنی آسیای بزرگ اول پائین. این دندان در شش سالگی رویش پیدا می کند. باید به این نکته توجه داشت که دندان های عقب بیشتر دچار پوسیدگی می شوند. چون راحت تمیز نمی شوند، ولی دندان های جلو به علت تماس بیشتر با لب و زبان و مسواک راحت تر تمیز می شوند.
برای کم کردن میزان پوسیدگی در دندان کودکان چه باید کرد؟
باید مصرف فلوراید بررسی شود. در بعضی از شهرها مثل بوشهر میزان فلوراید موجود در آب زیاد و بیش از حد است که خود خطرآفرین بوده و ایجاد بیماری می کند.
بنابراین نمی توان یک دستور کلی صادر کرد که همه کودکان به یک میزان فلوراید مصرف کنند، بلکه باید متخصص، کودک را در هر سن و هر منطقه مورد بررسی قرار داده و نیازهای او را ارزیابی کند.
آیا شست وشوی دندان با فلوراید که از طریق مدارس انجام می شود، درست است؟
به نظر من بحث فلورایدتراپی در مدارس که در حال انجام شدن است باید پژوهش شود. نباید ببینیم پس از چند سال اجرای این طرح، چه تأثیری داشته است.
بررسی های ما و شواهد نشان می دهد با این که چند سال این کار انجام شده ولی از میزان پوسیدگی کم نکرده است. توجه به این نکته که در چه حوزه ای این کار مؤثر بوده است، می تواند ما را به این نتیجه برساند که این کار نباید برای همه مدارس و یکسان و سراسری انجام شود.
عادت مسواک زدن را چگونه می توان در کودکان ایجاد کرد؟
از بیست ماهگی باید مراقبت جدی روی دندان های کودک آغاز شود. اگر پدر و مادر عادت به مسواک زدن داشته باشند و هنگام مسواک زدن اعضای خانواده و پدر و مادر در حضور کودک مسواک بزنند، آن وقت بچه ها به مسواک زدن عادت می کنند.
روزی چند بار لازم است کودک مسواک بزند؟
بعد از هر بار خوردن شکلات و شیرینی باید دهان را شست و یکبار مفصل مسواک زدن در روز کفایت می کند.
یعنی چقدر؟
قرص های تشخیصی اگر پس از مسواک زدن مورد استفاده قرار گیرد، پلاک های میکروبی رنگ شده نشان می دهد دندان ها کاملاً تمیز هستند یا خیر.
بنابراین با استفاده از این قرص ها فرد متوجه می شود که هر بار چند دقیقه باید مسواک بزند. این کار باید به دقت انجام گیرد و چون بازسازی پلاک های میکروبی۲۴ ساعت زمان لازم دارد، می توان در روز یک بار مفصل و خوب مسواک زد، ولی پس از هر بار تغذیه دهان را شست و مواد غذایی را از میان دندان ها خارج کرد.
روی هر سطح دندان چند بار باید مسواک زده شود؟
بین هشت تا ۱۰ بار هر سطح دندان باید مسواک زده شود. دندان سه سطح داخلی، بیرونی و جونده دارد و سپس باید نخ دندان کشیده شود. نخ دندان هم باید دو بار کشیده شود تا پلاک ها خارج شود.
چه توصیه ای به والدین دارید تا میزان پوسیدگی دندان ها کمتر شود؟
والدین باید به مصرف مواد لبنی توجه بیشتری داشته باشند. اگر مادر و پدری شیر و لبنیات مصرف نکند، برای کودک این رفتار نادرست است که الگو می شود.
بنابراین هرگز جلوی کودک از خوردن شیر اظهار نارضایتی نکنند. شست وشوی دهان و مسواک زدن در کودکان باعث عادت آنها می شود و این را ملکه ذهنی کودک کنند و بچه ها باید عادت خوب مسواک زدن و تلقین به این کار را داشته باشند و سالی دو بار نیز دندان های کودکان باید تحت نظر دندانپزشک کودک بررسی شود.
مهمترین عوامل مؤثر در پیشگیری از پوسیدگی دندان چه چیزهایی است؟
آگاهی، مهمترین عامل در پیشگیری است. آگاه بودن به اهمیت پیشگیری و همچنین تغذیه درست در کودکان و استفاده از مواد لبنی بویژه شیر بسیار مؤثر است.
رفتار پدر و مادر نسبت به این موضوع و اظهار علاقه شخصی آنان به خوردن شیر، کودک را نیز به خوردن شیر راغب می کند. توجه داشته باشید که شیرکاکائوبه هیچ وجه اثر سازنده ندارد، بلکه بیشتر باعث تخریب دندان می شود.
نکته بعد رعایت بهداشت است که بایستی با دقت انجام شود. در کودکان کم سال شستن دهان کودک با آب و کمک انگشت می تواند مؤثر باشد. رعایت بهداشت توسط پدر و مادر موجب گرته برداری (الگوبرداری) کودک می شود.
درمان بموقع نیز حائز اهمیت است. وقتی کودک را از سن دو سال به بعد برای بررسی نزد دندانپزشک می بریم پس از مدتی او با بررسی میزان حساسیت کودک در برابر عوامل بیماری زا به شما خواهد گفت که مراجعات کودک باید چه فواصلی داشته باشد (مثلاً سه ماه یکبار یا شش ماه یکبار)
توجه داشته باشیم اگر پدر و مادر دندان و لثه بیمارگونه داشته باشند، میکروب های بیماری زا مثل استرپتوک موتانس از دهان آنان و از طرق مختلف مثل بوسیدن به کودک منتقل می شود. بنابراین میزان آگاهی و حساسیت پدر و مادر با سلامت دهان کودک رابطه ای مستقیم دارد.
آیا کودک را باید از خوردن مواد کربوهیدرات و شیرین (شکلات و آبنبات) منع کرد؟
ما نمی توانیم کودک را از خوردن مواد شیرینی مثل شکلات و آبنبات منع کنیم، اما بهتر است خوردن این مواد با وعده های اصلی غذا همراه باشد.
مادر در دوران حاملگی چه کارهایی را برای سلامت دهان و دندان کودک می تواند انجام دهد؟
فقط استفاده از مواد کلسیم دار و تغذیه مناسب می تواند تا حدی مؤثر باشد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼