دلیل کاهش شیر مادر چیست؟

یکی از مشکلات اساسی در تغذیه نوزاد با شیر مادر، مسئله اشتغال زنان است. کار بیرون از منزل، فرصت مادر را برای شیردهی محدود می کند.

عاتکه موسوی، کارشناس تغذیه تبیان: یکی از مشکلات اساسی در تغذیه نوزاد با شیر مادر، مسئله اشتغال زنان است.

کار بیرون از منزل، فرصت مادر را برای شیردهی و انجام سایر فعالیت های مراقبت از کودک محدود می کند.

مطالعات نشان داده است که پس از زایمان، مقدار شیر در مادران شاغل مانند غیر شاغلین است، اما پس از گذشت چندین ماه این میزان در مادران شاغل کاهش چشمگیری می یابد.

چرا؟

کاهش شیر می تواند به دلیل اطلاعات کم مادر در مورد نحوه شیردهی، خستگی و کمبود وقت مادر، تبلیغات متعدد در مورد تغذیه با بطری، نگرانی در مورد بی قراری کودک و... باشد.

بررسی های مختلف نشان داده است با افزایش تغذیه انحصاری با شیر مادر( به معنی عدم استفاده از دم کرده یا هر نوشیدنی غیر از شیر مادر برای تغذیه نوزاد) در 6-4 ماه اول پس از تولد،هر ساله می توان زندگی بیش از هفت میلیون کودک را از مرگ ناشی از اسهال و عفونت های حاد تنفسی نجات داد.

این الگوی تغذیه ای، سلامت هر دو نفر یعنی مادر و کودک را حفظ می کند. مثلاً مادر می تواند با شیردهی منظم، مدت آمنوره ( عادت ماهیانه نشدن) را افزایش دهد ، در نتیجه احتمال باردار شدن مجدد خیلی کم می شود.

مادران شاغل در مدت شیردهی، به توجه خاص و حمایت خانواده و جامعه نیاز دارند. لازم است در محل کار زنان کارمند تسهیلاتی ایجاد شود تا شیردهی آنان در کنار کارشان ادامه یابد.

مثلاً افزایش مدت مرخصی زایمان، تاسیس شیرخوارگاه در جوار محل کار مادران و ... . ولی اگر این امکانات را نداشتیم وخواستیم شیردهی را ادامه دهیم چه باید کنیم؟

اولین کار، انتخاب روش مراقبت از کودک

با شروع کار، مادر باید تصمیم بگیرد که مراقبت و نگهداری از کودک توسط چه کسی انجام شود: مادربزرگ، پدر ( با تنظیم ساعات کارش با ساعت کار مادر)، پرستار بچه، مهد کودک و ... و روشی را انتخاب کند که در زمان دوری از کودک، هر دو احساس آرامش کنند.

بهترین کار، گذاشتن کودک در شیرخوارگاه نزدیک محل کار مادر است که امکان تغذیه از سینه مادر هر دو ساعت یک بار وجود داشته باشد.

اگر قرار شد فردی از کودک در منزل مراقبت کند، بهتر است مادر یک هفته قبل از برگشت به کار، با پرستار کودک آشنا شده و در طی آن هفته کودک را برای مدت کوتاهی به او بسپارد.

بدین ترتیب کودک یک مرتبه با فرد و محیطی ناآشنا روبرو نمی شود و استرس مادر نیز در روزهای شروع کار کمتر خواهد بود.

اگر مادر بایک کارشناس تغذیه یا یک ماما در مورد نحوه نگهداری و تغذیه کودک مشاوره کند، اطلاعات مفیدی به دست خواهد آورد و می تواند بهترین راه را انتخاب کند.

انتخاب روش تغذیه کودک

اگر سن کودک بالای شش ماه است می توان در زمان غیبت مادر با غذاهای کمکی و با استفاده از قاشق و فنجان به او غذا داد.

چنانچه کودک از شیر مادر تغذیه می کند و سن او زیر شش ماه است و امکان بردن او به محل کار و استفاده از فرصت های مناسب شیردهی برای مادر وجود ندارد، بهتر است مادر شیر خود را بدوشد و پرستار کودک در عدم حضور مادر، شیر را به کودک بدهد.

توصیه های لازم برای حفظ تولید شیر کافی

مادران شاغل معمولا نگران هستند مبادا شیرشان کم شود و نتوانند شیردهی را ادامه دهند . توصیه هایی که می تواند در این زمینه به این دسته از مادران کمک نماید، عبارتند از:

1- تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر یعنی مادر در 6-4 ماه اول بعد از تولد نوزاد، فقط شیر خودش را به کودک بدهد و با این فکر که نخواهد توانست در آینده به طور منظم به کودک شیر دهد، نبایستی در این دوران به تغذیه مصنوعی کودک بپردازد، زیرا در این صورت کودک به این نوع تغذیه عادت کرده و کمتر شیر مادر را خواهد خورد.

توصیه می کنیم حتی برای تغذیه با شیر خشک، 2-1 روز قبل از شروع به کار، کودک را با شیر مادر تغذیه کنید، به ویژه در دو ماه اول بعد از تولد که بحرانی ترین مرحله زندگی کودک است.

2- هر موقع که مادر در خانه است( تعطیلات و شب ها) کودک را بیشتر با شیر خود تغذیه کند.

3- زمانی که مادر در منزل است، می تواند با همکاری خانواده، زمان بیشتری به دوشیدن شیر اختصاص دهد و در محل کار نیز دو بار در یک مکان مناسب شیرش را بدوشد ودر یک ظرف پلاستیکی تمیز در جا یخی نگهداری کند تا پرستار کودک در زمان لازم آن را گرم کرده و به کودک بدهد.