عوامل موثر بر هوش کودک، چه مواردی است؟
حتما می‌دانید که هیچ کودکی نابغه به دنیا نمیآید ولی نقش کسی که او را پرورش میدهد و در مورد اهمیت آموزش قبل از دبستان و رشد مغزی کودکان اطلاع دارد، بسیار مهم است.
روزنامه سلامت: حتما می دانید که هیچ کودکی نابغه به دنیا نمی آید ولی نقش کسی که او را پرورش می دهد و در مورد اهمیت آموزش قبل از دبستان و رشد مغزی کودکان اطلاع دارد، بسیار مهم است زیرا این شانس را به کودک می دهد تا بیشتر از هم سالانش بیاموزد و استعدادهای نهفته اش به شکوفایی برسد.
البته اغلب ما قدرت آموختن کودکان را دست کم می گیریم و به توانایی های آنها درست توجه نمی کنیم، در حالی که این کار در درجه اول اهمیت قرار دارد.
شاید به عنوان والدین کودکان ۵ تا ۹ ساله فکر کنید، تمام تلاش خود را برای رشد ذهنی فرزندان تان انجام داده اید. از هنگام نوزادی برایشان کتاب خوانده اید، سرگرمی های فکری و اسباب بازی های ذهنی برایشان تهیه کرده اید، آنها را با کتابخانه آشنا کرده اید و اکنون هم در یک مدرسه خوب درس می خوانند.
اما آیا باید از این پس خیال تان راحت باشد؟ پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک، کمک بزرگی به خلاقیت های بزرگ تر وی در آینده خواهند کرد. اکنون محققان معتقدند که تحریک های ذهنی کودکان از سوی والدین نقشی بسیار مهم در تقویت هوش آنها دارد.
نقش پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی شود زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند.
بنابراین به نظر می رسد به منظور برنامه ریزی کمک به ذهن فرزندان، محدودیت زمانی داریم. دانشمندان معتقدند نیازی نیست برای دستیابی به این هدف، آموزش های رسمی خاصی را برای کودک در نظر بگیریم.
آنچه ضروری است ایجاد فضای مناسب و تحریک کننده برای تعلیم روزمره است و برای این منظور، متخصصان رعایت توصیه های زیر را از ابتدای کودکی پیشنهاد می کنند.
عوامل موثر بر افزایش هوش کودک
مطالعه ها نشان می دهند ژن و محیط هر دو سهم فراوانی در افزایش هوش کودک دارند و در این راستا عوامل محیطی را سلامت، تغذیه و تربیت خانوادگی معرفی کرده اند.
براساس یافته های اخیر، حتی اگر ژن ها نقش اصلی در میزان ضریب هوشی افراد داشته باشند، هرگز نمی توان تاثیر والدین را بر ذهن کودک نادیده گرفت.
به خصوص در سال های اول زندگی کودک، وقتی مغز هنوز در حال شکل گیری و تکامل است، توجه والدین حتی اگر شرکت در بازی ساده ای چون دالی موشک باشد به ایجاد مداربندی های مغزی پیچیده و ضروری و تقویت آن برای ارتقای هوش کودک کمک می کند.
دوسال اول زندگی؛ دوران طلایی رشد مغز
دکتر کریگ رمی، استاد روان شناسی کودک، می گوید: «واقعا لازم است والدین بدانند که چقدر داده هایشان به فرزندان، مهم و سرنوشت ساز است و کودک از سنین بسیار پایین و بدو تولد تحت تاثیر تربیت والدین قرار می گیرد.»
در عین حال، تحقیقات دانشمندان روی دو گروه شاهد و آزمایشی از کودکان نشان داده است که تجارب و تعالیم دوران کودکی روند رشد و تکامل مغزی را تسریع و تقویت می کند.
دو سال اول زندگی به نوعی دوره طلایی رشد مغزی کودک است و این زمان دوران ایجاد ارتباط های مغزی به حساب می آید. در این سن در مغز، بیش از ۳۰۰ تریلیون ارتباط وجود دارد و در همین زمان سلول هایی که هنوز مرتبط نشده اند و مورد استفاده قرار نگرفته اند غیرقابل استفاده می شوند.
به چشمان کودک نگاه کنید
چشمان نوزاد در شش هفتگی تا فاصله ۵/۱۷ سانتی متری متمرکز می شود و این دقیقا به اندازه فاصله ای است که شما کودک را جلوی خود نگه می دارید و به صورت او نگاه می کنید.
این عمل ارتباط های مغزی را به الگویی تشخیصی که با هر بار دیدن تقویت می شود، تبدیل می کند و به کودک کمک می کند در شناخت مفاهیم مشابه و نامتشابه مهارت بهتری کسب کند.
با کودک تان صحبت کنید
دکتر هوتن لوچ، فوق تخصص روان شناسی کودکان دانشگاه اوهایو معتقد است: «فرمان های اولیه زبانی برای کودک بسیار مهم هستند، زیرا زبان در موفقیت عملکرد ذهنی بسیار اهمیت دارد و هر درک و استنباطی از زبان به ایجاد توانایی کلامی و بیان صحیح لغت ها کمک می کند و این در حالی است که دامنه لغت های کودک به طور مستقیم با میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او ارتباط دارد.»
کنجکاوی کودک را تحریک کنید
همگام با رشد جسمانی کودک، قدرت تفکر و اندیشه او نیز در حال رشد و شکوفایی است. او از طریق تجربه وقایع جدید در زندگی دنیا را می شناسد و آن را کشف می کند.
نیازی نیست کنجکاوی را به بچه ها آموزش دهیم، بلکه باید وجود سرشار از کنجکاوی شان را به صورت هدفمند ارضا کنیم. پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک، کمک بزرگی به خلاقیت های بزرگ تر وی در آینده خواهند کرد.
برای اشیا اسم بگذارید
کودکان حتی پیش از آنکه بتوانند صحبت کنند، قادرند بسیاری چیزها (برای مثال اجسام مختلف و رنگ ها) را درک کنند. در این سن اگر به او بگویید: «عروسک خرسی سفیدت را بیاور.» او دقیقا می داند این اسم متعلق به کدام اسباب بازی اش است. بنابراین یکی دیگر از وظایف والدین نامگذاری انواع رنگ ها، اندازه ها و شکل ها برای تقویت درک کودک است.
موفقیت کودک تان را جشن بگیرید
وقتی کودک تان موفق می شود برای اولین بار از فنجان آب بخورد و شما فریاد شادی سر می دهید، این عمل شما نه تنها او را خوشحال می کند، بلکه ارتباط های قشر جلویی مغز و بخش درونی مغز او را که جایگاه احساس ها است، تقویت می کند.
بین ۱۰ تا ۱۸ ماهگی این ارتباط های مغزی شکل می گیرد. برای مثال وقتی اولین گام های او را تشویق می کنید، این عمل باعث خوشحالی او می شود و در پی آن جریانی از مواد شیمیایی در مغز او آزاد می شود که این چرخه را تقویت می کند.
در مقابل، هرگونه بی توجهی والدین به رفتارهای کودک، موجب تقویت نشدن چرخه ارتباط های مغزی او می شود و کودک نسبت به انجام کارهای جدید دلسرد می شود. در عین حال، دامنه لغت های کودک به میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او بستگی دارد.
فقط پدر و مادر نباشید
هرگز توجه خود را از فرزندان تان دریغ نکنید. گرچه توجه والدین در سنین پایین برای کودک بسیار مهم است، اما پیشرفت ذهنی و هوشی او در این سنین به پایان نمی رسد.
شبکه های عصبی به خصوص آنها که به احساس ها مربوط می شوند تا سنین نوجوانی در حال توسعه اند. بنابراین با افزایش سن می توانید به کتاب خواندن فرزندتان اهمیت بیشتری بدهید، او را در گفت وگوهای خانوادگی سهیم کنید، از وی نظر بخواهید، به او موسیقی بیاموزید و نیز مشوقی مهربان برایش باشید.
علاوه بر اینها، نقش ما به عنوان پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی شود زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند.
مهدکودک استاندارد و افزایش هوش کودک
شما یک روز فرزند خود را زیر نظر بگیرید، آنگاه بیشتر سوال های او را جدی خواهید گرفت. زیرا می فهمید که چه چیز او را شادتر می کند، چه چیزی موجب تمرکز بیشتر فکر او می شود و چه چیز علاقه او را طولانی تر به اشیا و محیط اطرافش می کند.
پس آموزش قبل از دبستان، به این معنی است که والدین کشش و ظرفیت آموزشی فرزندشان را درک کنند و خواسته های مغز در حال رشد او را فهمیده، اطلاعاتی را در اختیارش بگذارند که ذهن کودک به آن نیاز دارد.
گاهی پدر و مادرها کودک خود را تحت تمرین های مداوم و آموزشی قرار می دهند که ممکن است رشد فکری او را محدود کند. ممکن است والدین در تخت خواب یا محل بازی با این تصور که طفل را تربیت می کنند، مانع رسیدن او به خواسته هایش شوند، یا سر او فریاد بکشند تا او را آرام کنند. باید بدانید که کودک نیاز به تحرک و فعالیت بدنی دارد.
او می خواهد به اشیای مختلف نگاه کند، به آنها دست بزند. حرکت کند و صداها و آهنگ ها را بشنود. همچنین دوست دارد را به اطراف حرکت دهید تا چیزی را بگیرد. این کارها همان قدر برای او اهمیت دارد که هنگام گرسنگی، غذا برایش مهم است.
والدین ممکن است ناراحت شوند، از اینکه طفل آنها نمی خواهد کاری که آنها دوست دارند انجام دهد و اصرار دارد که خواسته های خود را انجام دهد.
برای مثال کودک با وجود ممانعت والدین از جایی بالا می رود، چیزی را هل می دهد یا پاره می کند. البته پدر و مادر کارهای زیادی را به طور غریزی برای پرورش فکری کودک شان انجام می دهند و این در حالی است که از تلاش خود برای رشد و پرورش وی مطلع نیستند.
به همین دلیل است که توصیه می شود بعد از سن ۳ سالگی و به صورت پاره وقت کودک خود را به یک مهد کودک استاندارد بفرستید تا از بیشترین بهره هوشی بهره مند شود.
تاثیر موسیقی
بر رشد ذهنی کودک پژوهش ها نشان می دهد که میان آموزش موسیقی در دوران کودکی و تقویت برخی توانایی های ذهنی کودکان ارتباط محکمی وجود دارد.
آموزش موسیقی به کودکان باعث می شود که پاسخ دهی شنوایی آنها به حد کودکی ۲ تا ۳ سال بزرگ تر از آنها برسد، هرچند که لزوما ضریب هوشی یا خلاقیت آنها افزایش نمی یابد.
در مورد اینکه آموزش موسیقی درکودکی تاثیر گسترده تری بر مغز داشته باشد و نحوه تفکر و شناخت را تغییر دهد، بررسی ها نشان داده اند که حتی ۱ یا ۲ سال آموزش باعث تقویت حافظه و توجه می شود.
بنابراین تصور بر این است که آموزش موسیقی (نه لزوما گوش دادن منفعل به موسیقی) بر توجه و حافظه کودک اثر می گذارد و از طریق همین سازوکار ممکن است باعث یادگیری بهتر او در شماری از زمینه های شناختی شود.
دانشمندان معتقدند تعلیم سرودهای گروهی و نواختن پیانو برای کودکان ۳ساله باعث تقویت قدرت استدلال انتزاعی آنها می شود. این کودکان در ترکیب و ساخت پازل در مقایسه با بچه هایی که تمرین موسیقی نداشته اند، دقیق تر و سریع تر بوده و در درک مفاهیم ریاضی نیز موفق تر خواهند بود.
نظر کاربران
سلام تشکر از مطالب تون درستی متن را تایید میکنم الام پسرم ۱۸ماهس وبا هم ماهاش واقعا فرق داره شکر خدا پسر باهوشی هست ودرکش خوبه وحرکتش خوب وبا آهنگ حرکات موزون میکنه و هر موسیقی گوش نمیده و حروف اول خوب یاد گرفته متن ارایه شده شما درست وقابل ارایه است تشکر از شما.باز در زمینه پیشرفت مطالب تلاش کنید .شما بهتراز این میتونید.