بیماری رحم زنان، آگاه باشید

راسخون: پس از مدتی درمان ناباروری و چند بار سقط و بارداری های ناموفق، وقتی «جوانا برودی» متوجه شد که در (۴۳)سالگی باردار شده است، خیلی خوشحال شد. او می دانست که بارداری در سن بالای (۴۰)سالی برای مادر و جنین خطرناک است؛ ولی، از این که صاحب فرزندی از خودش می شود، خیلی راضی به نظر می رسید.

او یک پسر خوانده شش ماهه هم داشت. جوانا پیش از این قهرمان دوی ماراتن بود و بارداری بی هیچ اتفاق خاص و خطرناکی سپری شد و وضع جسمانی وی و جنینش عالی بود. ولی، دو روز پس از تولد دخترش، یک روز صبح که از خواب بیدار شد،احساس تنگی نفس کرد.

جوانا درباره این احساس می گوید: «اول فکر کردم از شدت اضطراب بزرگ کردن هم زمان دو نوزاد کوچک و ساختن خانه ای جدید به حمله هراس دچار شده ام». روز بعد، هنگام بالارفتن از پله نتوانست نفس بکشد، او را به سرعت به اورژانس بیمارستان رساندند.

مشخص شد که ریه های او از مایع پر شده است، این حالت به خاطر کاردیومیوپاتی به وجود آمده بود که در آن عضله قلب ضعیف شده و نمی تواند خون را درست پمپاژ کند. در حالی که این حالت پس از یک در هر (1300)زایمان به وجود می آید.

و در زنانی که در سنین بالای (۴۰)سال زایمان می کنند، شایع تر است. شمار مادرانی که بالای (۴۰)سال زایمان می کنند، روز به روز بیشتر می شود. در سال (۲۰۰۷)در آمریکا (۱۰۵) هزار مادر با سن (۴۰ تا ۴۴)زایمان کرده اند که این آمار بالاترین رقم از سال (۱۹۶۸)بود و نشان می دهد که کمابیش در هر یک سال (۵)درصد به تعداد آن ها افزوده شده است.

در طی دو دهه گذشته شمار این مادران بسیار سریع رو به افزایش گذاشته است و این نشان می دهد که مادران مسن تر هم می توانند به سلامت فرزندانشان را به دنیا بیاورند.

نگرانی متخصصان

در واقع، باروری آزمایشگاهی (IVF) است که به زنان بالای (50)سال قدرت باروری و زایمان می دهد؛ ولی با وجود این، متخصصان نگران افزایش خطر بروز مشکلاتی هستند که مادران مسن را تهدید می کند، از نارسایی های قلبی گرفته تا افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان.

دکتر«لوراریلی» متخصص مراقبت های مادری و جنینی در بیمارستان عمومی ایالت ماساچوست می گوید: یک زن سالم (۴۲)ساله که پیشینه هیچ گونه بیماری ندارد و در وضعیت بدنی خوبی به سر می برد، می تواند مانند زنی که (۱۵)سال از او جوان تر است بارداری و زایمان خوبی را پشت سر بگذارد.

ولی، در کنار این خوش بینی ادامه می دهد: اما، تعدادی از زنانی که بالای (40)سال دارند و برای IVF مراجعه می کنند، پرفشاری خون خفیفی دارند، اندکی چاق هستند و سابقه ابتلا به دیابت دارند. این جاست که مشکلات بروز می کند.

پیچیدگی های زایمان بالای (40)سال

زنان مسن تر در معرض ابتلا به مشکلات جدی سلامتی هستند. در سال (2002)دانشگاه کالیفرنیای جنوبی روی شماری از زنانی که بالای (40)سال باردار شده بودند، پژوهشی انجام داد. بر اساس این پژوهش دیده شد که (26)درصد از زنان (50 تا54)ساله ای که باردار شده بودند به مسمومیت حاملگی دچار شدند.

در مسمومیت حاملگی که حالتی خطرناک و تهدید کننده است، فشار خون مادر بالا می رود و در ادرارش پروتئین دیده می شود. (۱۳)درصد از آنان به دیابت حاملگی دچار شدند (دیابت حاملگی حالت موقتی از دیابت است که در دوران بارداری بروز می کند). این رقم برای زنانی که بالای (۵۵)سال زایمان کرده بودند، به (۶۰)درصد هم رسید.

در حالی که هیچ معیار مشخصی معلوم نمی کند که چه سنی واقعا سن بالاست، متخصصان باروری و زنان و زایمان درباره این بارداری های قبل، نزدیک و پس از یائسگی نگران هستند.

دکتر ریچارد پالسون، مدیر برنامه باورری دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در این باره می گوید: «بالاترین سن حاملگی در کلینیک ما (۵۴) ساله است، چرا که پژوهش ها به وضوح افزایش خطرات برای مادر و جنین را در حاملگی های بالای (۵۵)سال نشان می دهد.

دکتر پالسون یکی از محققان برجسته در زمینه حامگی های نزدیک و پس از یائسگی است. دکتر رابرت استیل مان، رئیس مرکز باروری شیدی گروو این طور می گوید: «در این کلینیک نهایت سن برای زنانی که بخواهند از تخمک های خودشان استفاده شود؛ (44)سال و برای آن هایی که می خواهند از تخمک اهدایی استفاده کنند، (51)سال است.

ما هرگز با استفاده از تخمک های خود زنان بالای (۴۴)سال بارداری موفق نداشته ایم و هرگز برای زنان بالای (۵۱)سال IVF انجام نمی دهیم، چون خطرات بسیاری هم برای مادر و هم برای جنین وجود دارد.

خطرات نهفته در بارداری بالای (۴۰)سال

«الیزابت اداوردز» در سنین (۴۸ و ۵۰)سالگی پس از درمان ناباروری دو فرزند به دنیا آورد و در سن (۵۵)سالگی به سرطان پستان متبلا شد. متخصصان عقیده دارند که بین بارداری بالای (۴۰)سال و سرطان پستان رابطه ای وجود دارد.

دکتر جولیا اسمیت، مدیر برنامه پیشگیری از سرطان پستان دانشگاه نیویورک سیتی، در این باره می گوید: «هرگاه خواستیم در کارکرد هورمون های تولید مثلی دخالت کنیم، به مشکل برخوردیم.

چرا که بعضی از پژوهش ها بین هورمون درمانی و سرطان پستان رابطه ای کشف کرده است. هر قدر زنان پیرتر می شوند، خطر ابتلا به این سرطان بالاتر می رود و این که بخواهیم به زنی که نزدیک به یائسگی است یا یائسگی را پشت سرگذاشته هورمون جنسی اضافی تحمیل کنیم، جای شک و تردید دارد.»

سرطان پستان و بارداری بالای (۴۰)سال

پژوهش ها نشان می دهد خطر ابتلا به سرطان پستان در پانزده سال بعد از زایمان در زنان مسن بیش از هم سن های آن هاست که هرگز فرزندی به دنیا نیاورده اند. یک پژوهش در سوئد نشان داد، امکان بروز سرطان در زنان مسنی که در سن بالا زایمان کرده اند، بیشتر است و آنهایی که اولین فرزندشان را در سن بالای (۳۵) سال به دنیا آورده اند، بیش از همه در معرض خطر قرار دارند.

دکتر«مری جین مین کین»، متخصص زنان و زایمان و استاد دانشگاه یل در آمریکا، عقیده دارد: «نگرانی من این است که اگر زن مسنی در مراحل اولیه سرطان پستان باشد و نداند و در معرض هورمون درمانی قرار گیرد، رشد تومور او تسریع خواهد شد یا خیر.

هیچ کس تاکنون این مطلب را بررسی نکرده است؛ ولی، این امکان وجود دارد. وقتی زنی باردار می شود نمی توان تست های تشخیص سرطان پستان را انجام داد و از او ماموگرافی کرد و تا پایان شیردهی هم انجام ماموگرافی ممکن نیست. و ممکن است تشخیص سرطان دو سال به تعویق بیفتد.

اگر زنی زیر (۴۰)سال سن داشته باشد، این مساله چندان نگران کننده نیست، چون خطر ابتلا به سرطان پستان در او کم است. ولی، اگر بیش از (۴۰ تا ۵۰)ساله باشد، این نکته اهمیتی فوق العاده پیدا می کند.

انواع دیگر سرطان

پزشکان به اندازه ای که درباره سرطان پستان نگران هستند، درباره سرطان های دیگر نگرانی ندارند. یک مطالعه در دانمارک به مدت (۱۵)سال روی (۵۰)هزار زن بالای (۴۰)سال که تحت درمان با هورمون های جنسی قرار گرفته بودند، نشان داد که ریسک ابتلا به سرطان تخمدان در آنها با گروهی که تحت هورمون درمانی قرار نگرفته بودند، تفاوت نداشت.

استثناها

در این بین یک استثنا وجود دارد و آن درمان با کلومیفن سیترات (کلومید) است که خطر ابتلا به نوعی از تومور تخمدان را فراهم می کند. افزون بر این یک تحقیق ارتباط بین کلومید و سرطان آندومتر-یک نوع سرطان قابل درمان رحم-را نشان داده است. این دارو باعث ساخت تخمک می شود و امروزه زنان بالای (۴۰ و ۵۰)سال بیشتر از تخمک های اهدایی استفاده می کنند و نیازی به استفاده از کلومید نیست.

پزشکان آگاهی نمی دهند

«دکتر اسمیت» می گوید: «من با متخصصان ناباروری صحبت کرده ام و آنها همان جوابی که به بیماران شان می دهند، به من دادند و آن این که هیچ شاهدی دال بر مضر بودن این داروها و حاملگی بالای (۴۰)سال وجود ندارد. ولی، مشکل این جاست که ما دلیلی هم بر بی خطر بودن این کار در دست نداریم.»

مشکل این است که پزشکان، زنان را از خطرات احتمالی این کار آگاه نمی کنند.

مسمومیت حاملگی

پزشکانی که زنان بالای (40)سال را زیر نظر دارند، بیش از همه درباره مسمومیت حاملگی نگران هستند که خطر بروز آن در سه ماهه سوم بارداری بیشتر است. میزان خطر ابتلا به مسمومیت حاملی بین (3 تا 4)درصد است؛ ولی، این رقم درباره زنان بالای (40) سال به (5 تا 10)درصد می رسد و اگر بالای (50)سال سن داشته باشید، میزان وقوع خطر (35)درصد خواهد بود.

پزشکان، زنان بالای (۴۵)سال به خصوص آنهایی که میزان کلسترول خون شان در حد طبیعی قرار دارد یا فشار خون دارند، را از نظر قلبی به طور دقیق بررسی می کنند و نوار قلب یا تست ورزش انجام می دهند. ولی، دکتر «استیل مان» می گوید:

«این تست ها زنانی که در مرز ابتلا به بیماری های قلبی هستند را مشخص نمی کند. ممکن است آنها بتوانند خوب تنیس بازی کنند؛ ولی، فشار (9)ماه بارداری چیز دیگری است. اینکار با صعود به قله کلیمانجارو برابر است.

افزون بر این ممکن است بارداری بالای (۴۰)سالگی، سن ابتلا به بیماری ها را پایین بیاورد، برای مثال زن (۵۰)ساله ای که پرفشاری خون خفیفی دارد و ممکن است تا (۶۰)سالگی به دارو نیاز پیدا نکند، حین حاملگی به پرفشاری شدید خون دچار می گردد و این می تواند جان او و فرزندش را به خطر بیندازد.

«دبورالیک»، مادر (50)ساله یک دوقلو که در (43)سالگی زایمان کرده، به مسمومیت حاملگی دچار شد. او می گوید:«فشار خون من که همیشه پایین بود در ماه های آخر بارداری آن چنان بالا رفت که پزشک تصمیم گرفت در هفته سی و ششم به بارداری پایان دهد.

او اولین دخترش را به طور طبیعی به دنیا آورد؛ ولی، دومی در کانال زایمان دچار مشکل شد و به طور اورژانس او را سزارین کردند. «دبورا» سه روز بعد از بیمارستان مرخص شد؛ ولی، چند روز بعد با فشار خون بالا و بدنی ورم کرده بازگشت که همه نشانه های مسمومیت بود.

او (10)سال می کوشید که باردار شود و بالاخره با IVF و تخمک های اهدایی باردار شد. او می گوید:«چون سن ام بالا بود و دوقلو باردار بودم، خیلی دقت می کردم. خوب غذا می خوردم و وزنم چندان بالا نرفت؛ ولی، این ها برای پیشگیری از مشکلات کافی نبود.»

افزایش وزن در بارداری

بیشتر زنان در طی بارداری وزن اضافه می کنند که طبیعی است؛ ولی، بالارفتن وزن برای یک زن (50)ساله خوب نیست و خطر بروز بیماری های قلبی را افزایش می دهد.

اثرات پروژسترون

پروژسترون هورمونی است که هنگام IVF تجویز می شود و در دوران بارداری سطح آن در خون بالاست. از طرفی پروژسترون هم فشار خون و هم کلسترون خون را بالا می برد. این مساله برای زن سالمی که هیچ عامل خطرسازی تهدیدش نمی کند و بیماری قلبی ندارد، مساله ای نیست؛ ولی، اگر فشار خون و کلسترول تان در حد طبیعی نباشد که در بسیاری از زنان مسن تر این طور نیست، موقعیت خطرناکی را به وجود می آورد.

کاردیومیوپاتی حاملگی

کاردیومیوپاتی حاملگی خطری بسیار بزرگ است که مادران مسن را تهدید می کند. این حالت می تواند به آسیب شدید قلب بیانجامد که در (25 تا 50)درصد موارد به مرگ منتهی می شود.

دیابت بارداری

دیابت موقتی است و در طول بارداری به وجود می آید و کمابیش همیشه پس از پایان بارداری از بین می رود؛ ولی، می تواند خطر ابتلا به دیابت را در آینده افزایش دهد و به دنیا آمدن نوزادی بسیار چاق را سبب شود. میزان خطر بروز دیابت حاملگی (3)درصد است؛ ولی، در زنان بالای (40)سال به (7)و در زنان بالای (50)سال به (25)درصد می رسد. داشتن سابقه فامیلی دیابت، قند خون در مرز طبیعی، داشتن اضافه وزن و دیابت حاملگی در بارداری پیشین شانس ابتلا به دیابت بارداری را افزایش می دهد. وی با همه این ها بسیاری از مادران باردار مسنی که هیچ کدام از وضعیت بالا را هم ندارند، به این نوع دیابت دچار می شوند.

سزارین و مادران بالای (40)سال

میزان درصد انجام عمل سزارین در مادران مسن به مراتب بیشتر از مادران جوان است. کمابیش یک سوم زنان در آمریکا از راه سزارین فرزندشان را به دنیا می آورند. ولی، تقریبا (50)درصد از مادران (40 تا 45)ساله و بیش از (80)درصد زنان (50 تا 63) ساله نوزادشان را با سزارین به دنیا می آورند.

مشکلات رحم در زنان بالای (40)سال

رحم زنان مسن تر نمی تواند خوب انقباض پیدا کند و همین باعث زایمان های غیرطبیعی می شود. مشکلات گردش خون با افزایش سن روی می دهد. رحم هنگام بارداری رشد می کند و باید خون به آن برسد و در آن جریان پیدا کند. در سنین بالا در این جریان گردش خون اختلال به وجود می آید و رحم به سختی می تواند خودش را با تغییرات سریع ناشی از حاملگی وفق دهد.

دومین مادر مسن آمریکا

«لارن.بی.کوهن» که در ایالت نیوجرسی وکیل است، در (59)سالگی دوقلو به دنیا آورد. ولی، دو ماه را در بیمارستان گذراند و به دلیل مشکل شدید و خطرناکی که برای جفت به وجود آمده بود، در (31)و نیم هفتگی زایمان کرد. او می گوید: پزشکان گفتند دیواره های رحم من به خاطر سن بالا، سزارین قبلی و فشار حاصل از حمل دوقلوها ضعیف شده است. در هنگام سزارین جفت او به قدری خونریزی کرد که مجبور شدند (33)واحد به او خون بزنند. دوقلوهای او دو ماه زودتر متولد شدند و هر کدام یک کیلو و 390 گرم وزن داشتند و مبتلا به تاخیر رشد بودند.

خطرات برای نوزاد در بارداری بالای (40)سال

امکان حاملگی زودرس در زنان، مانند لارین کوهن بیشتر است و احتمال این که با نقص های مادرزادی متولد شوند هم کم نیست. یک مطالعه در دانشگاه کلمبیا نشان داد که (2/9)درصد از زنان بالای (40)سال کودکانی با نقص مادرزادی به دنیا می آورند.

در حالی که این رقم برای زنان زیر (۳۵)سال (۱/۷)درصد است. در بین این مشکلات، بیماری های قلبی از همه شایع تر است. پژوهشی دیگر میزان بروز بیماری های قلبی در نوزادان زنان بالای (۴۰)سال را (۴)برابر بیش از زنان بین (۲۰)تا (۲۴)سال نشان داد. ممکن است زنان مسن تر دیابت یا فشار خون تشخیص داده نشده و درمان نشده داشته باشند و همین باعث بروز نقایص جنینی شود.

آن چه زنان باید بدانند

در حالی که علم می تواند شما را در دهه (۴۰ یا ۵۰)یا حتی (۶۰)زندگی باردار کند؛ ولی، راهی مطمئن برای زایمان را پیش پای تان نمی گذارد. انکارناپذیر است که زایمان نزدیک به یائسگی و پس از آن خطرات بسیاری دارد؛ ولی، این خطرات برای زنان بالای (۴۰) سالی که می خواهند حامله شوند، درست شرح داده نمی شود.

همه زنانی که می خواهند بالای (40)سال زایمان کنند، باید از لحاظ فشار خون، کلسترول، قندخون و قلب دقیق بررسی شوند. گاهی هم نیاز است تست های دقیق تری مثل اکوکاردیوگرافی انجام گیرد تا هر آسیب احتمالی به قلب دیده شود. زنانی که عوامل خطرساز ابتلا به سرطان پستان را دارند-مثل داشتن پیشینه فامیلی این بیماری- باید پس از باردار شدن خوب فکر کنند و با یک متخصص مشورت کنند.

خلاصه این که صاحب فرزند شدن در سن میانسالی هم ممکن است؛ ولی، باید پیش از هر چیز از خطرات احتمالی موجود در این کار آگاه شوید. چرا که اثر اضافه شدن هورمون های جدید به یک بدن (۴۰ یا ۵۰) ساله به درستی مشخص نیست و اگر شما می خواهید پس از (۴۰)سالگی باردار شوید تصمیم با خودتان است؛ ولی، پیش از بارداری از همه خطرات آن آگاه باشید.