انگیزه درس خواندن در کودکان، چگونه؟

کودک سالم: برخی کودکان، بر خلاف هوش و استعدادی که در خانه و سایر فعالیت‌‌های خانوادگی از خود نشان‌ می‎دهند، در مدرسه عملکرد خوبی ندارند. ممکن است شما از باهوش بودن فرزندتان مطمئن باشید و بارها نشانه‌های آن را شخصا مشاهده کرده باشید، اما با دیدن نمرات نامطلوب در کارنامه او، در این باور خود شک‌ می‌‌کنید و در واقع دچار سردرگمی و ابهام‌ می‌‌شوید. اگر چنین مشکلی در خانه شما وجود دارد، شاید زمان آن رسیده باشد که شما خود دست به کار شده و برای حل آن اقدام کنید. شاید تصور شما چنین باشد که این مشکلی است که باید توسط فرزندتان و اولیای مدرسه حل شود اما واقعیت این است که شما نیز در بهبود عملکرد کودک در مدرسه نقش زیادی دارید. در ادامه، شما را با برخی اقداماتی که‌ می‌‌توانید برای ارتقای کیفی درس خواندن کودک انجام دهید آشنا‌ می‌‌کنیم.


مشکل فرزندتان را ریشه‌یابی کنید
یکی از علل اصلی عملکرد ضعیف در مدرسه، احساس ضعف و پایین بودن اعتماد به نفس توسط کودک است. ممکن است کودک احساس کند که او هر چه تلاش‌ می‌‌کند و هر کاری که‌ می‌‌کند، به هر حال به موفقیت نمی‌‌رسد و نه‌ می‌‌تواند رضایت معلمش را کسب کند، نه رضایت والدینش را. اگر‌ می‌‌خواهید به فرزندتان کمک کنید، به این نکات توجه داشته باشید:

درسی که فرزندتان در آن نیاز به کمک دارد را شناسایی کنید. همچنین شما‌ می‌‌توانید از فرزندتان راجع به درس‌هایی که در آن‌‌ها مشکل دارد بپرسید. از او بخواهید حس خود را راجع به آن درس‌‌ها برای شما بگوید. توجه داشته باشید که در این مورد، شما باید به حرف فرزندتان دقیق و کامل و به صورت فعال گوش کنید. صرفا شنیدن حرف‌‌های او کافی نیست بلکه شما باید به حرف‌‌های او گوش دهید. در این حین، رفتاری صبورانه و سازنده داشته باشید.

اگر برای فرزندتان معلم خصوصی گرفته‌اید اما او همچنان عملکردی ضعیف دارد، بدانید که مشکل او هوش و یادگیری نیست، بلکه به احتمال خیلی زیاد مشکل او رفتار و نگرشی است که در خصوص درس و یادگیری دارد.

ممکن است فرزندتان معلمش را دوست نداشته باشد، یا از یک مشکل فیزیکی، نظیر ضعف بینایی و در نتیجه سردرد و سرگیجه رنج ببرد. همه این عوامل‌ می‌‌توانند در کیفیت یادگیری و نهایتا عملکرد کودک در مدرسه تاثیر بگذارند. این عوامل را شناسایی کرده و برای رفع آنها اقدام کنید.
معمولا والدین پس از صرف وقت و هزینه برای کودک، انتظار دیدن نتایجی چشمگیر را دارند. اما زمانیکه نمرات کودک بهبود پیدا نمی‌‌کنند، پدر و مادر ناخودآگاه دچار ناامیدی و گاه حتی عصبانیت‌ می‌‌شوند. اما توجه داشته باشید که معمولا ضعف درسی یک علت واحد و مشخص ندارد و باید علاوه بر صبر، نگاه جامعی نسبت به این موضوع داشت.

از نام گذاری پرهیز کنید
آیا شما هم جزء والدینی هستید که ناخواسته و گاه از روی آگاهی فرزندتان را با عنوان خاصی خطاب کرده‌اید تا مثلا تلاش او برای موفقیت در دروس افزایش یابد؟! اینکه قصد شما چه بوده است مهم نیست. مهم این است که خطاب کردن کودک با عناوینی نظیر «تنبل» یا «خنگ» نه تنها در بهبود عملکرد او هیچ تاثیری ندارد، بلکه شدیدا موجب کاهش اعتماد به نفس او‌ می‌‌شود. لازم نیست با دیدن هر کسی فرزندتان را برای او توصیف کنید. جملاتی نظیر «فرزندم خیلی دیر یاد می‌گیرد»، «او خیلی خجالتی است»، «مشکلت چیست؟ چرا نمی‌‌توانی این جمله را یادبگیری؟» یا «تو به درد نخور هستی» همگی آثار تخریبی شدیدی بر کودک دارند و تنها نتیجه بیان آنها، بدتر شدن عملکرد کودک است. جالب است بدانید که با به کار بردن عباراتی نظیر «خجالتی»، کودک اتفاقا خجالتی‌‌‌تر‌ می‌‌شود.

از مقایسه کردن بپرهیزید
هیچ گاه در هیچ شرایطی کودکی را با کودک دیگر مقایسه نکنید. هر کودک خصوصیات منحصر به فرد خود را دارد و نباید او را با معیارهای دیگران سنجید. هر کودکی نقاط ضعف و قوت خاصی دارد و همین نکته است که باعث تفاوت و تمایز میان افراد‌ می‌‌شود. کودک باید بداند که شما هم از نقاط قوت او آگاه هستید هم از نقاط ضعفش.

تشویق را فراموش نکنید
به فرزندتان کمک کنید تلاش کند. شاید فرزند شما تلاش کردن را بلد نباشد. شاید به دلیل تلاش‌‌های قبلی و نتیجه نگرفتن نا امید شده باشد. شاید نیاز به تشویق داشته باشد. به فرزندتان اطمینان دهید که هر چه بیشتر تلاش کند، به نتیجه مطلوبش نزدیک‌‌‌تر شده و کارش ساده‌‌‌تر‌ می‌‌شود، حتی اگر در آغاز در ظاهر به نتیجه مطلوبش نرسد. همچنین نقاط قوت او را برجسته کرده و بر آنها تاکید کنید. به توانایی‌‌های فرزندتان ایمان داشته باشید و به او نشان دهید که از او مطمئن هستید. شاید فرزند شما در مدرسه عملکرد خوبی نداشته باشد، اما به او نشان دهید که سایر نقاط مثبت شخصیت او، نظیر مهربانی، بخشندگی، خلاقیت و... از نظر شما غافل نمانده‌اند.

روش‌های صحیح یادگیری را به فرزندتان آموزش دهید
توانایی یادگیری فرزندتان را ارزیابی کنید. بدین ترتیب‌ می‌‌توانید اشتباهاتی که او یا حتی اولیای مدرسه در این فرایند مرتکب‌ می‌‌شوند را بشناسید و برای رفع آنها تلاش کنید. ممکن است در فرایند یادگیری کودک شما خلا‌‌هایی وجود داشته باشد که حتی معلم او نیز متوجه آنها نشود. شما باید بتوانید این خلاها را تشخیص داده و علاوه بر اینکه معلم او را در جریان‌ می‌‌گذارید، خودتان نیز برای پر کردن آنها تلاش کنید. شاید فرزندتان از تکنیک صحیح برای درس خواندن استفاده نمی‌کند. شاید او نمی‌داند چگونه‌ می‌‌تواند از یادگیری لذت ببرد. به او کمک کنید برای خود هدف‌گذاری کند و میزان پیشرفتش را بسنجد و هر بار که او به موفقیتی‌ می‌‌رسد، با هم این موفقیت را جشن بگیرید.

به دنبال راه حل‌‌های کوتاه مدت نباشید
هر نوع پیشرفتی، نه فقط در زمینه درس بلکه در هر زمینه‌ای، نیاز به زمان دارد. صبور باشید. هیچ شاهکاری یک شبه خلق نمی‌‌شود. به دنبال نتایج بلند مدت و پایدار باشید. شاید اگر شما امسال روش‌‌های صحیحی برای برخورد با فرزندتان در پیش بگیرید و به او کمک کنید با ظرفیت‌‌های خود آشنا شود، سال بعد نتیجه آن را مشاهده کنید. با اینکار، مهارت‌‌هایی در فرزندتان شکل‌ می‌‌گیرد که نه فقط در دوران مدرسه، بلکه در طول زندگی برای او مفید خواهند بود.

درس خواندن با دوستان را به فرزندتان پیشنهاد کنید
برخی کودکان به تنهایی بهتر و مفیدتر درس‌ می‌‌خوانند. اما برای برخی، درس خواندن در یک گروه راحت و لذت بخش‌‌‌تر است. تعدادی از دوستان خوب و با انگیزه فرزندتان را شناسایی کنید و به او پیشنهاد تشکیل یک گروه را دهید. اگر فرزندتان مایل بود شما‌ می‌‌توانید دوستان او را به خانه دعوت کنید و اجازه دهید کودکان تکالیف مدرسه‌شان را با هم انجام دهند. با اینکار، نه تنها فرایند درس خواندن برای کودک لذت بخش‌‌‌تر‌ می‌‌شود، بلکه او‌ می‌‌تواند سوالات و اشکالات خود را از دوستانش بپرسد.