مراحل راه رفتن کودک

نی نی بان، گروه ترجمه: یکی از لحظه هایی که از کودکی فرزند خود همواره به یاد خواهید داشت، اولین گام های او برای راه رفتن هستند. راه رفتن یکی از مراحل اصلی در رشد بچه است و والدین برای راه افتادن آنها بی تابی و لحظه شماری می کنند. هر بچه ای خودش و در زمان مناسب راه رفتن را می آموزد و اگر بچه دوست شما زودتر از بچه شما راه افتاده، دلیل نمی شود که بچه تان باید همین الان راه رفتن را شروع کند. علایمی که نشان می دهند بچه آماده راه رفتن شده به این شرح هستند:

کی بچه شروع به راه رفتن می کند؟

بیشتر بچه ها اولین گام های خود را حول و حوش اولین سالگرد تولد خود برمی دارند. ولی بازه سنی راه رفتن بین 9 تا 18 ماهگی متفاوت است. اگر بچه شما موقع راه رفتن از مسیر منحرف می شود نگران نباشید. بعضی از بچه ها هرگز چهار دست و پا راه نمی روند و بلافاصله بعد از بلند شدن از جای خود، راه می روند و این کاملا طبیعی است. آنچه در این سن مهم است، این است که بچه شما از بازوها و پاهایش با هم برای حرکت کردن استفاده کند. اگر بچه شما یکی از این کارها را انجام می دهد، راه افتادن او خیلی دور نیست:

قل خوردن

مدل خرچنگ راه رفتن

از پله ها با کمک دست بالا رفتن

به پیشرفت بچه نگاه کنید. آیا او بیشتر از ماه قبل تلاش می کند؟ آیا بدنش را بیشتر از زمین جدا می کند؟ اگر این طور است، نباید خیلی نگران شوید. اگر در پایان یک سالگی اش او هیچ تلاشی برای بلند شدن از زمین نشان داد، با دکتر حرف بزنید.

چطور بچه را به راه رفتن تشویق کنید؟

اغلب بچه ها به هزار ساعت تمرین عملی از زمانی که خودشان را روی زمین می نشانند تا وقتی که به تنهایی شروع به راه رفتن می کنند، نیاز دارند. برای اینکه بچه را آماده راه رفتن کنید، این مراحل را طی کنید:

از بدو تولد

مهمترین نیاز بچه برای راه رفتن: عضلات قوی پشت که بچه با بلند کردن سر خود وقتی روی شکم خوابیده پیدا می کند. برای همین کاری کنید که بچه تمرین کافی در زمان بیداری داشته باشد. اسباب بازی و وسایل جالب توجه در اطراف او بگذارید تا برای رسیدن به آنها انگیزه پیدا کند.

وقتی توانست بنشیند

به او کمک کنید تا تعادل و حرکت خود را با قل دادن یک توپ به جلو و عقب با او حفظ کند. یا یک اسباب بازی جلوی او بگیرید و آن را از یک طرف به طرف دیگر تکان دهید. وقتی او جلو می رود یا دست و پا نشسته راه می رود، گردن، کمر و پاها و دست های او توسعه بیشتری پیدا می کند و کنترل بیشتری پیدا می کند و می تواند خودش را در یک حالت ایستاده قرار دهد و دوباره زمین بخورد.

وقتی توانست بایستد

اجازه دهید درحالی که دست هایش را گرفته اید جلو شما راه برود و بعضی اوقات یکی از دست هایتان را رها کنید تا بتواند تعادل خود را حفظ کند. یا چند قدم از او فاصله بگیرید و وقتی خودش به تنهایی می ایستد، او را تشویق کنید. تا می توانید او را تشویق کنید.

وقتی می تواند راه برود

وقتی ایستادن را به خوبی یاد گرفت، ممکن است جای دست هایش را همه جای خانه ببینید. برای اینکه بچه با کمک دیوار به سمت صندلی و میز می رود. به او کمک کنید تا بتواند مسیر اتاق را طی کند. شاید بچه هنوز نتواند وقتی ایستاده، جایی بنشیند که آن را قبل از اینکه راه برود، یاد گرفته است. نزدیک او باشید و می توانید به او کمک کنید تا آرام با دست هایش باسن خود را روی زمین بگذارد. این طور بچه یاد می گیرد بدون آسیب رساندن به باسن، بنشیند.

نکات ایمنی

بچه تازه راه افتاده شما ممکن است خیلی سریع تر از اینکه فکر کنید شروع به راه رفتن بکند. پس این نکات را فراموش نکنید:

میزهای کوتاه با لبه های تیز را که به سختی می توان آن ها را پوشاند تا از آسیب وارد شدن به بچه خودداری کرد، بردارید. پارگی های بالای ابرو در بین بچه هایی که تازه شروع به راه رفتن می کنند، مرسوم و متداول هستند.

اسبابی که خیلی راحت واژگون می شوند را بردارید. وسایل تزئینی را برداشته و از برادر خواهرهای بزرگ تر بخواهید که اسباب بازی های خود را از روی زمین بردارند. بالای پله ها و پایین پله ها، درهای ایمنی بگذارید و هربار که بچه روی پله هاست، حواستان به او باشد.

تمام وسایل خطرناک خانه را جمع آوری کنید.

اولین کفش های بچه

وقتی بچه داخل خانه است، بهتراست بگذارید که او پابرهنه راه برود. او خارج از خانه به یک جفت کفش نیاز خواهد داشت.

برای انتخاب بهترین کفش

صبح زود دنبال کفش خریدن نروید. برای اینکه پای بچه ۵ درصد در پایان روز بزرگ تر می شود. وقتی می خواهید کفش را در پای او امتحان کنید، بچه باید بایستد. باید انگشت خود را روی نوک انگشت بگذارید و ببینید که فضای کافی در کفش برای تکان خوردن پای بچه وجود داشته باشد.

بگذارید که بچه حدود ۵ دقیقه در مغازه راه برود. سپس کفش ها را از پای او در بیاورید و به پای بچه نگاه کنید. اگر کفش به پای او فشار آورده، این کفش مناسب نیست. پای بچه را هرماه اندازه بگیرید. چون پاهای بچه در این مقطع سنی خیلی زود بزرگ می شوند. تقریبا هر دو یا سه ماه یک بار آماده رفتن به کفش فروشی باشید.

هراندازه که به خاطر راه افتادن بچه هیجان زده هستید، سعی کنید به همین اندازه صبور باشید. هربچه زمان خودش را برای یادگیری راه رفتن نیاز دارد. بهترین کمکی که می توانید به او بکنید تشویق کردن و فراهم کردن شرایط ایمن در خانه و منتظر نشستن است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
زمان و سن راه افتادن کودک
بیشتر کودکان اولین قدم‌های خود را بین ۹ تا ۱۲ ماهگی برمی‌دارند و وقتی ۱۴ یا ۱۵ ماهه شوند دیگر به خوبی راه می‌روند. اما اگر کودک شما کمی دیرتر شروع به راه رفتن کرد نیز نگران نشوید، زیرا برخی از کودکانِ کاملاً نرمال و طبیعی تا ۱۶ یا ۱۷ ماهگی راه نمی‌روند. کوک شما در طول اولین سال زندگی‌اش مشغول تقویت عضلات تمام بدن و کار روی هماهنگی آنها خواهد بود. به این ترتیب که او ابتدا نشستن، غلت زدن و چهار دست‌وپا رفتن را یاد می‌گیرد و بعد در حدود ۹ ماهگی به سمت بالا کشیدن خود و ایستادن حرکت می‌کند.
پس از آن،‌ تنها چیزی که باقی مانده است به دست آوردن اعتمادبه‌نفس و کسب تعادل است. کودک یک روز با تکیه به مبل می‌ایستد و شاید هم با گرفتن دست به آن راه می‌رود و روز بعد با تردید و با قدم‌های لرزان به سوی آغوش شما می‌آید. بعد از آن پیشرفت او دیگر شروع شده است و خیلی زود دورهٔ کودکی را پشت سر می‌گذارد. اولین قدم‌های کودکتان اولین حرکت عمدهٔ او به سمت استقلال خواهد بود.

روند و مراحل یادگیری راه رفتن در کودک
پاهای نوزاد برای نگه داشتن وزنش قوی نیستند اما اگر نوزادتان را از زیر بغلش نگه دارید، او پاهایش را آویزان می‌کند و با کف پایش به سطح زمین فشار می‌آورد، تقریباً طوری که انگار راه می‌رود. این یک واکنش رفلکسی و خودکار است و او این کار را فقط تا چند ماه انجام می‌دهد. پس از چند ماه اول تولد، مراحل راه رفتن کودک تقریباً به شکل زیر است:
حدود شش ماهگی: وقتی کودک شش ماهه می‌شود، اگر بگذارید پاهایش را روی ران‌های شما بگذارد، به بالا و پایین ورجه‌ورجه می‌کند. این بالا و پایین پریدن‌ها تا چند ماه آینده فعالیت مورد علاقهٔ او خواهد بود و در همین حین که غلت خوردن، نشستن و چهار دست‌وپا رفتن را می‌آموزد عضلات بیشتری در پای او ایجاد می‌شود.
حدود ۹ تا ۱۰ ماهگی: در حدود ۹ ماهگی کودک احتمالاً به‌ تدریج سعی می‌کند با گرفتن دستش به مبلمان، خودش را به حالت ایستاده دربیاورد، بنابراین اطمینان حاصل کنید که هر وسیله‌ای که در مسیرش است برای تکیه دادن او به اندازهٔ ‌کافی محکم است. اگر شما کودک را با تکیه به مبل به حالت ایستاده دربیاورید، ‌محکم به آن می‌چسبد. در حدود ۹ تا ۱۰ ماهگی نیز کم‌کم یاد می‌گیرد چطور زانوهایش را خم کند و از حالت ایستاده به حالت نشسته دربیاید که این کار سخت‌تر از آن چیزی است که شما فکر می‌کنید.
حدود ۱۲ ماهگی: پس از مهارت پیدا کردن در ایستادن،‌ در حدود ۱۲ ماهگی کودک شروع به راه رفتن با تکیه به وسایل خانه می‌کند و حتی ممکن است بتواند مبلمان را رها کند و بدون تکیه بایستد. در حدود همین سن،‌ کودک احتمالاً می‌تواند خود را خم کند و چمباتمه بزند. وقتی قادر به این کار شد، ممکن است بتواند از حالت ایستاده خم شود و یک اسباب‌بازی را بردارد یا وقتی در حالت راه رفتن نگه داشته شده است چند قدم بردارد. حتی ممکن است درحالی‌که دست شما را گرفته است راه برود، اما احتمالاً تا حداقل چند هفتهٔ دیگر اولین قدم‌های مستقل خود را برنخواهد داشت. بیشتر کودکان آن قدم‌های اول را روی سرپنجه‌ها و با پاهای رو به بیرون برمی‌دارند.
در ۱۲ ماهگی، بسیاری از کودکان به تنهایی و هرچند به شکل متزلزل راه می‌روند. اگر کودک شما هنوز راه رفتن با دست گرفتن به وسایل را متوقف نکرده،‌ تنها به این معناست که یادگیری راه رفتن به شکل مستقل برای او کمی بیشتر طول می‌کشد.

کمک به راه افتادن کودک
در حینی که کودک یاد می‌گیرد خودش را بالا بکشد و در حالت ایستاده قرار بگیرد ممکن است دیگر نداند که چطور به حالت نشسته برگردد. اگر کودک در این وضعیت گیر افتاد و گریه کرد، بهتر است فوراً او را برندارید و بنشانید. بلکه به او نشان دهید که چطور زانوهایش را خم کند تا بتواند بدون اینکه روی زمین بیفتد بنشیند و اجازه دهید خودش سعی کند این کار را انجام دهد.
شما می‌توانید با ایستادن جلوی کودکتان یا زانو زدن و باز کردن دست‌هایتان او را تشویق به حرکت به سمت خودتان کنید یا می‌توانید هر دو دستش را بگیرید و به سمت خودتان راه ببرید. همچنین کودک احتمالاً از کامیون یا اسباب‌بازی هل دادنی که بتواند هنگام راه رفتن به آنها تکیه کند لذت خواهد برد. بهتر است اسباب‌بازی‌هایی بخرید که محکم هستند و تکیه‌گاه عریضی دارند.
همیشه اطمینان حاصل کنید که کودکتان فضای ایمن و نرمی دارد که در آن مهارت‌های جدیدش را تمرین کند. دستورالعمل‌های استاندارد ایمن‌سازی محیط برای حضور کودک را دنبال کنید و هرگز کودکتان را بدون نظارت و مراقب ترک نکنید.

خرید روروئک و کفش کودک
برای استفاده و خرید وسایلی مثل انواع واکر و روروئک یا کفش کودک به نکات مهم زیر توجه کنید:
واکر و روروئک: کارشناسان به شدت و کاملاً با استفاده از واکر و روروئک‌های کودک مخالفت می‌کنند. از آنجا که این وسایل حرکت و جابه‌جایی را برای کودک آسان می‌کند می‌توانند از شکل‌گیری صحیح عضلات فوقانی پای کودک جلوگیری کند و چون این واکرها دسترسی کودک به هر چیز خطرناکی مثل وسایل داغ و سموم را نیز ممکن و آسان می‌کند، استفاده از آنها اصلاً ایمن نیست.
کفش: تا زمانی که کودک به طور منظم در بیرون از خانه یا روی سطوح زبر یا سفت راه نمی‌رود لازم نیست برای او کفش بخرید، زیرا پابرهنه بودن به بهبود تعادل و هماهنگی بدن او کمک خواهد کرد.

تأخیر در راه رفتن کودک
گاهی کودک به وقت بیشتری برای یادگیری راه رفتن نیاز دارد، پس نگران نشوید. اما اگر کودک در ۱۲ ماهگی نمی‌تواند با تکیه بایستد،‌ در ۱۸ ماهگی نمی‌تواند راه برود یا در دو سالگی قادر به راه رفتن به شکل باثباتی نیست، لازم است این موضوع را با پزشکش مطرح کنید.
به خاطر داشته باشید که کودکان طبق جدول‌های زمانی مختلفی رشد می‌کنند و کودکان زودرس نیز دیرتر از دیگر کودکان هم‌سن‌ خود به این نقطهٔ عطف و دیگر نقاط عطف رشد می‌رسند. پس اگر کودک شما زودرس بود،‌ لازم است نقاط عطف او را بر مبنای موعد مقرر زایمان یعنی ۹ ماهگی حساب کنید که متخصصان اطفال آن را سن تطبیقی کودک می‌نامند.

مراحل بعد از راه افتادن کودک
پس از برداشتن قدم‌های اول،‌ کودک شما شروع به کسب مهارت در حرکات ظریف‌تر خواهد کرد که شامل موارد زیر خواهد بود:
ایستادن: در ۱۴ ماهگی کودک نوپای شما می‌تواند به تنهایی بایستد. او احتمالاً می‌تواند چمباتمه بزند و بعد دوباره بایستد و حتی ممکن است روی راه رفتن به سمت عقب کار کند.
راه رفتن با ثبات بیشتر: در ۱۵ ماهگی کودک ممکن است در راه رفتن کاملاً مهارت پیدا کرده باشد. او ممکن است در حین تاتی‌تاتی‌اش از کشیدن و هل دادن اسباب‌بازی‌ها هم لذت ببرد. در این مرحله، هنگام راه رفتن پاهای کودک کاملاً از هم فاصله دارد و رو به بیرون است که کاملاً طبیعی است و به حفظ ثبات او کمک می‌کند.
پله‌ها: در حدود ۱۶ ماهگی کودک شما به بالا رفتن و پایین آمدن از پله‌ها علاقه‌مند می‌شود، هرچند که احتمالاً تا تولد دو سالگی‌ اش نمی‌تواند بدون کمک شما در این کار موفق شود.
بالا رفتن و لگد زدن: به احتمال زیاد کودک تا ۱۸ ماهگی در راه رفتن کاملاً مهارت پیدا می‌کند و ممکن است دوست داشته باشد که از تمام مبل‌ها و وسایل بالا برود و احتمالاً می‌تواند از پله‌ها بالا هم برود، اما هنوز و تا چند ماه دیگر برای پایین آمدن از پله‌ها به کمک شما نیاز دارد. او ممکن است سعی کند به یک توپ ضربه بزند و احتمالاً دوست دارد با موسیقی برقصد.
پریدن: در ۲۵ تا ۲۶ ماهگی،‌ قدم‌های کودک شما یکنواخت‌تر شده و مثل بزرگسالان در حرکت صحیح کف پا از پاشنه به انگشتان مهارت دارد. او همچنین در پریدن نیز مهارت بیشتری پیدا می‌کند.
با فرا رسیدن سومین سالگرد تولد کودکتان، بسیاری از حرکات اصلی برای او غریزی و ملکهٔ ذهنش شده است. او می‌تواند با گذاشتن یک پا روی هر پله از آنها بالا و پایین برود. کودک دیگر نیازی ندارد که تمام انرژی‌اش را روی راه رفتن، ایستادن، ‌دویدن یا پریدن بگذارد، هرچند برخی حرکات مثل ایستادن روی پنجهٔ پا یا ایستادن روی یک پا ممکن است هنوز نیازمند تمرکز و تلاشش باشد.