چگونه از جیغ زدن کودک جلوگیری کنیم؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام پسری یک سال و نیمه دارم مدام برای خواسته هایش و یا گرفتن چیزی از اطرافیانش جیغ می زند. برای کاهش جیغ زدن او راهنمایی بفرمایید.

پاسخ دکتر پرویز رزاقی روانشناس و مدرس دانشگاه:
به طور کلی بچه ها از بیست ماهگی واکنش های جیغ زدن و پرخاشگری را از خود نشان می دهند و تا سن سه تا 9 سالگی این روند ادامه پیدا می کند. البته باید بگوییم که چون هویت شخصیتی در این سنین هنوز به طور کامل شکل نگرفته است، نمی توانیم از سن دقیقی در این زمینه یاد کنیم. اما در این که پرخاشگری و جیغ زدن در میان دختر بچه ها بیشتر مشاهده می شود یا پسر بچه ها، باید گفت که چون در بدن پسر بچه ها هورمون تستوسترون وجود دارد، معمولا لجبازی و خشونت در آن ها بیش از دختر بچه ها دیده می شود. اما در باره سوال این خانم به چند نکته مهم باید توجه داشته باشیم. اولین نکته مهم این است که مادر باید نیازهای ضروری فرزندش را ارزیابی کند و هر کدام را که مهم تر بود به او بدهد. دوم؛ باید دقت کند زمانی خواسته های فرزندش را پاسخ بدهد که در حال جیغ زدن نباشد. برای این که اگر به بچه ای که در حال جیغ زدن است، چیزی که می خواهد را بدهد بچه یاد می گیرد که هر زمان جیغ زد می تواند چیزی را که می خواهد به دست بیاورد و متوجه می شود که جیغ زدن عامل گرفتن امتیازی است که به دنبالش است و این دقیقا چیزی است ما نمی خواهیم اتفاق بیفتد. به این مادر توصیه می کنیم بدون این که به جیغ های بچه توجه کند، همچنان به کارش ادامه دهد و سپس به فرزندش بگوید که هر زمانی که آرام شدی و توانستی با مهربانی و آرامش حرف بزنی، حرفت را می شنوم یا چیزی را که می خواهی به تو می دهم. اگر همچنان بچه به گریه کردن خود ادامه داد، او را در آغوش بگیرد و ببرد و دست و صورتش را بشوید و زمانی که گریه اش تمام شد به او بگوید خب بگو حالا چه می خواهی؟ پس باید در وهله اول به بچه آرامش داد. پس از آن باید از راهکارهایی که برای جلوگیری از جیغ زدن به کار می رود استفاده کنیم. یعنی هر زمانی که چیزی خواست و جیغ نزد، مادر او را تشویق کند و بگوید آفرین ببین حالا جیغ نزدی. چقدر خوب بودی. تمام این ها برای این است که مادر خودش را بر اساس جیغ و فریاد فرزندش تنظیم نکند و در برابر جیغ های او محکم بایستد و کم نیاورد. مادر آستانه تحملش را بالا ببرد و صبور باشد برای این که عصبانیت او کنترل شود. چرا که در غیر این صورت و به جای این که رفتارهای بچه را اصلاح کنیم، انجام رفتار های پرخاشگرانه را در بچه تقویت کرده ایم و او یاد می گیرد که برای به دست آوردن چیزی که می خواهد، به کرات رفتار پرخاشگری انجام خواهد داد.