نحوه برخورد با کودک لجباز

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: با عرض سلام و خسته نباشید به شما پسر ۱۸ ماهه ای دارم که لجبازی می کند گاهی که کار بدی انجام می دهد به او می گویم می روم توی اتاق در را می بندم چند بار هم این کار رو کردم او گریه کرده و من آمدم بیرون و بعد خودم از کارم پشیمان می شوم این کار چقدر اثر منفی دارد؟

پاسخ علی بدیع چراغی، روانشناس:
معمولا پدر و مادرها به چنین رفتارهایی که بچه از خود نشان می دهد لفظ لجباری را اطلاق می کنند در حالی که باید گفت این رفتارها لجبازی نیست. بچه ها نزدیک دو - سه سالگی مستقل می شوند صرفا برای اینکه شخصیت خودشان را به دیگران اثبات کنند. مستقل می شوند و کارهای خودشان را انجام می دهند. در حین این برخلاف حرف ها و خواسته های پدر و مادرشان عمل می کنند و درست در زمانی که پدر یا مادر بگوید که فلان کار را انجام بده یا فلان کار نکن، بچه درست عکس آن رفتار را انجام می دهد. نشان دادن این رفتارها ناشی از ویژگی رشدی در بچه است و اسم آن لجبازی کردن نیست. در چنین مواردی بهتر است کمی اطلاعات مان را در مورد رفتار بچه بالاتر ببریم چرا که با بد رفتاری فرق می کند. این مادر گفته اند که هم فرزندشان را تنبیه کرده اند و هم محرومیت هایی را برایش در نظر گرفته اند. باید گفت که برای یک بچه زیر دو سال تحمل چنین محرومیتی سخت است و برای سنش مناسب نیست. چرا که باعث بروز مشکلات عاطفی در او می شود و این که گریه می کند و مادر به دفعات این رفتارها را تکرار میکند مشکل عاطفی ایجاد می کند و بهتر است این نوع تنبیهات تکرار نشود. بهترین راه این است که مادر به رفتارهای که فرزندش نشان می دهد بی توجه باشد. در صورتی که مادر می گوید پسرم داد نزن، اگر داد زد مادر به رفتار او توجه نکند، اما اگر بچه رفتاری نشان داد که خوب و مطلوب بود به رفتارش توجه کرده و او را تشویق کند. ضمن این که نوع تنبیه و محرومیت که والدین برای فرزندشان در نظر می گیرند باید متناسب با سن او باشد. کاری که مادر می تواند انجام بدهد این است که شرایط محیطی را تغییر بدهد. یا این که از نظر توجه و محبت یک مدت خیلی خیلی کوتاه، به طور مثال به اندازه یک دقیقه آن رفتار و محبتی که به فرزندش دارد را قطع کند و پس از آن نشان بدهد. اما در مورد مشکلات عاطفی که در پی اعمال یا تنبیه برخی والدین انجام می شود باید گفت که مشکلات متعددی به دنبال خود دارد. ممکن است کودک دچار اضطراب و ترس مرضی شود و زمانی که دچار این ترس و اضطراب شود ممکن است نتواند به تنهایی در اتاق خوابش بخوابد، یا دچار شب ادراری شود یا ناخن هایش را بجود. بنابراین من باز هم توصیه می کنم که رفتار مادر متناسب با شرایط بچه باشد تا در آینده مشکلی برای فرزندش به وجود نیاید.