کودکتان را کم تر بغل کنید
کودکم روی صندلی ماشین نمی شیند و دائما گریه و زاری می کند. اما می ترسم او را در صندلی جلو بنشانم.
سوال مخاطب نی‌نی‌بان: پسرم 13 ماه اش است ولی راه نمی رود، آیا طبیعی است؟ چه کار کنم روی صندلی ماشین بشینه؟ خیلی مقاومت می کنه برای نشستن روی صندلی و همش می خواد توی بغلم بشینه چه کار کنم؟
حسن عسگری فر، روانشناس:
در مورد راه رفتن کودکتان باید به یک متخصص اطفال مراجعه کنید تا تمام شرایط کودکتان بررسی شود. اما در مورد نشستن در روی صندلی ماشین باید بگویم کودکان دوست دارند که در بغل مادر باشند زیرا احساس امنیت می کنند و ارتباط پوستی مادر دارند.
همچنین این مورد برمی گردد به الگوی تربیتی کودک. به شما توصیه می کنم در وهله اول باید میزان بغل کردن کودک را در منزل کم کنید. البته لازم به ذکر است که این که او را اصلا بغل نکنید، خیر بغل کنید اما زیاده روی نکنید. بعد از طی ۲ الی ۳ هفته که این کار را انجام دادید، سعی کنید او را روی صندلی ماشین بگذارید. در اوایل ممکن است کودک بی قراری و گریه کند و حتی به هق هق بی افتد، اما شما نباید به این حرکات او توجه کنید. این حرکات نمایشی است، به همین دلیل وحشت نداشته باشید. بعد از مدتی کودک با شرایط سازگار می شود. همچنین در آخر توصیه می کنم هوش کودکان را دست کم نگیرید.
مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
دلایل علمی مهمی وجود دارد که نشان می‌دهد چرا بغل کردن برای شما و کودکتان خوب است. یک بغل ۲۰ ثانیه‌ای می‌تواند باعث شود کودک شما باهوش‌تر، سالم تر، خوشحال‌تر، منعطف‌تر و به والدین نزدیک‌تر شود. فواید بغل کردن کدوک که مبتنی بر یافته های غلمی هستند در اینجا آمده است.
۱. بغل کردن، کودکانی باهوش‌تر می‌سازد
کودک برای رشد عادی، تحریک حسی متفاوت زیادی را نیاز دارد. ارتباط پوستی یا لمس جسمی مانند بغل کردن، یکی از مهم‌ترین محرک‌های لازم برای رشد یک مغز سالم و یک بدن قوی است.
۲. بغل کردن به رشد کودکان کمک می‌کند
هنگامی که کودکان از ارتباط جسمی محروم باشند، علی‌رغم دریافت مواد مغذی، رشد جسم‌شان متوقف می‌شود. این کودکان به نقص رشد دچار می‌شوند. این نقص رشد می‌تواند با تامین لمس و آغوش پرورشی، بهبود یابد.
بغل کردن، آزاد کردن اکسی توسین که به هورمون عشق معروف است را تحریک می‌کند. این هورمون احساس خوب، تاثیرات مهم زیادی بر جسم‌مان دارد. یکی از آنها تحریک رشد است.
۳. بغل کردن، سلامت کودک را حفظ می‌کند
آغوش، سالم است. سطح بالای اکسی توسین می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند. سطح پلاسمای هورمون‌های تیروئید را پایین آورده و باعث درمان سریع‌تر جراحات می‌شود.
۴. بغل کردن می‌تواند کج خلقی را متوقف کند
بغل کردن برای سلامت عاطفی کودک خوب است. هیچ‌چیز نمی‌تواند سریع‌تر از آغوش مادر، کج خلقی‌های یک کودک را آرام‌کند.
بسیاری از والدین نگران هستند که با بغل کردن یک کودک پرخاشگر ، با توجه‌کردن، باعث ایجاد رفتار بد در کودک شوند. اما این‌گونه نیست.
بغل کردن، آزاد سازی هورمون احساس خوب - اکسی‌توسین- را تحریک می‌کند که می‌تواند سطح هورمون استرس را پایین آورده و اثرات اضطراب آن را خنثی کند. بنابراین، بغل کردن، آزاد کردن پدال گاز عاطفی و پا گذاشتن روی ترمز است.
۵. بغل کردن کودک باعث می‌شود انعطاف پذیر تربیت شوند
در هنگام تولد، سیستم عصبی کودکان به‌اندازه کافی بالغ نیست که بتواند احساسات خود را کنترل کند. به همین دلیل، متوقف کردن کودکانی که احساسات شدید دارند، کار سختی است.
بغل کردن، آزاد شدن اکسی توسین را برای پایین آوردن سطح هورمون استرس و جلوگیری از اثرات مضر آن، تحریک می‌کند. بغل کردن کودک به او کمک می‌کند تا یاد بگیرند عواطف خود را کنترل کرده و انعطاف‌پذیرتر شوند.
۶. بغل کردن شاد، کودکانی شاد می‌سازد
بغل کردن، خوش بینی را افزایش داده و عزت نفس را تقویت می‌کند. اکسی‌توسین قوی، باعث دوست داشته شدن کودک می‌شود.
۷. بغل کردن کودک به ارتباط‌تان با او کمک می‌کند
بغل کردن کودک، اعتماد را افزایش داده، ترس را کاهش و ارتباط را بهبود می‌بخشد. بغل کردن، دلبستگی امن و ارتباط والدین و فرزند را افزایش می‌دهد.
بغلی شدن کودک
بچه بغلی، موجودی است که تمام ساعات روز باید بغل مادر و بعضا اطرافیان باشد و به محض اینکه او را زمین بگذارند گریه و جیغ و دادش گوش همسایگان را هم کر می‌کند. اما چه می‌توان کرد که بچه بغلی نشود؟
اصلا چرا باید بچه را بغل کرد و اصولا به چه بچه‌ای بغلی می‌گویند. این سوالات را با خانم دکتر، لیلاسادات موسوی‌راد، روانشناس کودک و نوجوان، مطرح میکنیم و او هم با حوصله، جواب‌های خوبی به ما می‌دهد.
چرا باید بچه را بغل کرد؟
بچه‌های زیر دو سال نیازهای رشدی و عاطفی‌ای دارند که اگر به آنها توجه درستی شود باعث می‌شود در آینده رفتارهای غیرمنطقی انجام ندهند. یکی از این نیازها بغل شدن و در آغوش گرفته شدن است.
نیازهای بچه زیر دو سال از لحاظ عاطفی شامل لمس و تماس بدنی مادر با نوزاد موقع شیر خوردن و نوازش و بوسیدن اوست. تمام سطح پوست ارگان‌های حساسی است که باعث آرامش می‌شود.
حتی در رابطه جنسی نیز ارگان‌های پوستی حساسیت نشان می‌دهند و ایجاد آرامش و رضایت در شخص می‌کنند. نوزاد زیر دو سال هنگام گریه باید بغل شود تا آرامش مادر از طریق تماس پوستی به بچه آرامش دهد.
البته این به آن معنی نیست که بچه بیشتر از دو سال نیازی به درآغوش گرفتن ندارد. بلکه همان طور که بچه تا دو سالگی از طریق در آغوش گرفته شدن نیاز عاطفی‌اش را برطرف می‌کند، بعد از آن سن و تا ۴ سالگی در آغوش گرفته شدن علاوه بر آرامش، اعتماد به نفس کودک را بالا می‌برد.
چه زمانی باید بچه را بغل کرد تا بغلی نشود؟
وقتی کودک شما گریه و بی‌قراری می‌کند، اگر بخواهید همیشه با بغل کردن او را آرام کنید، اشتباه است. چون وقتی این رفتار تکرار شود کودک شرطی می‌شود. در واقع عکسالعمل والدین که وقتی کودک گریه می‌کند، سریع او را بغل می‌کنند، باعث این مشکل می‌شود.
در این شرایط بچه شرطی می‌شود که هر وقت گریه کنم، مادرم مرا بغل می‌کند و وقتی به این روند عادت کند مقاومت والدین برای بغل کردن بچه باعث گریه شدیدتر او می‌شود.
والدین باید موقعیت‌های مختلف را از هم تشخیص دهند. وقتی بچه به محبت شما نیاز دارد باید او را بغل کنید . به عنوان مثال بچه‌ای که زمین خورده و گریه می‌کند را باید بغل کرد. حتی اگر یک کودک در خیابان و غریبه باشد.
با این کار شما، جلوی خیلی از فشارهای روانی که ممکن است در آینده برای این بچه پیش آید، گرفته می‌شود.
چه شرایطی باعث می‌شود مادر از بغل کردن کودک سر باز زند؟
تصور مادران از اینکه بچه مزاحم‌شان است و همیشه مجبورند از او نگهداری کنند و تمام وظایف بچه به صورت تمام و کمال و ۲۴ ساعته به عهده آنهاست، باعث می‌شود والدین طردکننده شوند.
اما هر چه مادران بیشتر کودک را طرد کنند بچه به همان اندازه احساسات منفی بیشتری از خود بروز می‌دهد و در نتیجه بیشتر گریه و بدقلقی می‌کند.
در ۳،۴ ماه اول تولد نوزاد والدین نمی‌توانند مدیریت زمان داشته باشند و فشار گریه‌های بچه، عدم مدیریت احساسات خودشان، بچه‌داری صرف در این زمان آنها را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث می‌شود کودک را مانع و سدی بر سر راه پیشرفت، کار، تحصیل و خلاصه همه فعالیت‌هایی ببینند که پیش از به دنیا آمدن او به آنها مشغول بودند.
عدم مدیریت روابط زوجین در زمان به دنیا آمدن نوزاد می‌تواند روابط آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است باعث ایجاد سردی‌هایی میان آنها شود.
اگر پدر در نگهداری از کودک بخشی از وظایف را بر عهده نگیرد و به همسرش کمک نکند، مادر زیر بار مسولیت تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد.
مادران باید توجه داشته باشند
همان قدر که تامین امنیت و آرامش کودک اهمیت دارد، باید به فکر آرامش و نیازهای خود نیز باشند و بدانند که اگر آنها آرامش داشته باشند بچه نیز آرامش پیدا خواهد کرد. در این شرایط دیگر مادر فکر نمی‌کند که بچه مزاحم است و تحت فشار نیست.
مشکل اینجاست که
۹۰ درصد والدین این احساسات را بروز نمی‌دهند و از داشتن چنین حسی به فرزند خود احساس عذاب وجدان دارند.
همین احساسات منفی نسبت به کودک و عذاب وجدان در ادامه آن باعث می‌شود به خاطر پشیمانی بیشتر به بچه محبت کنند و او را بیشتر بغل کنند و دوباره تحت فشار و خستگی و حس مسوولیت بچه را از خود طرد کنند و دوباره عذاب وجدان و بغل کردن و دوباره پشیمانی و بغل کردن…
این چرخه باعث می‌شود کودک نیز دچار دوگانگی شود و نداند که بالاخره او را دوست دارند یا طرد می‌کنند.
برای مشکل تحت فشار نبودن مادران چه باید کرد؟
بهترین کار این است که والدین در نگهداری از کودک ابتدا مدیریت درست داشته باشند و وظایف را بین خودشان تقسیم کنند و از اطرافیان نیز کمک بگیرند. به عنوان نمونه می‌توانند در روزها یا ساعات خاصی بچه را به دست مادربزرگ، خاله یا عمه بسپارند و به کارهای شخصی خودشان بپردازند.
نگرانی‌های شدید که مخصوصا در مورد بچه‌های اول دیده می‌شود باعث می‌شود که والدین بیش از اندازه خودشان را آزار بدهند.
مثلا والدینی که از راه رفتن بچه به تنهایی می‌ترسند و مرتب او را بغل می‌کنند که باعث می‌شود بچه هم بغلی شود و هم وابسته که در صورت ادامه‌دار شدن می‌تواند به بزرگسالانی وابسته تبدیل شود.
با بغل کردن بچه، وابستگی به مادر ایجاد نمی‌شود؟
خیلی از والدین فکر می‌کنند بچه ۱۸ماهه به آنها وابستگی پیدا کرده و خیلی‌ها راجع به فرزندان زیر دو سال خود این سوالات را مطرح می‌کنند و نگران هستند که بچه به آنها وابسته شده باشد. مثلا می‌گویند که بچه خیلی به ما گیر می‌دهد و مدام می‌خواهد پیشش باشیم. اما کودک از ۱۸ تا ۲۱ ماهگی دچار نگرانی، اضطراب و دلبستگی نسبت به والدین است و این روند طبیعی رشد اوست.
مدام به مادر می‌چسبد و می‌خواهد بغلش کنند، گریه می‌کنند، بغل اطرافیان نمی‌روند و مدام به مادرشان می‌چسبند. این دلبستگی و اضطراب از دست دادن مادر طبیعی است و باید در آن دوران طی شود. این اتفاق اگر در بزرگسالی بیفتد غیرطبیعی است.
چه راهکارهایی برای مقابله با بغلی شدن بچه وجود دارد؟
بچه‌ها انسان‌هایی با شخصیت مستقل هستند بنابراین نباید منتظر باشید که همه از یک راهکار استفاده کنند. گاها راهکارهایی در این باره ارائه می‌شود اما والدین باید بدانند که این راهکارها برای همه بچه‌ها نتیجه بخش. یا ممکن است مدتی تاثیر مثبت داشته باشند و بعد دیگر بچه نسبت به آنها مقاومت نشان دهد. بهترین و موثرترین راهکارها را هر پدر و مادری با مدیریت لحظه، خلاقیت خود و استفاده از مهارت‌های کلامی ایجاد می‌کند.
بچه‌ها خیلی راحت گول می‌خورند و ما می‌توانیم به راحتی آنها را با هر کار کوچکی هیجان زده کنیم.
مثلا برای تشویق کودک به راه رفتن می‌توانید با او مسابقه دهید یا اگر در پاساژ مشغول خرید هستید او را با وعده پله برقی تشویق به حرکت کنید. کافی است که انرژی بگذارید و کلام خود را با هیجان و لحن مناسبی بیان کنید تا کودک با شما همراه شود.
