چرا پسرم با آلت تناسلی اش بازی می کند؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: پسر بچه ٨ ساله و نیمه دارم. من بچه ای دو ماهه دارم و بعد از ظهرها وقتی خواب هستم پسرم در اتاقش مشغول بازی کردن و تلویزیون نگاه کردن هست که من دو سه بار متوجه شدم در اتاقش با آلت تناسلیش بازی میکند و بزرگ شده. من هم ترساندمش که نباید به آن دست بزنی وگرنه بزرگ نمی شوی و خلاصه با حالت ناراحتی که به بابات می گوم و... بهم گفت که مامان قول می دهم دست نزنم. نمی دانم چی باید بهش بگویم. توی این مدت بعد از ظهر هم اصلا نمی توانم کنارش باشم چون خیلی خسته هستم و باید استراحت کنم وگرنه نای رسیدگی به آن کوچولو را ندارم، سال گذشته هم یه اتفاقی برای پسرم افتاد و آن اینکه خونه دوستش مهمانی رفته بودیم و دوستش توی آی پد یک سایت جنسی بهش نشان داده بود و تمام عکس های افتضاح را دیده بود و چیزهایی که نباید می دید را دیده بود ولی ما نمی دانستیم. همان شب به باباش خودش گفت. ما هم باهاش دوستانه صحبت کردیم و گفتیم نباید به آن عکسها نگاه کرد. اگر تو به این سایت بروی پلی سها می آیند و بابا را می اندازند زندان. پلیس ها می فهمند که کار زشت کردی و از این حرفها و خلاصه خیلی بچه حرف گوش کنی هست البته ما همیشه چک می کنیم و اینترنت دسترسش نیست. من خیلی مواظب پسرم هستم ولی متاسفانه چنین اتفاق بدی در سنین خیلی کم برایش افتاد. این بازی با آلت می تواند به آن ربط داشته باشد؟!؟ البته خیلی زمان از آن موقع گذشته. لطفا من را راهنمایی کنید چه کنم!؟

پاسخ دکتر پرویز رزاقی، روانشناس:
دستکاری جنسی در بچه ها طبیعی است. بچه ها نسبت به عضو جنسی خودشان کنجکاوی دارند و به همین خاطر آن را دستکاری می کنند. ما به این مرحله آشنایی با دستگاه تناسلی می گوییم. البته این موضوع می تواند یک مسئله بازگشت به دوران گذشته باشد. یعنی وقتی مادر دوباره بچه دار شده به دلیل یک سری مشکلات نتوانسته آنطور که باید به فرزند اول برسد. به هر حال زمانیکه مادر باردار می شود وقتی بچه اول می خواهد در آغوش او بپرد مادر جلوی اینکار را می گیرد. توجه مادر یک مقدار نسبت به بچه اول کم می شود. بعد از تولد فرزند دوم هم به دلیل اینکه مادر از یک نوزاد نگهداری می کند نمی تواند آن طور که باید به فرزند اول برسد. به همین دلیل فرزند اول احساس تنهایی می کند در نتیجه با این کار به تخلیه احساسش می پردازد.

به هر حال از ترساندن کودک جدا خودداری کنید. او را دچار عذاب وجدان نکنید و مورد سرزنش قرار ندهید. هیچ نوع تهدیدی به کار نبرید چون کودک دچار مشکلات روانی می شود. به جای این کار کنترل بیشتری روی رفتار فرزند اول داشته باشید. بیشتر به او محبت کنید. بعدازظهرها وقتی می خواهید استراحت کنید فرزند اول را هم بیاورید و در کنار خودتان بخوابانید. شما باید به فرزند اول احساس امنیت و آرامش بدهید. کودک باید حس کند با وجود فرزند دوم که شیرخوار هست و به مراقبت زیادی نیاز دارد، مادر همچنان او را دوست دارد. با زبان، با نوازش و نگاه محبت خودتان رابه فرزند اول ابراز کنید. با حمایت عاطفی و معنوی از کودک می توانید جلوی بروز بسیاری از اختلالات را بگیرید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
استمناء به معنای خود ارضایی برای کسب لذت و خودآرامی است. کودکان ممکن است به خود دست یا اشیای دیگری بمالند. خودارضایی بیش از یک بررسی ساده اندام های تناسلی است که معمولا در ۲ سالگی هنگام استحمام مشاهده می شود.
در حین خودارضایی یک کودک معمولاً دارای چهره ای خیره، گرگرفته و شیفته به نظر می رسد. کودک ممکن است اغلب چندین بار در هر روز یا فقط یکبار در هفته تحریک شود. ولی آن به طور معمول تر هنگام خواب آلودگی، خستگی، تماشای تلویزیون یا استرس رخ می دهد.

چرا کودکم خود ارضایی می کند؟
خودارضایی ناگهانی یک رفتار نرمال در بسیاری ازکودکان خردسالان و پیش دبستانی است. حدود یک سوم کودکان در این گروه سنی خودارضایی را هنگام کاوش اعضای بدن خود کشف می کنند. آنها صرفاً به دلیل آنکه آن حس خوبی به دست می دهد به این عمل ادامه می دهند.
برخی از کودکان مکرراً خود ارضایی می کنند زیرا آنها از چیزهایی همچون گرفتن پستانک احساس ناخشنودی می کنند. برخی دیگر هم این کار را در واکنش به تنبیه یا فشار ناشی از توقف کامل خودارضایی انجام می دهند.
برای آن هیچ گونه دلایل پزشکی وجود ندارد و تحریک ناحیه تناسلی که موجب درد یا خارش می شود نیز ناشی از خودارضایی نیست.

این رفتار چه مدت طول می کشد؟
با کشف خودارضایی کودک خیلی کم می تواند آن را یکباره کنار بگذارد. کودک شما ممکن است آن را کنار نگذارد همانطور که اغلب اگر چنین باشد با ناتوانی یا بدبختی هایی علاج پذیر مرتبط است.
در سن ۵ یا ۶ سالگی اکثر کودکان قوه تشخیص و احتیاط را یاد می گیرند و تنها به طور خصوصی مرتکب این کار می شوند. خودارضایی تقریباً در دوره بلوغ و در واکنش به تغییرات هورمونی نرمال و سائق های جنسی امری همگانی و جهان شمول تلقی می شود.

آیا خودارضایی باعث بروز مشکلات بعدی در زندگی می شود؟
خودارضایی موجب هیچ گونه صدمه فیزیکی یا آسیب به بدن نمی شود. آن مفرط یا غیرنرمال نیست مگر آنکه عمداً در مکان های عمومی و پس از سن ۵ یا ۶ سالگی دیده شود و به معنای شهوتی، بی قاعده یا دارای انحراف جنسی بودن کودک شما نیست.
فقط اگر بزرگسالان از خودارضایی کودک عصبانی شوند و آن را عملی کثیف یا بد جلوه دهند موجب صدمات هیجانی از قبیل احساس گناه و فوبیای جنسی خواهد شد.

آسیب های خود ارضایی در کودکان
خود ارضایی در کودکان برای آنان مشکلاتی را ایجاد می نمایید؛ که از مهمترین عوارض خود ارضایی در کودکان می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- آسیب به آلت تناسلی
- گوشه گیری و انزوای اجتماعی
- عفونت ادراری
- پایین آمدن اعتماد به نفس
- کاهش تمرکز کودک و افت تحصیلی
- ترسو و خجالتی شدن کودک
- وسواس
- اضطراب
- احساس گناه و افسردگی
- زود انزالی و اختلال نعوظ

چگونه می توانم به کودکم کمک کنم؟
با این روش‌ها می‌توانید به کودکتان کمک کنید:

1. اهداف واقعی داشته باشید
کنار گذاشتن کامل خودارضایی غیرممکن است. این واقعیت را بپذیرید که کودک شما آن و لذاتش را فهمیده است. تنها چیزی که شما می توانید آن را کنترل کند، مکان انجام این کار است. چشم پوشی از آن فقط در حمام و اتاق خواب یک کار معقول است.
ممکن است به کودک خود بگویید؛ بهتر است آن را هنگامی که خسته ای در اتاق خوابت انجام دهی؛ اگر خودارضایی برای شما اهمیتی ندارد دیگر جایی که در آن خودارضایی انجام شود مهم نیست، زیرا کودک شما می فهمد که می تواند آن را آزادانه و در هر شرایطی انجام دهد.

2. از خودارضایی در موقع چرت زدن و موقع خواب چشم پوشی کنید
کودک خود را تنها در این لحظات تنها بگذارید وبه اودائماًنگاه نکنید، نباید اورا از خوابیدن بر روی شکم منع کنید و یا اگر مشاهده کردید که دست هایش را در وسط پاهایش قرار داد او را مورد بازخواست قرار ندهید.

3. حواس کودک را پرت کنید یا او را به خاطر خودارضایی در زمان های دیگر تأدیب کنید
نخست، سعی کنید حواس کودک خود را به سمت اسباب بازی یا فعالیتی خارجی منحرف کنید. اگر این کار میسر نشد، او را تفهیم کنید: می دانم که این حس خوبی است و انجام دادن آن در اتاق یا اتاق خواب بلامانع است اما، آن را در نشیمنگاه و وسطخانه یا در حضور افراد دیگری انجام نده.
در زمان ۴ یا ۵ سالگی کودکان به احساسات افراد دیگر حساس هستند و اینکه باید تنها در خلوت خودارضایی نمایند را درک می کنند. کودکان خردسال ممکن است برای انجام این کارمجبور به رفتن به اتاق خود شوند.

۴. این عمل را با پرستار کودک یا کارکنان مدرسه در میان بگذارید
از مراقب یا معلم کودک بخواهید تا به خودارضایی ابتدا با پرت کردن حواس کودک واکنش نشان دهد. اگر این کار میسر نشد آنها باید توجه کودک را با عباراتی مانند بیا من و تو الان اینجا و از کنار هم بودن لذت ببریم و بازی کنیم.

5. داشتن تماس جسمی با کودک را بیشتر کنید
برخی از کودکان درصورتی که در آغوش کشیدن و نوازش بیشتری را در روز دریافت کنند کمتر دست به خودارضایی می زنند. سعی کنید اطمینان یابید که کودک شما روزانه دست کم روی هم رفته یک ساعت خاصی محبت فیزیکی شما را اخذ می کند.

6. اشتباهات متداول
رایج ترین اشتباهی که والدین انجام می دهند تلاش برای رفع کامل خودارضایی است. این کار منجر به ناتوانی می شود که والدین مجبورند از آن غفلت کنند. کودکان نباید به خاطر خوارضایی مورد تنبیه فیزیکی شوند، نه بر سر آنها فریاد زده شود و نه صحبتی از آن گفته شود.
خودارضایی را به عنوان کاری بد، کثیف، شریرانه یا غیرشرعی برچسب نزنید و دستان کودک خود را نبندید یا از هر گونه محدودیتی در این مورد خودداری کنید. همه این شیوه ها تنها به مقاومت و احتمالا بعدا به بازداری های جنسی منجر می شوند.

بهترین عکس العمل در مقابل خودارضایی کودکان
در مقابل خودارضایی کودکتان هول نکنید و نترسید. به یاد داشته باشید این عمل طبیعی است. نسبت به او پرخاش نکنید، عکس العمل شدید نشان ندهید، احساس خجالت یا شرم به او القا نکنید. بهترین کار این است که به این رفتار بی توجهی نشان دهید.
اگر کودکتان متوجه شود که با این رفتارش می تواند توجه شما را جلب کند، آن را ادامه خواهد داد. اگر قصد دارید متوقفش کنید، حواسش را به امر دیگری پرت کنید.
اگر نگران زیاد بودن دفعات این کار هستید، به سادگی و با آرامش با کودکتان صحبت کنید. با زبان خودش در مورد نواحی جنسی برایش توضیح دهید، به او توضیح دهید که این نقاط بدن نقاط خصوصی است و نباید کسی آن هارا ببیند. این سبب محافظت شما در مقابل کودک آزاری جنسی نیز می گردد.
بگویید که انجام این کار به شکل زیاد ممکن است باعث آزردگی آن ناحیه شود. مثلا برایش مثال بزنید که اگر دائما گوشش را بخاراند، گوشش قرمز می شود و در نهایت زخم می شود. همچنین به او یاد دهید که اگر دست کثیف به نواحی جنسی اش بزند، احتمال ابتلا به مریضی در او زیاد می شود.
با نظارت کردن بر رفتار کودکتان متوجه علت این کار می شوید.
اگر فقط از سر لذت یا کنجکاوی است، بی توجهی کردن و آموزش های فوق همراه با پرت کردن حواس کودک می تواند کفایت کند ولی اگر متوجه شدید علتش نداشتن فعالیت های لذت بخش دیگر است، کمبود توجه حس می کند، اضطراب های محیطی شروع کننده هستند و یا هر علت دیگری، سعی کنید علت را از بین ببرید.
با از بین بردن علت، رفتار کاهش می یابد.
توقع نداشته باشید که کودک کاملا این کار را کنار بگذارد. رفتار خود ارضایی در خواب را نادیده بگیرید. در ضمن این مورد رفتاری آموخته شده است که نمی توان توقع داشت کودک کاملا آن را فراموش کند.
عشق و محبت خود را به کودکتان افزایش دهید. قبل از خواب ببوسیدش، نوازشش کنید و در آغوشش بگیرید. محبت فیزیکی به کودکتان را به طور کلی در طی روز افزایش دهید.

خطاهای رایج والدین در برخورد با خودارضایی کودک
برخی والدین در برخورد با خود ارضایی یکی از رفتار های زیر را نشان می دهند که این مسئله می تواند مشکل ساز شود:
- ایجاد احساس گناه و شرم در کودک
- تنبیه کردن کودک
- پرخاشگری نسبت به کودک
- بستن دستان کودک یا هر کار دیگری از این قبیل
- باج دادن به کودک برای اینکه این رفتار را نکند
- جلب توجه ویژه به او هنگام انجام این کار

چه زمانی با پزشک تماس بگیرم؟
در صورت مشاهده موارد زیر فوراً تماس بگیرید
- کودک شما به طور مستمر در حضور افراد دیگر به این کار ادامه می دهد.
- فکر می کنید کودک شما توسط شخصی برای این کار تحریک شده است.
- کودک شما در جهت ارضا شدن از طریق دیگران تلاش می کند.
- احساس می کنید کودک شما غمگین یا افسرده است.
- شما انتظار هیچ گونه خودارضایی را از کودک خود را نداشتید.
- این عمل در ظرف یک ماه بهبود نمی یابد.