سونوگرافی سه بعدی، آیا برای جنین ضرر دارد؟

نی نی بان : سایت نی نی‌ بان یک نظرسنجی با عنوان «اگر بدانید سونوگرافی سه بعدی غیرضروری است باز هم آن را انجام می‌دهید؟‬ » ترتیب داد که در آن مخاطبان طبق نظرات شخصی خود به گزینه‌های «بله. انجام می‌دهم» و «خیر. انجام نمی‌دهم» رای دادند.

طبق آخرین آمار گرفته شده، ۱۱% افراد به گزینه «بله. انجام می‌دهم» و ۸۹% افراد به گزینه «خیر. انجام نمی‌دهم» رای داده اند و این آمار نشان می دهد که بسیاری از زنان باردار از خطرات سونوگرافی سه بعدی آگاهی دارند.

اسکن سه بعدی با استفاده از امواج فراصوتی و نرم افزار تصویری، تصاویر کاملا واضح و روشن از جنین ارائه می کند. اسکن ۳ بعدی تصاویری از نوزاد را در ۳ بعد نشان می دهد. بدون شک این حالت بسیار هیجان انگیز است چون اغلب مادرانی که سونوگرافی دو بعدی انجام می دهند از دیدن تصویر سیاه و سفید و تا حدودی تار ناامید می شوند.

تست سونوگرافی سه بعدی چیست و آیا این روش امن است؟

چه زمانی برای سونوگرافی سه بعدی مناسب است؟

• بهترین زمان برای گرفتن سونوگرافی سه بعدی بین هفته ی 26 و هفته ی 30 حاملگی است.
• وقتی نوزاد شما قبل از هفته ی 26 در رحم مادر باشد مقداری چربی در زیر پوست شما وجود خواهد داشت. اگر سونوگرافی سه بعدی انجام میدهد تصاویر استخوان های صورت را انتخاب کنید.
• پس از 30 هفتگی نوزاد، سر نوزاد شما به ناحیه لگن نزدیک میشود. انجام سونوگرافی سه بعدی به شما یک تصویر واضح و روشن از چهره کودک نمیدهد.
• در صورتی که شما دارای یک بیماری شناخته شده به عنوان قدامی جفت که در آن جفت در قسمت جلوی رحم شما میباشد باید تا هفته ۲۸ بارداری صبر کنید تا بهترین تصویر را از نوزاد خود بگیرید.

دریافت بهترین تصویر سونوگرافی سه بعدی در دوران بارداری

چند راهنمایی برای داشتن تصویر بهتر و روشن در سونوگرافی سه بعدی بدست آورید:

• همان طور که در بالا بیان شد بهترین زمان برای دریافت سونوگرافی بین هفته 26 و 30 است
• قبل از عمل سونوگرافی سه بعدی به مقدار زیاد آب بنوشید. نه فقط قبل از ملاقات، اما سعی کنید در چند روز قبل از ملاقات آب زیادی بنوشید، شما باید سعی کنید حداقل دو تا سه لیتر آب روزانه بنوشید.
• مطمئن شوید راحت به سونوگرافی سه بعدی می روید، مثانه شما باید پر باشد اما طوری نباشد که باعث آزار و اذیت شما شود، اطمینان حاصل کند که لباسی که می پوشید راحت است و در آن لباس راحت هستید.
  اگر آزمایشات پس از تلاش دو یا سه باره بی نتیجه بود شما باید قید رفتن برای سونوگرافی سه بعدی را بزنید.
  این نکات را باید در نظر داشته باشید
• در حالی که سونوگرافی سه بعدی یکی از بهترین را ه ها برای دیدن چهره ی نوزاد متولد نشده شما در داخل رحم است، اما ممکن است همیشه شما یک تصویر دریافت کنید.این به این معنا نیست که چیزی اشتباه در مورد نوزاد شما وجود دارد. این به این معنی است که نوزاد شما خواب است و گرفتن تصویر از چهره انتخاب خوبی نیست.
• یکی از بهترین نمونه هنگامی است که چهره نوزاد شما رو به بیرون است که شما یک تصویر واضحی از طریق سونوگرافی سه بعدی دریافت می کند، همچنین مهم است که مقدار کافی از مایع آمنیوتیک اطراف چهره نوزاد شما وجود داشته باشد که باعث می شود تصویر روشنتر شود.
• شما ممکن است به دلیل اینکه چهره نوزاد شما سمت پشت خود باشد نتوانید تصویر نوزاد را دریافت کنید.
• همچنین اگر شما بیش از حد چربی شکم داشته باشید چهره نوزاد خود را در سونوگرافی سه بعدی نمی توانید ببینید.
• اگر نتایج خوب نباشد ممکن است سونوگرافیست از شما بخواهد یک پیاده روی برای تغییر موقعیت نوزاد برای شما مفید باشد، اگر جواب نداد سونوگرافیست از شما می خواهد که پس از یک هفته یا موقعی که موقعیت نوزاد شما تغییر کرد به سونوگرافیست مراجعه کنید.
• از دیگر مواردی که شما نمی توانید چهره نوزاد خود دریافت کنید موقعی است که سر به لگن نزدیک باشد، ممکن است یک تصویر به صورت برفکی ببینید که دلیل آن این است که به اندازه کافی مایع آمنیوتیک اطراف صورت وجود ندارد.

مزایای سونوگرافی سه بعدی چیست؟

• در گذشته ‌در تشخیص ناهنجاری جنینی از روش آمینوسنتز (کشیدن آب اطراف جنین) استفاده می‌شد که امکان سقط جنین وجود داشت، اما امروزه با کمک این نوع سونوگرافی می‌توان بدون بروز هیچ‌گونه خطری برای جنین تا 99 درصد به تشخیص صحیح دست یافت.
• با توجه به نتایج این سونوگرافی پزشکان می‌توانند به تصمیم گیری بهتری در خصوص ادامه بارداری یا پایان دادن به آن دست یابند.
• همچنین بررسی نتایج اعمال جراحی داخل رحمی، از دیگر کاربردهای سونوگرافی سه بعدی است.
• برای بررسی بهتر اختلالات آناتومیک جنین (هر گونه تغییر در اندام درونی و اندام بیرونی مشخص است).
• اسپاینا بیفیدا (نقایص ستون فقرات و نخاع جنین)
• همچنین در آینده می‌توان از این روش برای تعیین اختلالات عصبی جنین و احتمال وجود فلج مغزی استفاده کرد.
  نکته مهم: این سونوگرافی بایستی در شرایط خاص انجام شود و همه زنان باردار نیاز به انجام این سونوگرافی ندارند.

معایب سونوگرافی سه بعدی

• مشاهده جنین قبل از ۱۷ هفته می‌تواند سبب اضطراب ناشی از شکل عجیب و احساس غیر واقعی بودن جنین در مادر شود. بزرگترین خطر بالقوه سونوگرافی ۳ بعدی برای مادر باردار احساس کاذب عدم نیاز به سایر مراقبت هاست.
• خطر این امواج به مدت زمان تابش امواج، شدت آن‌ها و بسامد امواج بستگی دارد.
• نقص دستگاه سونوگرافی ۳ بعدی به مایع آمونیاکی دور جنین آسیب می‌زند.
• برای گرفتن تصویر مناسب حداکثر انرژی را به داخل بدن می‌فرستند و چنانچه prob این دستگاه به میزان کافی روی شکم مادر باردار نگه داشته شود، از نظر تئوری حتی می‌تواند کیسه آب اطراف جنین را به جوش بیاورد.
• سونوگرافی ۳ بعدی به دلیل اینکه بر یک نقطه به مدت طولانی انرژی وارد می‌کند گاهی می‌تواند موجب سوختگی‌هایی در بافت نرم جنین شود.
• در سونوگرافی ۳ بعدی امواج به صورت prod (برانگیخته) وارد دستگاه می‌شود و دستگاه این امواج را به تصویر تبدیل می‌کند.
• اگر فردی که سونوگرافی ۳ بعدی انجام می‌دهد مهارت کافی نداشته باشد پیرود بر روی یک نقطه از شکم قرار گرفته می‌شود و امواج به صورت صوت در یک نقطه جمع می‌شود و گرمایی که از این امواج صوتی وارد می‌شود می‌تواند خطراتی ایجاد کند.
• در بیشتر موارد روش سونوگرافی ۳ بعدی غیر ضروری است و ضمن اتلاف وقت، هزینه مالی فراوانی را به بیماران تحمیل می‌کند.

لزوم انجام سونوگرافی سه بعدی در حاملگی

هرچند که سونوگرافی رنگی و سه بعدی امکان مشاهده تصویر واضح تری از صورت جنین را به مادر می دهد اما پزشک متخصص زنان با این هدف هیچگاه سونوگرافی سه بعدی جنین را تجویز نمی کند. در صورتی که پزشک متخصص زنان و زایمان، مورد مشکوکی در سونوگرافی های قبلی و آزمایش‌ها مشاهده نماید، باید با روش های دیگری این موارد مشکوک را بررسی کند تا بتواند با قطعیت مشکل را اعلام کند.

پیش از متداول شدن سونوگرافی، از آزمایش مایع موجود در کیسه آب جنین یا آمنیوسنتر استفاده می کردند که احتمال آسیب دیدگی جنین در این روش بسیار بالا بود تا جایی که در مواردی باعث سقط جنین هم می شد. اما به لطف سونوگرافی سه بعدی جنین، نه تنها دیگر از خطرات احتمالی آزمایش های قبلی خبری نیست بلکه نتایج سونوگرافی سه بعدی جنین به مراتب دقیق تر از روش های قبلی هستند.

در سونوگرافی سه بعدی جنین چه چیزی مشخص می شود؟

پزشک متخصص زنان با انجام سونوگرافی سه بعدی جنین می تواند موارد زیر را بررسی نماید:

• مشخص شدن اختلالات ژنتیکی جنین
• وجود اختلال آناتومیک در جنین و نقص بافتی جنین
• بررسی اندام های داخلی و بیرونی جنین
• مشخص شدن نقص ستون فقران و نخاع جنین
• احتمال وجود اختلال شبکه عصبی و فلج مغزی در جنین
• تعیین دقیق جنسیت جنین
• بررسی عوامل بروز زایمان زودرس
• بررسی مشکلاتی که باعث سقط جنین می شوند
• بررسی وضعیت بند ناف
• بررسی خونریزی رحمی در بارداری

آیا سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی برای جنین ضرر دارد؟

هرچند تا به امروز هنوز خطر سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی برای جنین ثابت نشده است اما بهتر است که سونوگرافی سه بعدی بعد از هفته دوازدهم یعنی بعد دوران ارگانوژنز انجام شود.

سونوگرافی چگونه انجام می شود؟

مادر باردار برای انجام سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی باید روی تخت سونوگرافی دراز بکشد و لباس خود را بالا بزند. متخصص سونوگرافی سطح شکم را با ژل مخصوص پوشانده و سپس با استفاده از پروب سونوگرافی از ناحیه لگن و رحم مادر باردار تصویربرداری می کند. در نهایت مادر باردار باید ریپورت و عکس را برای تفسیر پیش متخصص زنان و زایمان ببرد.

تفاوت سونوگرافی سه‌ بعدی و چهاربعدی

تفاوت سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی در این است که تصاویر در سونوگرافی سه بعدی، در کنار طول و عرض، عمق هم دارند. در سونوگرافی چهاربعدی می توان حرکات جنین مثل باز و بسته کردن دهان و چشم ها را مشاهده کرد. به علاوه اینکه در سونوگرافی چهار بعدی تصاویر به شکل فیلم هستند و از کیفیت بالاتری برخوردارند.