علت پرخاشگری فرزند، بچه دومم اذیت می‌کند

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من ۴۸ ساله از تهران و همسرم ۳۸ ساله دارای ۳ فرزند دختر ۱۶-۱۳-۳.۵ ساله دختر اول و سومم تا حدود بسیار زیادی شبیه هم هستند ولی دختر دومم برخلاف آنهاست خیلی اذیت می کند نافرمانی می کند لجبازی می کند به دختر اولم توهین می کند دختر سومم را اذیت می کند ما اصلا بین سه تا بچه ها از لحاظ محبت فرقی قائل نشدیم. متاسفانه بین ما و او فاصله محبتی در حال بوقوع پیوستن است من او را خیلی دوست دارم و به خود او هم گفته ام. در ضمن از روانشناس هم بیزار است.

پاسخ دکتر حامد محمدی‌ کنگرانی، روانپزشک و مشاور خانواده و عضو کمیته آموزش انجمن روان‌پزشکان:
اولین نکته ای که شما مادر گرامی باید به آن توجه داشته باشید این است که از مقایسه هر سه کودک با هم اجتناب کنید. هر کدام از کودکان شما شخصیت منحصر به فرد خود با ویژگی های رفتاری خاص خود را دارد و نباید انتظار داشته باشید که شبیه به هم رفتار کنند. مثلا اگر دختر بزرگتان فرزندی آرام است دلیل بر این نمی شود که حتما دختر دوم شما هم شخصیت آرامی داشته باشد. پیشنهاد می شود دخترتان را در انجام کارها مشارکت بدهید و به نوعی به او مسئولیت انجام برخی کارها را بسپارید. سعی کنید هر کاری که می خواهید برای مخصوصا دختر کوچکتان انجام دهید با مشورت دو دختر دیگرتان باشد. وقتی فرزندتان لجبازی و نافرمانی می کند مراقب نحوه برخوردتان باشید و از به کار بردن جملاتی مثل این که تو اصلا شبیه خواهرت نیستی، مثل اونها رفتار نمی کنی، تو دیگه بزرگ شدی و نباید این کار رو کنی و... بپرهیزید چون با این مقایسه، رفتارهای لجبازانه او شدت خواهد گرفت. در ضمن زمان کافی را برای بودن با هر یک از آنها اختصاص دهید. در طی روز حواستان باشد که اگر دختر بزرگتان را مخاطب قرار می دهید حتما او را هم مخاطب حرف هایتان قرار دهید و با او صحبت کنید. او را تشویق کنید و از او بخواهید که بر کارهای خواهر کوچکترش نظارت بیشتری داشته باشد این نکته را هم به خاطر داشته باشید که دختر دومتان در سن نوجوانی است و اغلب در این سن کودکان خودمختار هستند و به دنبال استقلال طلبی؛ از این رو برخی از رفتارهای آنها نشان از نافرمانی و لجبازی دارد. البته تغییرات هورمونی مختص این سن که دوران بلوغ است از جمله تغییرات هورمونی عادت ماهیانه نیز می تواند علائم استقلال طلبی را تشدید کند. بنابراین به این مسائل توجه داشته باشید و در این سن از امر و نهی کردن به کودکتان بپرهیزید و به جای آن روابط عاطفی بین خود و فرزندانتان را تقویت کنید. اگر نظر دختر بزرگترتان را برای خرید، مهمانی یا مسافرت رفتن و... می پرسید حتما از دختر 13 ساله تان هم نظرخواهی کنید. در مواردی حتما نظرات او را اعمال کنید تا بداند که برای شما مهم است و شما نسبت به او بی توجه نیستید. این کار باعث تقویت رابطه و افزایش اعتماد به نفس او هم می شود. حتما از همسرتان هم بخواهید که در این زمینه به شما کمک کند. حضور کمرنگ او می تواند باعث فرسایش شما در بهبود این رابطه چهارنفره شود و عملا اگر شما همه مسئولیت ها را در بهبود این رابطه به دوش بگیرید، عملا پدر از این رابطه خارج شده است درحالی که می تواند نقش متعادل کننده را بازی کند. مثلا می توانید مسئولیت فرزند کوچکتر را برای ساعاتی به او بسپارید و با دو دختر بزرگ به بیرون بروید یا از همسرتان بخواهید که با دو دختر بزرگترتان به سینما و پارک برود و شما به امورات دختر کوچکتر رسیدگی کنید و.... اگر با رعایت موارد فوق همچنان در رابطه با دختر دومتان دچار مشکل بودید حتما به یک مشاور مراجعه کنید چراکه می تواند راهگشا باشد و راهکارهای لازم برای برخورد با فرزندتان به شما آموزش داده شود حتی شاید در مواردی هم نیاز به درمان تخصصی وجود داشته باشد.