با کودک جیغ جیغو چه کنیم؟

پرسش: من خودم خیلی عصبی هستم طوری که کودکم کتک می زنم. الان کودک من ۳ سال دارد. خیلی جیغ می زنه، خیلی عصبی و مضطرب است. با ادرار و مدفوعش مشکل دارم خودش رو کثیف می کنه و می گه نمی خوام عوض شم تا ۶ ماهگی نفخ خیلی شدیدی داشت حتی تا ۹ ماهگی آرام و قرار نداشت و باید با حرکت گهواره می خوابید. وقتی ۱سال و ۹ ماهش شد گهوارش و جمع کردم چون دیگه جاش نمی شد ونمی تونستم تو ماشین جابجاش کنم. ولی ۱۰روز، شبا برای گهوارش گریه می کرد، خیلی عصبی شد. الان خیلی ناراحتم. به پسرم اصلا بهش گیر نمی دم، خودشو کثیف می کنه خیلی بی اعتنام. خیلی بهانه گیره برای همه کاراش گریه می کنه.

پاسخ:
1- خودتان حتما برای کنترل خشم و کاهش اضطراب جلساتی را با یک روانشناس صحبت کنید.

2- تا آنجا که امکان دارد تنش و استرس را در محیط خانه کم کنید.

3- تحت هیچ شرایطی و به هیچ عنوان از کتک زدن استفاده نکنید.

4- با کودک روزی چند ساعت بازیهای متنوع حرکتی انجام دهید.

5- برای جیغ و داد او از روش زیر استفاده نمایید:
هنگامی که کودک شما با صدای بلند چیزی را از شما مطالبه می کند متقابلا شما باید کاملا آرام با او صحبت کنید. اگر شما نیز از صدای بلند برای پاسخ به او استفاده کنید نه تنها او صدایش را بلند تر خواهد کرد بلکه وارد جنگی خواهید شد که درانتها برنده ای نخواهد داشت.

تکنیکی که می تواند کودک شما را کم کم به سمتی ببرد که درخواست هایش را آرام و بدون داد زدن مطرح کند این است که، ابتدا باید به دنبال علت های داد زدن در کودکان بگردیم، چرا که بیشترین عاملی که باعث می شود کودکان از صدای بلند برای درخواستشان استفاده کنند، آموختن این روش از والدین یا اطرافیان است. اگر خود شما برای درخواستتان از صدای بلند استفاده می کنید باید دوره های کنترل خشم بگذرانید، سپس باید به عنوان یک قانون این مسئله را برای کودک از قبل توضیح داده باشید.

پس از آن باید صدا ها را برای کودک رنگ بندی کنید و توضیح دهید که چه انتظاری از او دارید و دوست دارید او در هنگام مطرح کردن درخواستش از چه رنگی استفاده کند. بعد از اینکه قانون را وضع کردید باید از کودک بخواهید که یک بار آنرا برای شما تکرار کند. و همانگونه که می دانید قوانین را باید بارها و بارها برای کودک یادآوری کرد. اگر کودک از این به بعد از داد برای درخواستش استفاده کرد، ابتدا آرامش خود را حفظ کنید و بدون نگاه کردن به چشمان او با صدایی آرام بگویید ؛ این صدا قرمز است و من به صداهای قرمز جواب نمی دهم" معمولا کودک در این زمان کمی صدایش را پایین تر می آورد و شما باید در این لحظه رنگ صدایش را به او بگویید، این صدا نارنجی است و من به صدای نارنجی هم جواب نمی دهم، لطفا آبی حرف بزن و به محض اینکه صدایی که از او می شنوید کمی به آبی نزدیک بود بگویید؛ آفرین الان این صدا آبی شد و من جواب می دهم.

بیاد داشته باشید که لحن شما باید آرام باشد تا کودک با آرامش حرف زدن را یاد بگیرد بنابر این با آرامش با او سخن بگویید . هر چند او ممکن است به دلیل خشم در اوایل تن صدایش را بالا تر ببرد. همچنین توقع نداشته باشید که کودکتان یک شب یا یک روز داد زدن خود را کنار بگذارد. حتما به یاد دارید که در رفتارهای آزار دهنده کودک بهترین و شاید می توان گفت تنها تکنیک موجود تکنیک بی اعتنایی است. بنابراین اگر کودک مقاومت کرد و به داد زدن خود ادامه داد از تکنیک بی اعتنایی استفاده کنید و به هیچ وجه با او وارد مذاکره نشوید.

۶- کودک شما می تواند پر جنب و جوش و یا آرام باشد برخی پر انرژی هستند و خواب کمی دارند درست در مقابل کودکانی هستند بسیار آرام و فعالیت کمی دارند و انتظارات بسیار ناچیزی دارند. باید والدین متناسب با سطح فعالیت کودک انتظارات خود را تنظیم کنند و هیچگاه تحرک کودک فعال را بد رفتاری به حساب نیاورند.

نکات زیر به شما در تربیت صحیح کودکتان کمک میکند:
انتخاب ، صبر، استدلال، خواهش، تمنا، بحث، التماس، تهدید، شراکت، قرض، خطر، قول اینها به هیچ وقت برای کودک نوپا قابل فهم نیستد. سعی کنید حد و حدودها را در این کودکان قاطعانه و عادلانه تعیین کنید.

لحن گفتار باید با قاطعیت وامری باشد. هیچگاه خواسته هایتان از کودک را به صورت پیشنهادی یا سئوالی مطرح نکنید.

همیشه سعی کنید به کودک حق انتخاب داده و او را در موقعیت انتخاب این یا آن (دو چیز ) قرار دهید.

اگر کودک احساس کند تصمیم شما قاطع نیست، اوضاع از دست شما بیرون خواهد رفت. مثلا نگویید: اگر کفشت را بپوشی با هم به پارک می رویم. بگویید: وقتی کفشت را بپوشی با هم به پارک می رویم.

جمله ها را با کلمات شرطی آغاز نکنید. جمله ی خبری به کودک بدهید. در ضمن به یاد داشته باشید در لحن قاطعانه هیچ اثری از خشونت و تحکم نیست.

واقع بین باشید، با کودک نوپا نه مانند نوزاد برخورد کنید نه مانند یک آدم بزرگ. همیشه سن کودک را به یاد بیاورید.

به کودک اجازه تجربه بدهید تا ناتوانی هایش به توانایی بدل شود.

سعی کنید از قوانین کم اهمیت صرف نظر کنید و فقط قوانین مهم و کلیدی را اهمیت بدهید.

تعریف و تمجید از کودک به خاطر رفتارهای خوب ، او را پر رو و لوس نمی کند.حتی همین که کودک رفتار بدی انجام نمی دهد هم کار خوب به حساب می آید و باید او را تشویق کرد.

بهترین کار برای زمانی که بچه های نوپا در حال خرابکاری و شروع کج خلقی هستند، سرگرم کردن آنها و پرت کردن حواسشان است.

وقتی می خواهید کاری را انجام دهید، مثلا ریختن لباسها به درون ماشین لباسشویی، کودک را در این امر در حد توانش مشارکت دهید. به یاد داشته باشید با مشارکت، از مشکلات پیش رو جلوگیری خواهید نمود. همچنین برای کاهش استرس و حسادت کودک، او را در حد توان در کار مشارکت دهید.

تمام تلاش کودک برای جلب توجه والدین است. یعنی کودک شما را وادار می کند تا نسبت به کارهایش واکنش نشان دهید. تمام هدف کودک عملی است که عکس العمل شما را در پی داشته باشد. اگر شما به این عمل ، عکس العمل نشان دادید، رفتار ادامه پیدا می کند، اگر شما به این عمل عکس العمل نشان ندادید، رفتار سرکوب می شود.

در تربیت کودک باید محیط را کنترل کنیم، نه کودک را.