عمل آی وی اف چگونه انجام می شود؟

نی نی بان، گروه ترجمه: آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی، یک روش باروری است که تاکنون برای زوج‌های بسیاری موثر بوده است. قبل از شروع آن، نیاز به جلسات مشاوره است و تمام مراحل، مزایا و عوارض آن برای زوج‌ها شرح داده می‌شود. لقاح خارج رحمی یا IVF به شرایط فردی و کلینیکی که در آن قرار است این کار را انجام دهید، بستگی دارد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا با نحوه انجام عمل آی وی اف بیشتر آشنا شوید.

عمل آی وی اف چیست؟

زمانی که زوجینی به دلایل مختلفی مانند مشکلات تخمک‌گذاری، انسداد لوله‌های رحمی، اختلالات اسپرم، آندومتریوز یا عوامل ناشناخته دیگر، به‌طور طبیعی قادر به باردار شدن نباشند، پزشک متخصص زنان و زایمان ممکن است روش لقاح آزمایشگاهی (IVF) را به‌عنوان یک گزینه درمانی مؤثر پیشنهاد دهد.

عمل آی وی اف چگونه انجام می‌شود؟

IVF روشی است که در آن تخمک از تخمدان زن برداشته شده و در محیط آزمایشگاه با اسپرم مرد بارور می‌شود. سپس جنین حاصل به رحم مادر منتقل می‌شود. مراحل آن توسط پزشکان فوق تخصص نازایی انجام می‌شود. نتیجه این روش صددرصد نیست اما در بسیاری از موارد، جوابگو است. 

عمل آی وی اف چه کاربردی دارد؟

عمل آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی، یکی از روش‌های پرکاربرد درمان ناباروری است که به زوج‌هایی کمک می‌کند که به طور طبیعی قادر به بچه‌دار شدن نیستند.

در چه مواردی به آی وی اف نیاز است؟

• مشکلات تخمک‌گذاری
• انسداد لوله‌های فالوپ
• مشکلات اسپرم
• آندومتریوز
• عوامل ناشناخته ناباروری
• نارسایی زودرس تخمدان
• مشکلات ژنتیکی

عمل آی وی اف برای چه کسانی مناسب است؟

آی وی اف ممکن است برای همه مناسب نباشد. این روش معمولاً به این افراد توصیه می‌شود :

• افرادی که دارای مشکلات تخمک‌گذاری یا مشکلات اسپرم هستند
• افرادی که دارای مشکل انسداد لوله‌های فالوپ هستند
• افرادی که بیماری آندومتریوز دارند
• افرادی که دارای عوامل ناشناخته بارداری هستند
• افرادی که مشکل ژنتیکی دارند
• خانم‌های بالای 40 سال که احتمال بارداری آن‌ها کم‌تر است
• زوج‌هایی که چندین بار سقط جنین کرده‌اند
• زوج‌هایی که می‌خواهند فرزند خود را از نظر ژنتیکی غربالگری کنند

چگونه برای آی وی اف آماده شویم؟

انجام آی وی اف، یک پروسه مهم بوده که مستلزم رعایت مواردی بسیار مهم است. در ادامه این موارد را شرح می‌دهیم:

• قبل از شروع آی وی اف، خانم ها برای اولین بار آزمایش تخمدان را انجام می دهند. این آزمایش شامل گرفتن نمونه خون و آزمایش آن برای سطح هورمون تحریک کننده فولیکول است. نتایج این آزمایش اطلاعات مربوط به اندازه و کیفیت تخمک شما را به پزشک می دهد.
• دکتر همچنین رحم شما را بررسی خواهد کرد. این بررسی شامل انجام سونوگرافی می باشد، که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویر رحم استفاده می کند. پزشک همچنین می تواند از طریق مهبل و رحم یک نشانگر را وارد کند. این آزمایش ها می تواند سلامت رحم شما را نشان دهد و به پزشک کمک کند که بهترین راه برای لقاح انتخاب کند.
• مردان نیاز به آزمایش اسپرم دارند. این آزمایش شامل استفاده از نمونه منی است که آزمایشگاه برای تعداد، اندازه و شکل اسپرم تجزیه و تحلیل خواهد کرد. اگر اسپرم ضعیف یا آسیب دیده باشد، یک عملیات به نام Intracytoplasmic sperm injection )ICSI) ممکن است ضروری باشد. در ICSI، تکنسین اسپرم را به طور مستقیم به تخمک تزریق می کند. ICSI ( بارداری با روش میکرواینجکشن (ICSI)) می تواند بخشی از روند IVF باشد.
• انتخاب IVF یک تصمیم شخصی است. اما باید به عوامل مختلف توجه داشت.

احتمال بارداری پس از IVF به چه عواملی بستگی دارد؟

احتمال بارداری یک جنین سالم پس از استفاده از IVF بستگی به عوامل مختلف دارد از جمله:

سن مادر

هر چقدر مادر جوانتر باشد، احتمال بارداری و زایمان جنین سالم با استفاده از تخمک در طول IVF بیشتر است. زنانی که سن 41 سال و بالاتر دارند اغلب توصیه می شود از تخمک های اهدا کننده در IVF برای افزایش شانس موفقیت استفاده کنند.

وضعیت نطفه

انتقال نطفه هایی که بیشتر رشد کرده اند احتمال بارداری را افزایش میدهد. البته تمام نطفه ها به خوبی رشد نمی کنند. با پزشک یا سایر متخصصان صحبت کنید.

سابقه باروری

در زنانی که قبلا باردار شده اند احتمال بارداری با استفاده از IVF بیشتر است. میزان موفقیت برای زنانی که قبلا IVF را چندین بار استفاده کرده اند، اما باردار نشده اند کمتر است.

در زنانی که قبلا باردار شده اند احتمال بارداری با استفاده از IVF بیشتر است. میزان موفقیت برای زنانی که قبلا IVF را چندین بار استفاده کرده اند، اما باردار نشده اند کمتر است.

علت ناباروری

داشتن تخمک نرمال، شانس بارداری با استفاده از IVF را افزایش می دهد. زنان مبتلا به آندومتریوز شدید کمتر از زنان مبتلا به ناباروری غیرقابل توصیف قادر به باردار شدن با IVF هستند.

عوامل شیوه زندگی

زنانی که سیگار می کشند معمولا تخمک های کمتری را در طول IVF بازیابی می کنند و ممکن است سقط داشته باشند. سیگار کشیدن می تواند احتمال موفقیت زن را با استفاده از IVF 50 درصد کاهش دهد. چاقی می تواند شانس بارداری و داشتن یک نوزاد را کاهش دهد. استفاده از الکل، داروهای تفریحی، کافئین بیش از حد و داروهای خاص نیز می تواند مضر باشد.

انجام عمل آی وی اف چقدر موفق است؟

میزان موفقیت درمانگاه های IVF بستگی به عوامل متعددی از قبیل تاریخ باروری، سن مادر، علت ناباروری و عوامل سبک زندگی است. در ایالات متحده، نرخ تولد برای هر دوره چرخه IVF تقریبا:

• ۴۱-۴۳٪ برای زنان زیر ۳۵ سال
• ۳۳-۳۶٪ برای زنان بین ۳۵ تا ۳۷ سال
• ۲۳-۲۷٪ برای زنان بین ۳۸ تا ۴۰ سال
• ۱۳-۱۸٪ برای زنان بالای ۴۰ سال

بعد از عمل آی وی اف

• ترشحات مایع روشن یا خونریزی پس از عمل - با توجه به سواب دهانه رحم قبل از انتقال نطفه
• حساسیت پستان به علت سطوح استروژن بالا
• نفخ خفیف
• گرفتگی ملایم
• یبوست

اگر پس از انتقال جنین درد متوسط ​​یا شدید داشتید، با پزشک خود مشورت کنید. او شما را برای عوارضی مانند عفونت، پیچیدن تخمدان و سندرم هیپرزیمولاسیون شدید تخمدان بررسی خواهد کرد.

نتایج عمل آی وی اف چه زمانی مشخص می‌شود؟

• اگر باردار باشید، پزشک شما را به متخصص زنان و زایمان یا سایر متخصصان بارداری معرفی خواهد کرد.
• اگر باردار نباشید، مصرف پروژسترون را متوقف خواهید کرد و احتمالا یک هفته بعد پریود می شوید. اگر پریود نشوید یا خونریزی غیرعادی داشته باشید، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر می خواهید یک بار دیگر لقاح زمایشگاهی (IVF) انجام دهید، پزشک ممکن است اقداماتی را که می توانید برای بهبود شانس ابتلا به بارداری از طریق IVF انجام دهید، پیشنهاد کند.

عوارض جانبی مرتبط با انجام عمل آی وی اف چیست؟

عمل آی وی اف، یکی از روش‌های موثر برای درمان ناباروری است اما مانند هر عمل پزشکی دیگری ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد.

عوارض جانبی رایج آی وی اف:

• حاملگی چندقلو، که خطر زایمان زودرس و کاهش وزن جنین را افزایش می دهد.
• سقط جنین
• حاملگی خارج از رحم
• سندرم Hyperstimulation تخمدان، یک بیماری نادر که مایع زیادی در شکم و قفسه سینه جمع می شود.
• خونریزی، عفونت، یا آسیب به روده یا مثانه (نادر)

همانند بسیاری از روش های پزشکی، خطرات احتمالی وجود دارد. علائم شدیدتر، معمولا از OHSS، عبارتند از:

• تهوع یا استفراغ
• کاهش فرکانس ادرار
• تنگی نفس
• سرگیجه
• درد شدید معده و نفخ
• افزایش وزن ده پوندی در عرض سه تا پنج روز

اگر هر کدام از این علائم بالا را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید. خطرات اضافی IVF عبارتند از:

• تولد چندقلو

  اگر بیشتر از یک نطفه در رحم شما تخمک گذاری شود، IVF خطر باداری را افزایش می دهد. بارداری با جنین های متعدد خطر ابتلا به زایمان زودرس و وزن کم جنین را افزایش میدهد.

• زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد

  تحقیقات نشان می دهد استفاده از IVF خطر زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم را افزایش میدهد.

• سندرم هیپرسترومایی تخمدان

  استفاده از داروهای باروری تزریقی، مانند گنادوتروپین کوریونیک انسانی (HCG) برای ایجاد تخمک گذاری، می تواند سبب ایجاد سندرم هیپرسترومایی تخمدانی شود که در آن تخمدان ها متورم و دردناک می شوند.

  نشانه ها و علائم معمولا یک هفته طول می کشد و شامل درد خفیف شکم، التهاب، تهوع، استفراغ و اسهال می باشد. اگر باردار شدید، علائم شما ممکن است چند هفته طول بکشد. به ندرت، ممکن است یک فرم شدیدتر از سندرم هیپرکرمی شدن تخمدان ایجاد شود که همچنین می تواند باعث افزایش سریع وزن و تنگی نفس شود.

• سقط جنین

  میزان سقط جنین برای زنانی که با استفاده از ای وی اف با جنین تازه باردار شده اند شبیه به زنانی است که به طور طبیعی باردار شده اند - حدود 15 تا 25 درصد - اما با افزایش سن مادر، میزان آن افزایش می یابد. با این وجود، استفاده از جنین های یخ زده در IVF، ممکن است کمی خطر سقط جنین را افزایش دهد.

• عوارض روش بازیابی تخمک

  استفاده از سوزن آسپیریت برای جمع آوری تخمک ممکن است سبب خونریزی، عفونت یا آسیب به روده، مثانه یا رگ های خونی شود.

• حاملگی خارج رحمی

  حدود 2 تا 5 درصد از زنانی که با IVF درمان می شوند احتمال حاملگی خارج از رحم دارند - زمانی که تخمک خارج از رحم، معمولا در لوله فالوپی تخمک گذاری می شود. تخمک تخمگذاری شده نمی تواند در خارج از رحم زنده بماند و هیچ راهی برای ادامه حاملگی وجود ندارد.

• نقائص هنگام تولد

  سن مادر یکی از عوامل خطر اولیه در توسعه نقایص زایمان است، مهم نیست که چگونه باردار شده اید. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا نوزادان ممکن است در معرض خطر افزایش نقایص خاصی باشند، مورد نیاز است. برخی از کارشناسان معتقدند که استفاده از IVF خطر ابتلا به نقص های زایمان را افزایش نمی دهد.

• سرطان تخمدان

  اگر چه برخی مطالعات اولیه نشان می دهد که بین داروهای خاصی که برای تحریک رشد تخمک و رشد نوع خاصی از تومور تخمدان استفاده می شوند ارتباطی وجود دارد، اما مطالعات اخیر این یافته ها را پشتیبانی نمی کند.

• استرس

  استفاده از IVF می تواند از نظر مالی، جسمی و احساسی شما را تخلیه کند. کمک و حمایت مشاوران، خانواده و دوستان می تواند به شما و شریک زندگیتان کمک کند در این مرحله پیش بروید.

برای خانم‌ها

• سرکوب چرخه هورمونی طبیعی ماهانه شما

  به عنوان اولین گام به شما دارویی داده میشود که چرخه طبیعی شما را سرکوب میکند. در این صورت شما میتوانید تزریق روزانه انجام داده یا از اسپری بینی استفاده کنید. این درمان دارویی حدود ۲ هفته ادامه دارد.

• تقویت اندوخته تخمک

  بعد از آن که چرخه طبیعی هورمونی شما سرکوب شد، نوعی هورمون باروری که به نام هورمون گنادوتروپین شناخته می‌شود، به شما داده میشود. حدود ۱۲ روز شما باید روزانه این هورمون را تزریق کنید. این هورمون تعداد تخمک‌هایی که تولید می‌کنید، افزایش خواهد داد.

• بررسی پیشرفت

  کلینیک پیشرفت شما را در طول درمان از طریق اسکن سونوگرافی واژینال پایش کرده و احتمالا آزمایش خونی هم انجام خواهد داد. ۳۴ تا ۳۸ ساعت قبل از جمع آوری تخمک‌ها ، تزریق هورمونی انجام خواهد شد تا به بلوغ رسیدن تخمک‌ها کمک شود. این هورمون به احتمال زیاد هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی است.

• جمع‌آوری تخمک‌ها

  تخمک‌های خانم با استفاده از سونوگرافی و در حالی که خانم آرام دراز کشیده است، جمع آوری میشود. یک سوزن توخالی به پروب سونوگرافی متصل است و برای جمع آوری تخمک از فولیکولهای هرکدام از تخمدانها استفاده می‌شود.

  تخمک‌های خانم با استفاده از سونوگرافی و در حالی که خانم آرام دراز کشیده است، جمع آوری میشود.

  
  شما ممکن است کمی احساس گرفتگی درد و کبودی کنید یا حتی تجربه مقداری خونریزی از واژن داشته باشید. بعد از اینکه تخمکها جمع آوری شد دارویی به صورت شیاف، تزریق یا ژل داده میشود تا پوشش رحم برای انتقال جنین مهیا شود.

• باروری تخمک

  پزشک یک دیش IVF برداشته و با اسپرم اهدا کننده در آزمایشگاه برای 16 تا 20 ساعت کشت داده میشود. بعد از آن نشانه‌های لقاح بررسی میشود. آنهایی که بارور شده و حالا سلول تخم نامیده میشوند، برای 6 روز در انکوباتور آزمایشگاه رشد داده میشود.
  جنین شناس نحوه رشد تخم را پایش کرده و سپس بهترین تخم‌ها برای انتقال انتخاب میکند. اما دیگر سلولهای تخم با کیفیت مناسب هم فریز میشوند تا در آینده مورد استفاده قرار گیرند.

• انتقال سلول تخم

  اگر زیر ۴۰ سال دارید یک یا دو سلول تخم منتقل میشوند. اگر بالای ۴۰ سال باشید در نهایت ۳ سلول تخم منتقل میشود.

  اگر زیر ۴۰ سال دارید یک یا دو سلول تخم منتقل میشوند. اگر بالای ۴۰ سال باشید در نهایت ۳ سلول تخم منتقل میشود.

  
  تعداد سلول های تخمی که منتقل میشود خطرناک است چون ممکن است منجر به چندقلوزایی شود. به همین دلیل اغلب کلینیکی که این کار را انجام می‌دهد پیشنهاد میکند که تنها یک سلول تخم منتقل شود. در این روش پزشک یک اسپکولوم را داخل واژن وارد میکند.
  این کار شبیه تست پاپ اسمیر است این اسپکولوم برای باز نگهداشتن واژن به منظور قابل مشاهده کردن دهانه رحم است. سپس لوله به داخل رحم وارد میشود. سلولهای تخم از لوله به رحم منتقل میشوند. این کار به طور معمول بدون درد است و نیازی به آرام بخش نیست اما اگر کمی احساس ناراحتی کردید لازم است مثانه‌تان پر باشد.

برای مردان

• در طول مدتی که تخمک‌های خانم جمع آوری میشود، از مرد نیز خواست میشود که نمونه اسپرم تولید کند.
• اسپرم شسته شده و برای فعالیت آماده میشود. اسپرم‌های طبیعی و با کیفیت از اسپرمهای کمتر فعال جدا میشوند.

  در طول مدتی که تخمک‌های خانم جمع آوری میشود، از مرد نیز خواست میشود که نمونه اسپرم تولید کند. اسپرم شسته شده و برای فعالیت آماده میشود.

• اگر اسپرم ذخیره شده وجود داشته باشد از ذخیره فریز شده خارج شده و بعد از مرحله یخ زدایی به همان روش معمول آماده میشود.