غذای مقوی کودک، چند نکته کلیدی

پرسش: پسر 6 ساله ای دارم. خیلی لاغر و نحیف هست اصلا اشتها نداره. غذا کم می خوره آزمایش دادیم سالم است. مشکلی نداره. آزمایش تیرویدش مشکلی نداره.

پاسخ: مطلب زیر رو بخونید، برخی نکات بسیار مفید خواهید یافت.
منظور از مغذی کردن غذای کودک، اضافه نمودن موادی است که علاوه بر انرژی، مقدار پروتئین، ویتامین‌ها و املاح غذای کودکرا بیشتر می‌کند.

چگونه می‌توان غذای کودک را مقوی کرد؟
منظور از مقوی کردن غذای کودک این است که انرژی غذای کودک بیشتر شود. به خصوص، کودکانی که دچار اختلال رشد شده‌اند، باید انرژی بیشتری دریافت کنند. برای اینکه انرژی غذای کودک بیشتر شود، بر اساس سن کودک، در هر زمان می‌توان به غذای او موادی اضافه نمود. برای مقوی کردن می‌توان به غذای کودک، آرد یا روغن مایع اضافه نمود. به هر وعده غذای کودک «صبحانه، ناهار، شام» حدود یکتا دو قاشق مرباخوری روغن مایع یا کره آب شده اضافه نمایید.

افزودن روغن به غذای کودک به دلایل زیر توصیه می شود:
1. میزان انرژی موجود در روغن در مقایسه با مواد غذایی دیگر بیشتر است ( هر 1 گرم روغن حدود 9 کالری انرژی دارد.
۲. اضافه کردن کره یا روغن حجم غذای کودک را افزایش نمی دهد و بدون اضافه شدن حجم غذای کودک انرژی غذای او بیشتر می شود.
3. اضافه کردن کره یا روغن به غذا باعث نرمی غذا شده و بلع آن را برای کودک آسانتر می کند.

برای اینکه پروتئین غذای کودک بیشتر شود می‌توانید:
- حتی‌الامکان مقداری گوشت به صورت تکه‌ای یا چرخ کرده (مانند گوشت مرغ، ماهی، گوسفند و گوساله) به غذای کودک اضافه کنید.

- حبوبات مثل نخود، لوبیا، عدس، ماش منبع خوبی از پروتئین هستند. با شروع 9 ماهگی برای تامین پروتئین مورد نیاز کودک، حبوبات کاملاً پخته و له شده را به سوپ کودک اضافه کنید.

- افزودن تخم مرغ به غذای کودک می‌تواند پروتئین غذای کودک را بیشتر کند. برای مثال، تخم مرغ آب پز را داخل پوره سیب زمینی و یا سوپ کودک، بعد از طبخ آن، رنده کنید. (در مورد کودکان زیر یکسال، باید فقط زرده تخم مرغ به کودک داده شود.)

روش تهیه آرد و مخلوط غلات و حبوبات تفت داده نسبت این مخلوط ۲ به ۱ است یعنی ۴ قسم غلات ( برنج یا گندم ) بعلاوه ۲ قسم حبوبات (لوبیا سویا یا نخود) است.
1. غلات و حبوبات را تمیز کرده و بشویید.
۲. حبوبات را در داخل ماهی تابه و روی شعله ملایم به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه تفت دهید.
3. غلات را نیز به همین منوال بطور جداگانه و به مدت کمتر 5-10 دقیقه تفت دهید.
۴. سپس حبوبات و غلات را بخوبی اسیاب کنید و سپس آن ها را از الک بسیار ریز رد کنید.

آرد حاصل را می توان در ظرف در بسته و در محل خشک به مدت ۴ ماه نگهداری کنید این آرد منبع بسیار خوبی از پروتئین و انرژی است و می توان در تهیه انواع سوپ ها و یا بصورت فرنی با استفاده از شیر یا آب به کار برد.

روش تهیه عصاره استخوان: اضافه کردن عصاره استخوان قلم گوسفند یا گاو به غذای کودک باعث افزایش املاح و مقوی کردن غذا می شود. می توان مستقیما قلم استخوان را در سوپ یا آش یا کته کودک انداخت و یا عصاره آن را تهیه و بتدریج مورد استفاده قرار داد برای تهیه عصاره قلم گوساله را به مدت ۲ ساعت در آب چوشانده و عصاره بدست آمده را می توان برای ۲ ماه در فریز و یا برای ۴ روز در یخچال نگهداری کرد.

ویتامین‌ها و املاح برای رشد و تامین سلامتی کودک ضروری هستند و باید در غذای روزانه کودک به اندازه کافی وجود داشته باشند.
برای افزایش ویتامین‌ها و املاح غذای کودک از چه مواد غذایی می‌توان استفاده کرد؟
ویتامین‌ها و املاح برای رشد و تامین سلامتی کودک ضروری هستند و باید در غذای روزانه کودک به اندازه کافی وجود داشته باشند. سبزی‌ها منابع غنی از ویتامین‌ها هستند. استفاده از سبزی‌های برگ سبز مثل اسفناج، جعفری، گشنیز و یا هر نوع سبزی دیگری که در دسترس است، در داخل سوپ و سایر غذاهایی که به کودک داده می‌شود، ویتامین‌ها و برخی از املاح مورد نیاز برای رشد کودک مثل آهن را تامین می‌کند، (به خاطر داشته باشید به کودکان زیر یک سال نباید اسفناج داد). سبزی‌های زرد و نارنجی رنگ مثل کدو حلوایی، هویج و گوجه فرنگی دارای ویتامین A هستند و استفاده از این سبزی‌ها در غذای کودک به تامین ویتامین A مورد نیاز برای رشد کودک کمک می‌کند.
روش‌های ساده و ارزان برای مقوی و مغذی کردن غذای کودک:
با استفاده از پودر جوانه غلات و حبوبات می‌توان غذای کودک را مقوی و مغذی کرد. زیرا این مواد علاوه بر اینکه سرشار از ویتامین‌های B و C هستند به هضم غذا هم کمک می‌کنند.
طرز تهیه جوانه غلات و حبوبات:
ابتدا مقداری گندم، ماش یا عدس را به مدت ۲ تا ۳ روز خیس کنید، بعد آن را در یک سینی تمیز پهن کرده و یکپارچه تمیز و مرطوب روی آن قرار دهید و هر روز پارچه را آب بزنید. پس از اینکه جوانه‌ها سبز شد، می‌توانید جوانه کامل را به سوپ یا آش کودک اضافه کنید. برای تهیه پودر جوانه غلات و حبوبات باید جوانه‌ها را خشک کرده و به پودر تبدیل کنید و هر بار مقدار کمی از آن را (با توجه به سن کودکاز ۱ قاشق مرباخوری تا ۱ قاشق سوپ خوری سر صاف) به سوپ یا هر نوع غذای کودک اضافه کنید. با این کار، هم انرژی غذای کودک افزایش می‌یابد و هم پروتئین، ویتامین‌ها و املاح غذای کودک بیشتر می‌شود. پودر جوانه غلات و حبوبات را می‌توان در یک شیشه درب‌دار ریخته و تا ۲ هفته در یخچال نگهداری کنید.

سعی کنید برای تهیه سوپ یا کته، از گوشت با استخوان استفاده کنید، مثل ران مرغ و یا ماهیچه گوسفند تا املاح و چربی بیشتری به بدن کودک برسد. می‌توانید چند قلم گوسفند یا یک قلم گوساله را جداگانه بپزید، چربی روی آن را بگیرید و عصاره آن را برای ۴ روز در یخچال و برای ۲ ماه در فریزر نگهداری کنید و به هر وعده غذای کودک، ۲ قاشق غذا خوری از این عصاره را اضافه نمایید.

یه چندتا نکته کلیدی هم بگم
برای افزایش اشتها می تونید صبح ناشتا بهش پوره نارگیل بدین.
کره بادوم زمینی رو هم همیشه دم دست داشته باشین به غذاهاش اضافه کنین.
اگه بچه شیر نمی خوره ولی بقیه غذاها رو خوب می خوره می شه غذاهایی با پایه شیر مثل فرنی و ... رو بهش داد.
تو سوپ بچه می شه اسیاب شده مغزها رو هم ریخت.
جوانه ها رو تو ماست هم بچه ها معمولا خوب می خورن هم کالری می رسونه هم کلی ریز مغذی داره.