روش های پیشگیری و درمان جوش صورت در دوران بارداری

تغییرات هورمونی امری کاملا طبیعی در دوره بارداری هستند. پوست هم از این قاعده مستثنی نیست و در دوره بارداری دچار اختلالاتی مثل جوش و آکنه می‌شود. درواقع، جوش صورت در دوران بارداری بسیار شایع است و حدود نیمی از خانم‌های باردار را درگیر می‌کند. درست است که به‌واسطه تغییرات هورمونی حاملگی، جوش‌های پوستی امری اجتناب ناپذیر هستند اما با شناختن روش‌های درمان جوش صورت در دوران بارداری می‌توان از بدترشدن آکنه‌ها و ایجاد اسکار جلوگیری نمود.

با شروع حاملگی میزان ترشح آندروژن بیشتر شده و پوست چرب‌تر می‌شود، درنتیجه، منافذ پوست بسته می‌شوند و جوش و آکنه ایجاد می‌شود. محصولات و داروهای ضدجوش مختلفی در بازار هستند که بدون نسخه هم می‌توان آن‌ها را تهیه کرد اما باتوجه به حساسیت دوره بارداری، خانم‌های حامله نمی‌توانند هر محصولی را به‌راحتی مصرف کنند.

بنابراین بهتر است درباره روش درمان جوش صورت در دوران بارداری با پزشک یا متخصص پوست و مو مجرب مشورت کنید. می‌توانید از مشاوران و متخصصان پوست و مو کلینیک نی نی بان هم مشاوره بگیرید. در ادامه با ما همراه باشید تا با جوش صورت در بارداری، و نحوه درمان این آکنه‌ها در بارداری بیشتر آشنا شوید.

جوش بارداری چه شکلی است؟

جوش و آکنه‌ها عامل ایجاد ضایعات پوستی مختلفی هستند:

کومدون‌ها (Comedones)

کومدون‌ها به‌خاطر انباشته شدن سبوم داخل فولیکول‌های مو روی پوست به دو شکل سرسفید و سرسیاه ایجاد می‌شوند.

پاپول‌ها (Papules)

به برجستگی‌های داخل بافت پوست می‌گویند که شکل، رنگ و اندازه‌های متفاوتی دارند.

پاستول‌ها (Pustules)

برآمدگی‌های حاوی چرک هستند که به‌خاطر شکستن دیواره منافذ پوستی به‌وجود می‌آیند. پاستول‌ها سر زرد یا سفید با پایه صورتی یا قرمز دارند.

نودول‌ها (Nodules)

نودول یا گره‌ها در لایه‌های زیرین پوست در عمقی پایین‌تر از پاستول‌ها و پاپول‌ها ایجاد می‌شوند و با داروهای خوراکی ویتامین A درمان می‌شوند.

کیست‌ها (Cysts)

منافذ بسته پوست که حاوی سلول‌های مرده، سبوم و باکتری هستند و در اعماق پوست به‌وجود می‌آیند. کیست‌ها معمولا با دارو درمان می‌شوند اما راه درمان کیست‌های بزرگ عمل جراحی است.

زمان شروع جوش بارداری

شروع جوش‌ صورت در دوران بارداری که به‌خاطر بالا بودن میزان آندروژن در بارداری به‌وجود می‌آید، زمان خاصی ندارد. هرچند معمولا جوش‌های دوران بارداری بیشتر در سه‌ ماه اول و دوم ظاهر می‌شوند.

با شروع حاملگی میزان ترشح آندروژن بیشتر شده و پوست چرب‌تر می‌شود، درنتیجه، منافذ پوست بسته می‌شوند و جوش و آکنه ایجاد می‌شود.

در سه ماهه سوم که میزان آندروژن به بیشترین حد می‌رسد جوش‌های بارداری هم تشدید می‌شوند. شدیدترین میزان ضایعات پوستی و آکنه‌ها در سه‌ماهه سوم است که آندروژن به بیشترین حد خود می‌رسد تا دهانه رحم برای زایمان آماده شود.

البته این نکته را به‌خاطر داشته باشید که واکنش بدن هر فرد متفاوت است و جوش صورت در دوران بارداری در برخی خانم‌ها کمتر و در برخی شدیدتر است.

علت جوش صورت در دوران بارداری

به‌غیر از افزایش آندروژن که علت اصلی جوش صورت در دوران بارداری است، سیستم ایمنی بدن هم در ایجاد آکنه‌ها بی‌تاثیر نیست. تغییر سازوکار سیستم ایمنی بدن خانم‌ها در دوران بارداری می‌تواند دیگر علت بروز جوش صورت در دوران بارداری باشد.

رژیم غذایی

مصرف غذاهای حاوی فیبر، ویتامین B، A، اسیدهای چرب و کروم برای پیشگیری و کاهش جوش صورت در دوران بارداری مفید است و مصرف شکر، کافئین و غذاهای چرب باید به حداقل برسد.

پیشگیری از جوش صورت در دوران بارداری

بیشتر آکنه‌ها و ضایعات پوستی در دوران بارداری به‌‌خاطر تغییرات هورمونی در این دوره بروز می‌کنند بنابراین احتمال پیشگیری از جوش صورت در دوران بارداری تقریبا نزدیک به صفر است. با این‌حال، با رعایت روتین پوستی و مراقبت‌های لازم می‌توان شدت و تعداد آکنه‌ها در این دوره را به حداقل رساند.

• شستشوی صورت دو بار در روز (یک بار صبح و یک بار شب)
• استفاده از شوینده‌های فاقد چربی و غیرالکلی، مخصوص پوست‌های جوش‌دار
• استفاده از تونیک‌های پوستی برای پاکسازی، روشن کنندگی و جلوگیری از جوش
• مصرف کرم آبرسان و مرطوب مناسب پس از شستشو
• مصرف لوازم آرایش فاقد چربی
• خواب کافی
• ضد آفتاب
• مصرف آب کافی

روش‌های درمان جوش صورت در دوران بارداری

هورمون‌های تستوسترون و آندروستندیون زیر گروه آندروژن‌ها علت اصلی بروز تغییرات هورمونی و آکنه در دوران بارداری هستند. وجود میزان زیادی از این هورمون‌ها در بدن، احتمال سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، ناباروری، و جوش صورت را افزایش می‌دهد.

زمانی‌که فعالیت غدد سبوم به‌خاطر آندروژن در دوره بارداری بیشتر می‌شود، پوست چربی بیشتری تولید کرده و منافذ پوست بسته می‌شود، که نتیجه آن بروز جوش و آکنه‌ است.

برای درمان جوش‌ صورت در دوران بارداری باید تولید سبوم را کنترل نمود و سراغ پاکسازی منافذ بسته پوست رفت. درمان دارویی و روش‌های خانگی طبیعی از جمله راهکارهای درمان جوش صورت در دوران بارداری هستند.

درمان دارویی جوش صورت در دوران بارداری

محصولات ضد جوش حاوی سالیسیلیک اسید و بنزوئیل پراکسید برای درمان جوش صورت در دوران بارداری توصیه می‌شوند. سالیسیک اسید نوعی بتا هیدروکسی اسید است که سلول‌های مرده انباشته شده در منافذ پوست را حل کرده و میزان جوش‌های پوستی را کاهش می‌دهد.

مصرف برخی مواد غذایی مثل ویتامین A، روش‌های خانگی درمان جوش صورت در دوران بارداری مثل عسل، آلوئه ورا، روغن درخت چای به‌عنوان مرهم طبیعی باعث کاهش نشانه‌های جوش می‌شوند.

بنزوئیل پراکسید هم باکتری‌های ایجاد کننده جوش را از بین می‌برد، منافذ پوست را پاکسازی کرده و سلول‌های مرده را از بین می‌برد. این کار باعث بهتر شدن جوش صورت در دوران بارداری می‌شود.

مصرف محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید و سالیسیلیک اسید برای خانم‌های باردار مشکلی ایجاد نمی‌کند. از عوارض احتمالی و واکنش‌های پوستی ناشی از مصرف این ترکیبات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خشکی پوست
• تحریک پوست
• پوسته پوسته شدن

براساس اعلام کالج متخصصین زنان و مامایی آمریکا، مصرف داروهای زیر برای درمان جوش صورت در دوران بارداری ممکن است عوارض جدی، عوارض بارداری و ناتوانی‌های مادرزادی ایجاد کند:

• هورمون درمانی (hormonal therapy)
• ایزوترتینوین (isotretinoin)
• تتراسایکلین خوراکی (oral tetracyclines)
• رتینوئید موضعی (topical retinoids)

بهتر است در دوران بارداری از مصرف این داروها پرهیز کنید یا از پزشک خود بخواهید که داروی ضد جوش کم‌خطرتری را برایتان تجویز کند.

روش‌های خانگی درمان جوش صورت در دوران بارداری

روش‌های طبیعی و خانگی در مقایسه با داروهای شیمیایی کم‌خطرتر هستند و عوارض کمتری ایجاد می‌کنند:

آلوئه‌ ورا

آلوئه‌ ورا گیاه سالم و مفیدی است که برای رفع التهابات پوستی، جوش‌های دوران بارداری، و سوختگی پوست توصیه می‌شود. ژل موجود در گوشت این گیاه از پوست در مقابل جوش محافظت می‌کند. مصرف آلوئه ورا عوارضی ندارد و با خیال راحت می‌توانید آن را مصرف کنید.

عسل

خاصیت ضد التهابی و آنتی باکتریایی عسل باعث شده که مصرف موضعی آن روی پوست برای درمان جوش صورت در دوران بارداری مفید باشد. می‌توانید قدری عسل را مستقیم روی جوش و آکنه‌ها بمالید یا اینکه از ترکیب عسل، روغن اسطوخودوس، و آب لیمو ماسک سالمی برای صورت درست کنید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای گزینه بسیار مناسبی برای درمان جوش صورت ناشی از عفونت باکتریایی در دوران بارداری محسوب می‌شود.

ماندگاری جوش صورت در دوران بارداری

ماندگاری آکنه‌ها و ضایعات پوستی مشخص نیست. جوش‌های این دوره کم و زیاد می‌شوند یا اینکه در برخی فقط سه‌ماهه پایانی شاهد آکنه هستیم. اما در رابطه با ماندگاری جوش‌های صورت در دوران بارداری باید بگوییم که این آکنه‌ها پس از تولد نوزاد و زایمان، وقتی که سیستم ایمنی بدن و میزان هورمون‌ها به حالت طبیعی و متعادل می‌رسد، خودبه خود برطرف و درمان می‌شوند.

بازگشت جوش صورت بعد از بارداری

جوش و ضایعات پوستی نه فقط در دوران بارداری که قبل، و بعد آن هم گریبان خانم‌ها را می‌گیرند. تغییرات هورمونی بعد از زایمان هم ممکن باعث ایجاد جوش صورت شوند. مدت و شدت جوش‌ها پس از زایمان در خانم‌های مختلف باهم فرق می‌کند.

در برخی خانم‌ها، جوش‌های بعد زایمان خود به خود برطرف می‌شوند؛ درحالی‌که در عده‌ای برای رفع جوش و جای جوش‌ها باید سراغ روش‌های درمانی رفت. جوش‌های بعد زایمان شبیه جوش‌های بارداری هستند و روش درمانی مشابهی هم دارند.

مصرف قرص‌های ضدبارداری به تنظیم هورمون‌های بدن برای کنترل جوش‌ها کمک می‌کند. هرچند که برای مصرف قرص‌های ضدبارداری پس از بارداری حتما باید با پزشک خود مشورت کنید.

کلام آخر

تغییرات هورمونی و تغییرات پوستی ناشی از آن جز جدایی‌ناپذیر بارداری هستند. شدت و میزان این جوش‌ها در خانم‌های مختلف متفاوت است. مصرف داروهای ضد جوش برای درمان جوش صورت در دوران بارداری با نظر پزشک بلامانع است. البته به‌خاطر داشته باشید که مصرف داروهای ضد جوش خوراکی و یا رتینوئیدها حین بارداری و شیردهی مضر است و باید با نظر پزشک باشد.

مصرف برخی مواد غذایی مثل ویتامین A، روش‌های خانگی درمان جوش صورت در دوران بارداری مثل عسل، آلوئه ورا، روغن درخت چای به‌عنوان مرهم طبیعی باعث کاهش نشانه‌های جوش می‌شوند.

برای جوش‌های شدید و مزمن حتما به پررشک مراجعه کنید تا راهکار تخصصی‌تری برای رفع جوش‌ها داشته باشید. پرهیز از عوامل تنش‌زا و استرس در دوران بارداری می‌تواند از بروز ضایعات پوستی و تشدید اوضاع جوش‌ها پیشگیری کند.