کودکم یبوست دارد، علتش چیست؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: کودکی چهار ساله دارم مدت ۳۰ روز است که دچار یبوست شده دو بار به پزشک هم مراجعه کرده و داروهای تجویز شده از جمله شیاف برای او استفاده کرده ایم و همچنین آب انجیر و انجیر هم به او داده ایم. متاسفانه تمایل زیادی به دفع در لباس خود دارد. ضمنا او به صورت ترشخ در لباس خود دفع می کند.

پاسخ دکتر آتوسا فولادگر‌، متخصص اطفال:
با شرح حالی که داده‌اید به نظر می‌رسد فرزندتان مدفوع خود را نگه می‌دارد و به همین دلیل به یبوست مبتلا شده است. در ضمن یبوست او، یبوست فانکشنال (یبوست عادتی است) که به صورت نشت مدفوع (ترشحاتی که به آن اشاره کرده‌اید) همراه است دلیل به کارگیری این اصطلاح (یبوست فانکشنال) به این خاطر است که عادت دفع مدفوع‌ در کودک درست نیست و این در حالی است که از نظر جسمی مشکلی وجود ندارد. درواقع فرزندتان با امتناع از دستشویی رفتن، آنقدر مدفوع خود را نگه می‌دارد که آب مدفوع قدیمی جذب شده و مدفوع خشک در انتهای روده انبار می‌شود و با تشکیل مدفوع جدید آب آن نشت می‌کند.
بیشترین عامل موثر در نگه داشتن مدفوع در کودکان می‌تواند به دلیل مسائل روانی باشد. بنابراین برای اظهار نظر دقیق نیاز است که شرح حالی دقیقی از خصوصیات رفتاری کودک و شرایطی که در آن قرار دارد، بدانیم. معمولا در خانواده‌هایی که قوانین سختی برای رفتن به دستشویی حاکم است، والدین اصرار زیادی برای رفتن دستشویی به کودک می‌کنند یا اگر کودک نتواند ادرار و مدفوع خود را تا زمان رفتن به توالت نگه دارد و جای خود را کثیف کند، تنبیه سختی در انتظار اوست، این مشکل شایع است. علاوه بر این، وسواس بیش از حد والدین برای استفاده از توالت هم می‌تواند عامل موثر در بروز این مشکل در کودک باشد، یعنی والدینی که در اماکن عمومی یا مهدکودک و... مدام می‌گویند مراقب باش دستشویی کثیف است و... باعث می‌شود کودک مدفوع خود را نگه دارد و از رفتن به دستشویی منصرف شود. در ضمن تولد کودک جدید و ایجاد فشار روانی هم می‌تواند عامل دیگری برای لجبازی کودک و بروز این رفتار یعنی نگه داشتن ادرار و مدفوع باشد.
فراموش نکنید که یبوست یک علامت است و در طب اطفال، درمان علامتی وجود ندارد و باید علت آن مشخص و درمان شود. توصیه می‌شود به یک متخصص اطفال و همچنین فوق‌تخصص گوارش کودکان مراجعه کنید تا مشخص شود که آیا دلیل یبوست فرزندتان مسائل روانی است یا مشکل جسمی باعث بروز آن شده است. اگر تشخیص بر مسائل روانی باشد، تمرین و آموزش‌های لازم به شما و کودکتان داده می‌شود تا این مشکل برطرف شود.