لعاب برنج برای نوزاد، مفید است؟
آیا لعاب برنج برای نوزادان خاصیتی داره؟
پرسش: آیا لعاب برنج برای نوزادان خاصیتی داره؟ پسر من 5 ماه و نیم داره تازه چشوندمش. ۳ روزه دارم بهش لعاب برنج می دم البته یه کمی هم پودر بادام داخلش می ریزم.
پاسخ: بهتر است غذای کودک را با لعاب برنج شروع کنید، البته از 6 ماهگی . مزیت برنج این است که خیلی کم حساسیت زاست و تقریباً نشاسته خالص است، از این رو معده کودک براحتی آن را هضم می کند. برای اولین بار، نیم تا یک ساعت پس از شیرخوردن، لعاب برنجی تهیه کنید که کمی غلیظ تر از شیر مادر باشد و با قاشق مناسب اندازه دهان کودک یک قاشق لعاب برنج به او بدهید.
در روزهای بعد به مرور حجم و غلظت این غذا را اضافه کنید و براساس تمایل کودک به او غذا بدهید . پس از دو هفته غذای دوم یعنی فرنی را شروع کنید. برای تهیه فرنی از شیر پاستوریزه و نشاسته استفاده کنید و غذای دوم فرنی است. از آخر ماه هفتم سوپ را شروع کنید.
پاسخ: بهتر است غذای کودک را با لعاب برنج شروع کنید، البته از 6 ماهگی . مزیت برنج این است که خیلی کم حساسیت زاست و تقریباً نشاسته خالص است، از این رو معده کودک براحتی آن را هضم می کند. برای اولین بار، نیم تا یک ساعت پس از شیرخوردن، لعاب برنجی تهیه کنید که کمی غلیظ تر از شیر مادر باشد و با قاشق مناسب اندازه دهان کودک یک قاشق لعاب برنج به او بدهید.
در روزهای بعد به مرور حجم و غلظت این غذا را اضافه کنید و براساس تمایل کودک به او غذا بدهید . پس از دو هفته غذای دوم یعنی فرنی را شروع کنید. برای تهیه فرنی از شیر پاستوریزه و نشاسته استفاده کنید و غذای دوم فرنی است. از آخر ماه هفتم سوپ را شروع کنید.
مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
در حوالی شش ماهگی شروع به دریافت نشانه هایی از جانب کودک می کنی که بیانگر آماده بودن او برای دریافت مواد غذایی بیشتر از شیر است.
حالا دیگر می تواند سر خود را بالا بگیرد و عضله هایش توانایی نگه داشتن آن را دارند. کم کم واکنش هایی مانند اینکه زبانش را ارادی بیرون می آورد می بینی؛ این ها نشانه هایی هستند برای اینکه او بگوید آمادگی رو به رو شدن با غذاهای غیر مایع را نیز دارد.
همچنین ممکن است متوجه واکنش هایی از جانب نوزاد به سمت غذای خودت بشوی. مثلاً دستش را دراز می کند تا غذایت را بردارد یا هنگام غذا خوردن به دهانت نگاه می کند و…
البته این بدان معنا نیست که نوزاد آمادگی رو به رو شدن با یک بشقاب و کارد و چنگال را دارد حتی اغلب اولین غذاهای جامد او واقعاً جامد نیستند و باید به صورت پوره، له شده و یا مخلوط با شیر به او داده شود.
خوردن یک مهارت جدی و جدید است که نوزاد باید به مرور آن را یاد بگیرد.
چگونه و با چه چیزهایی می توانم غذای کمکی را شروع کنم؟
سعی کن ۱ الی ۲ قاشق غذاخوری از مواد زیر را تهیه کنی:
سبزیجات پخته که له یا پوره شده باشند، مانند: انواع هویج و سیب زمینی.
میوه های پوره یا له شده مانند: موز، سیب پخته، گلابی یا انبه.
غلات فاقد گلوتن مانند: برنج، ذرت یا بلغور که با شیر روزانه کودک مخلوط و له شده باشد.
می توانی میوه و سبزیجات دیگر مانند: هلو، آووکادو ، بروکلی و گل کلم یا حتی سبزیجات نشاسته دار مانند سیب زمینی شیرین را به او بدهی فقط باید حواست باشد که کاملاً نرم و له شده باشند.
وقتی کودک به راحتی از این سبزیجات استقبال کرد کم کم غذاهای اصلی را می توانی به این ترکیبات اضافه کنی. مواد غذایی مانند:
غذاهای روزانه
گوشت، مرغ و ماهی، تخم مرغ و لوبیا
نوزاد به چه میزان از این غذاها احتیاج دارد؟
انتظار نداشته باش که او در یک وعده حجم زیادی را بخورد، معده کوچک او به میزان کمی از غذا نیاز دارد.
بیشتر مواد مغذی که نیاز دارد از طریق شیر مادر تا ماه ها به بدن او می رسد. تو همچنان باید شیر مادر را به کودک برسانی یا حداقل روزی بین ۵۰۰ - ۶۰۰ میلی لیتر شیر کمکی به او بدهی.
آیا نوزاد من برای مواجه با قاشق آماده است؟
می توانی از قاشق های پلاستیکی و کوچک مخصوص غذای نوزاد استفاده کنی. اگر او قاشق را قبول نمی کند اشکالی ندارد با انگشت تمیز خودت کم کم غذا را در دهانش بگذار.
بیشتر کودکان بین ۷ - ۹ ماهگی آمادگی این توانایی را دارند که خودشان غذا را بردارند و در دهانشان بگذارند. برخی از کودکان آماده اند تا غذا خوردنشان را با غذاهای انگشتی و نرم مانند: یک هویج کوچک پخته، یک تکه گلابی رسیده و… آغاز کنند.
اگر این قضیه در مورد نوزاد تو صدق می کند، خوب است بگذار تا او خودش سعی کند و اگر ترجیح می دهی با قاشق غذا بخورد کم کم آن را به طریقی که برای نوزاد جذاب باشد، وارد این مرحله کن.
نحوه شروع غذای کمکی
در این شیرخواران در ابتدا باید از غذاهایی استفاده کرد که امکان حساسیت زایی کمتری دارند و هر غذا نیز به صورت تک تک با فواصل یک هفته داده شود. در صورتی که علائم حساسیت در کودک بروز نکند و غذا را تحمل نماید به تدریج بر مقدار آن اضافه می‌شود.
در کودکی که حساسیت واضحی به غذا از خود نشان می‌دهد ممکن است گاهی لازم باشد فاصله شروع ماده غذایی جدید به دو هفته و یا بیشتر هم برسد.
غذاهای مصرفی این کودکان باید در ابتدا از مواد خالص تهیه شده و ضمن پختن با آب تنها، با هیچ نوع ماده دیگری (به جز شیر مادر) مخلوط نشود.
مثلاً می‌توان در ابتدا از هویج، لوبیا سبز، کدو مسمی، سیب زمینی ، سیب درختی زرد، گلابی و از گروه گوشت‌ها از بوقلمون و بره و از گروه غلات از برنج استفاده نمود.
در مورد حبوبات و غلات نیز باید تک تک آن‌ها را مورد آزمایش قرار داد و اگر کودک حساسیت نشان نداد از مصرف مخلوط آن‌ها استفاده نمود.
از تجویز مواد غذایی که خاصیت حساسیت زایی زیادتری دارندباید حداقل تا 12 ماهگی خودداری نمود. مثلاً مصرف بادام زمینی، شکلات و کنجد تا دو سالگی ممنوع است و حتی بادام زمینی را بعد از سه سالگی توصیه می‌کنند.
روش ارائه غذای کمکی
در ابتدا مقدار کمی از ماده غذایی جدید روی گونه کودک مالیده و محل آن پس از 20 دقیقه مشاهده می‌شود، اگر محل، قرمز شود نشانه حساسیت جدّی به آن ماده غذایی است و نباید آن را به کودک داد. بریا تجویز مجدد، باید دو ماه دیگر صبر نمود.
در صورتی که محل تماس غذا با‌‌گونه قرمز نشده باشد مقدار کمی از آن را روی کنار خارجی لب پائینی کودک گذاشته و باید 20 دقیقه صبر کرد اگر بعد از این مدت علائم آلرژی ظاهر نشد احتمال آلرژی به این ماده غذایی کم است و می‌توان آن را به طریق زیر به کودک داد:
روز اول
صبح به عنوان صبحانه، نصف قاشق مرباخوری از غذای موردنظر به کودک ارائه می‌شود. اگر پس از 4 ساعت علائم حساسیت مشاهده نشد ظهر به عنوان ناهار، می‌توان یک قاشق مرباخوری از همان غذا را به کودک داد.
پس از 4 ساعت اگر علائم حساسیت مشاهده نشد در نوبت بعدی غروب به عنوان شام، دو قاشق مرباخوری از همان غذا به کودک داده می‌شود ولی باز هم باید او را از نظر بروز واکنش‌‌های حساسیتی کنترل نمود.
فراموش نشود که اگر در تغییری در الگوی خواب کودک از قبیل بی قراری، گریه و بی خوابی او پیش بیاید ممکن است به دلیل حساسیت به غذای فوق باشد.
روز دوم
روز دوم، غذای فوق به کودک داده نمی‌‌شود بلکه او فقط از شیر مادر استفاده می‌کند. در طی این روز علائم حساسیت تاخیری به غذای خورده شده روز قبل در کودک کنترل می‌شود.
علائم حساسیت تاخیری معمولاً 6 تا 8 ساعت و یا بیشتر پس از خوردن غذا ظاهر می‌شود و اغلب شامل مشکلات تنفسی مانند گرفتگی بینی، عطسه مکرر، سرفه مقاوم و خس خس یا واکنش‌‌های پوستی از قبیل اگزما و کهیر است.
روز سوم
اگر طی روز دوم علائم حساسیت در کودک ظاهر نشد همان غذا با مقادیر بیشتر به او داده می‌شود.
مثلاً صبح به عنوان صبحانه، سه قاشق مرباخوری و اگر علائم حساسیت ظاهر نشد در نوبت بعدی به عنوان ناهار، شش قاشق مرباخوری و باز هم اگر علاتم حساسیت وجود نداشت در نوبت بعدی به عنوان شام، همان غذا بر حسب تقاضا و اشتهای کودک و حداکثر تا هشت قاشق مرباخوری داده می‌شود و باز هم از نظر بروز واکنش‌‌های حساسیتی کنترل می‌گردد.
روز چهارم
روز چهارم باز غذای موردنظر حذف و فقط کودک از شیر مادر استفاده می‌کند تا در طی روز، علائم حساسیت تاخیری به غذای خورده شده روز قبل کودک جستجو شود. اگر علائم حساسیت مشاهده نشد غذای داده شده برای کودک بی خطر است و می‌توان آن را در برنامه غذایی او قرار داد.
هر زمان که کودک علائم حساسیت را نشان بدهد باید فوراً دادن غذا را قطع نمود و اگر آنافیلاکسی (وجود یک علامت پوستی به اضافه یک علامت عمومی مانند تنگی نفس) بروز کرد برای شروع مجدد آن والدین کودک باید با پزشک مشورت کنند.
مواد غذایی ممنوع در این شیرخواران
شیرخوارانی که به برخی از مواد غذایی حساسیت نشان می‌دهند و یا از خانواده‌هایی هستند که زمینه آلرژی دارند استفاده از مواد غذایی زیر برایشان ممنوع و یا شروع برخی از آن‌ها باید با تاخیر انجام شود مانند: ذرت، محصولات دریایی (ماهی، میگو)، کیوی، خربزه، ادویه، آجیل، شیرگاو و گندم.
در این کودکان خربزه. انبه، خرما، گیلاس، انواع توت‌ها، انواع مرکبات، انجیر، ذرت، گندم، ماست، پنیر سفید، پنیر خیکی (Cottage)، ماهی و تخم‌مرغ به بعد از یک سالگی و بادام زمینی، مغزها (آجیل‌ها)، شکلات، کنجد و انواع تخمه‌ها به بعد از دو سالگی موکول می‌گردد.
انجمن آسم و آلرژی آمریکا پیشنهاد می‌کند به کودکان در معرض خطر، ارائه فرآورده‌‌های شیر تا 12 ماهگی، تخم‌مرغ تا 24 ماهگی، بادام زمینی، ماهی و سایر محصولات دریایی باید تا 3 سالگی به تاخیر بیفتد.
به مادران شیرخوارانی که از شیر مادر محرومند و به شیر گاو هم حساسیت دارند توصیه می‌شود که در درجه اول سعی کنند از پستان خود شیردهی را از سر بگیرند در غیر این صورت از شیر سایر مادران و اگر این امر هم امکان نداشت از شیر گوسفند، بز یا شیر خشک تهیه شده از سویا یا شیر مصنوعی که کازئین آن هیدرولیز شده باشد استفاده نمایند.
بنابراین والدینی که به پزشک دسترسی دارند برای مشاوره و گرفتن دستورات لازم بهتر است با پزشک در تماس باشند.
توجه
برای پیشگیری از بروز آلرژی در کودکانی که خود سابقه آلرژی دارند و یا زمینه حساسیت در خانواده وجود دارد توصیه می‌شود تغذیه انحصاری با شیر مادر، حداقل تا پایان شش ماهگی ادامه داشته باشد و غذای کمکی به هیچ وجه زودتر از پایان شش ماهگی شروع نشود.
