پستانک و این همه مکافات(۲)

یشتر والدین برای ساکت کردن شیرخواری که ناآرام است، در دهانش پستانک می‌گذارند اما تحقیقات متعددی نشان داده که وقتی پستانک در دهان کودک است، فهمیدن احساسات و نیازهایش سخت می‌شود و این موضوع روی رابطه مادر و فرزند نیز اثر منفی می‌گذارد. در مطلب پیش درباره مزایا و معایب پستانک برای نوزادان مطالبی مطرح شد، در ادامه به توضیحات بیشتر می پردازیم:

استفاده از پستانک در وزن‌گیری شیرخوار هم اختلال ایجاد می‌کند زیرا اولا شیرخوار به جای شیر خوردن و سیر شدن با مکیدن پستانک سرگرم می‌شود. اگر سرشیشه هم داخل دهان او باشد، چون حین مکیدن خوابش می‌برد، مدام سرشیشه از دهان او بیرون می‌افتد و همین موضوع باعث پریدن‌های مکرر شیرخوار از خواب می‌‌شود. این حالت نه‌تنها از نظر روانی ایجاد مشکل می‌کند بلکه در خواب کودک هم اختلال ایجاد خواهدکرد. این موضوع در درازمدت باعث تندخویی شیرخوار، وزن نگرفتن صحیح و کاهش وزن او می‌شود.


خس‌خس سینه، اسهال، استفراغ و دل‌درد نیز از دیگر عوارض استفاده از پستانک آلوده است، بنابراین مادر برای آرام کردن کودک باید او را در آغوش بگیرد و پاسخی مناسب به او دهد. اگر مادر موقتا توانایی شیردهی ندارد، می‌تواند از قطره‌چکان، قاشق یا فنجان برای این کار استفاده کند اما اگر این مشکل موقت نیست و مادر مجبور به قطع کامل شیردهی است، حتما باید از سرشیشه‌های ارتودنسی استفاده و هرچند وقت یک بار سرشیشه را با انواع مرغوب عوض کرد.

دکتر احمد جعفری، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
مکیدن شست دست، از پستانک بدتر است
شاید مکیدن پستانک برای کودک آرامش‌بخش باشد اما در کنار آن عوارضی برای فک و دندان دارد. پستانک‌های معمولی، مخصوصا اگر طولانی‌مدت استفاده شوند، می‌توانند فک و دندان‌های بالا را به سمت بیرون و فک پایین و دندان‌ها را به سمت داخل حرکت دهند و عامل بروز نوعی ناهنجاری فک و دندان باشند.

اگر مادری به فرزندش پستانک داده و حالا متوجه این ناهنجاری شده، بهترین کار این است که سریع‌تر پستانک را از فرزندش بگیرد زیرا با افتادن دندان‌های شیری، امکان اصلاح وجود دارد اما اگر پستانک طولانی‌مدت استفاده شود، ممکن است تغییرات شدید به دنبال داشته باشد و حتی با ریزش دندان‌های شیری و رویش دندان‌های دائمی‌ تغییرات به وجود آمده باقی بماند و درنهایت به ارتودنسی نیاز شود. برخی مادر‌ها پستانک را از کودک می‌گیرند و انگشت شست را جایگزین آن می‌کنند. این عادت بسیار بدتر از پستانک مکیدن است.

راه ساده برای ترک دادن کودکی که پستانک می‌خورد این است که او را به مغازه اسباب‌بازی‌فروشی ببرید تا پستانکش را با اسباب‌بازی موردعلاقه‌اش عوض کند. به این ترتیب می‌فهمد پستانک را برای همیشه از دست داده و برای آرام شدن با اسباب‌بازی‌اش بازی می‌کند اما اگر به هر دلیل نمی‌توانید عادت مکیدن پستانک را ترک دهید، بهتر است از پستانک‌های ارتودنسی استفاده کنید که حجم زیادی را در دهان نمی‌گیرد و نرم‌تر است و عوارض کمتری دارد.