رژیم غذایی در بارداری، باورهای غلط(۲)

زنان باردار در کره جنوبی بیشتر سوپ جلبک دریایی می‌خورند. زنان زولو در آفریقای جنوبی «ایسیهلام بِزو» می‌خورند. این غذا معجونی گیاهی است که از گل مروارید و استبرق‌ گرفته تا خرگوش کوهی خشک‌شده را در آن می‌ریزند. در ایران، آب انار بین زنان باردار گزینه‌ای محبوب است و در سنگال آبگوشت مغز استخوان از این جایگاه برخوردار است. در مطلب پیش درباره خرافات رایج در بارداری در کشورهای مختلف مطالبی آورده شد، در ادامه به موارد دیگر می پردازیم:

ژای برای زنی که مشکل بالینی خاصی دارد، جوشانده گیاهی ویژه‌ای از ۱۲ گیاه مختلف را پیشنهاد می‌کند. از جمله آن‌ها بای مائو ژِن، گیاهی شبیه بامبو و هوانگ کین است. ژای می‌گوید: «مورد آخر از بارداری محافظت می‌کند.» ویژگی‌های علمی رسوم مردم به تدریج اثبات می‌شود، اما در همه موارد این مورد صحت ندارد.


در جوامع توسعه‌ نيافته‌، جهل و حکایات بی‌اساس آسيب‌های زیادی را به بار آورده است.در برخی نقاط آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی، این توصیه‌های غیرعلمی باعث شده تا زنان باردار رژیم غذاییِ صحیحی نداشته باشند.

در آندارا پرادش هند، زنان باردار باید از عنبه‌ هندی و کدوتنبل دوری کنند زیرا برای بچه «گرم» است. در گوجارات، غذاهای سفیدرنگ مانند شیر و ماست و موز به دلیل «سرد» بودن باید کنار گذاشته شوند. این مفهوم گرم و سرد در مکزیک هم وجود دارد که باعث شده گوجه، تخم‌مرغ و آووکادو استفاده نشود.

در برخی نقاط تانزانیا، زنان باردار از خوردن گوشت اجتناب می‌کنند، زیرا می‌ترسند فرزند آن‌ها ویژگی‌های آن حیوان را بگیرند. همچنین باوری رایج در آفریقا وجود دارد که خوردن تخم‌مرغ باعث نازایی می‌شود. در برخی جاهای آفریقا و آسیا این باور اشتباه وجود دارد که نباید در چند روز اولِ پس از زایمان به کودک شیر مادر داد. بیشتر این توصیه‌های غیرعلمی توسط افراد قابل اعتماد به زنان باردار داده می‌شود.

یکی از راه‌هایی که می‌توان بر این مسائل غلبه کرد این است که رژیم غذاییِ علمی و شخصی‌سازی شده را در اختیار زنان باردار قرار داد. این دقیقا همان هدفی است که پروفسور فیل بِیکر، مدیر مرکز ملی رشد و توسعه دانشگاه آکلندِ نیوزلند، دنبال می‌کند.

او می‌گوید: «در حال حاضر، پیشنهاد ما به زنان عمومی و یا کمترین هزینه ممکن است. البته در نقاط مختلف، نوع رژیم غذایی متفاوت است... اما هدف درازمدت ما این است که هزینه‌ها را تا حد ممکن پایین بیاوریم تا مردم نقاط مختلف جهان هم بتوانند از آن استفاده کنند.» او معتقد است که شرایط رحم برای سلامت هر دو شخص در درازمدت مهم است.

در سال ۲۰۰۴، دکتر کاتری رایکونن از دانشگاه هلسینکی فنلاند پژوهشی را منتشر کرد. او پیشنهاد داد که بین شکلات خوردن هنگام بارداری و زایمان یک فرزند شاد رابطه‌ای وجود دارد.

رایکونن اشاره کرد که بین این دو هیچ‌گونه رابطه‌ سببيت‌ پیدا نشد. با این حال، مکانیسم‌هایی که از نظر زیستی منطقی است وجود دارد که طی آن، شکلات بر مغزِ جنین تاثیر می‌گذارد. او می‌گوید: «شاید راه‌های روان‌شناختی نیز وجود داشته باشد. خوردن شکلات زنان باردار را خوشحال می‌کند و این خوشحالی بر رشد کودک تاثیر می‌گذارد.

لیندا گدس می‌گوید اغلب مادرانی که اولین زایمانشان است می‌خواهند به بهترین شکل زایمان کنند. همین امر باعث می‌شود تا به این توصیه‌ها گوش کنند. در برخی از این موارد، به کودک و مادر آسیب وارد می‌شود.

این رابطه به نظر وسوسه‌انگیز می‌آید، اما اجماع علمی مشخص است: هرگز به داستان‌های بی‌اساس مادربزرگ‌ها اعتماد نکنید؛ به چیزهایی هم که در اینترنت - حتی همان داستان شکلات - می‌خوانید نیز اعتنا نکنید.

توصیه‌های غذاییِ خدمات سلامت همگانی بریتانیا
- میوه و سبزی زیاد مصرف کنید - حداقل پنج بار در روز
- تخم‌مرغ خام، گوشت خام، نرم‌‌تن‌ صدف‌ دار خام را از رژیم غذایی خود خارج کنید.
- ماهی‌های روغنی مانند اسقومري‌ و ساردين‌ خوب هستند، اما از ماهی‌هایی که بالای زنجیره غذایی هستند دوری کنید، مانند کوسه و اره‌ماهی
- غذاهایی که شامل پروتئین هستند - از جمله گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، آجیل - و غذاهای سرشار از کلسیم مانند شیر و ماست
- از پنیرهای بری و کامامبر دوری کنید. پنیرهای نرم آبی‌رنگ مانند گورگونزولا و روکِفورت را نیز مصرف نکنید.