تغذیه بچه مدرسه ای ها، بایدها و نبایدها(۲)

از میان وعده‌هایی استفاده شود که حاوی ارزش تغذیه‌ای بالایی باشند، مثلا به‌جای آبمیوه‌هایی که صرفاً دارای مقدار زیادی شکر و نیز رنگ، اسانس و افزودنی هستند، بهتر است آب معدنی و دوغ عرضه گردد. در مطلب پیش درباره پرخوری و کم خوری در کودکان و همچنین صبحانه نخوردن کودکان مدرسه مطالبی آورده شد، در ادامه توضیحاتی درباره سلامت بوفه مدارس آمده است:

بدخوری: یکی از شایعترین اختلالات تغذیه ای در بین کودکان بخصوص کودکان دبستانی، بد غذایی است. بد غذایی میتواند در وعده های غذایی اصلی (یعنی صبحانه، ناهار و شام) و یا در میان وعده ها باشد.استفاده از غذاهای آماده (Fast Foods) به عنوان غذای اصلی و یا میان وعده های آماده فرآوری شده، مشکلاتی را در سلامت کودکان بر جای میگذارد.در تهیه غذاهای آماده و یا میان وعده های آماده فرآوری شده، معمولا مقدار زیادی روغن بخصوص روغن های جامد که قیمت ارزانتری دارند و حمل و نقل و نگهداری آنها آسانتر است، استفاده میشود. همچنین اکثرا مقدار نمک اضافه شده به این غذاها یا مواد خوراکی زیاد و خیلی بیش از مقدار توصیه شده توسط مجامع علمی بین المللی است.


برخی از میان وعده های آماده فرآوری شده، مانند انواع نوشابه های گازدار، پودر شربتهای آماده، آبمیوه های آماده و امثال آن نیز حاوی مقدار زیادی شکر هستند. این سه ماده یعنی روغن، نمک و شکر چنانچه به طور نامناسب و به مقدار زیاد یا مکرر مورد استفاده قرار گیرند، بسیار مضر و برای سلامت انسان خطرناک خواهند بود.

دکتر بزرگمهر به اهمیت تغذیه در رشد کودک اشاره کرده و می افزاید: کودکان در مورد رشد و قدرت یادگیری خود حساسیت زیادی دارند و باید آنان را متوجه نمود که تغذیه غلط و استفاده از مواد فاقد ارزش تغذیهای کافی میتواند به رشد و قدرت یادگیری آنان لطمات مهم و گاه جبران ناپذیری وارد سازد. عامل مهم دیگر در برقراری عادات غذایی صحیح در کودکان، وضعیت تغذیه خانواده از دوران خردسالی آنان است.

چنانچه والدین و سایر اعضای خانواده از الگوی غذایی صحیح استفاده نمایند، کودک نیز عادت به مصرف مواد خوراکی با ارزش تغذیهای بالا می کند. وی همچنین به نقش مربیان و معلمان در شکل گیری عادات غذایی کودکان اشاره کرده و تصریح می کند: معلمین و مربیان مدرسه نیز تأثیر زیادی در شکل گیری عادات غذایی صحیح در کودکان دارند، زیرا آنان در هر مورد از جمله تغذیه، الگوهای مهمی برای کودکان هستند. مواد غذایی که در بوفه های مدارس به فروش میرسند، چنانچه مناسب، با ارزش تغذیه ای بالا و بهداشتی باشند، کودکان را به سوی استفاده از الگوی غذایی صحیح سوق می دهند.

توصیه هایی جهت سلامت هر چه بیشتر مواد غذایی در بوفه های مدارس
1- از میان وعده هایی استفاده شود که حاوی ارزش تغذیه ای بالایی باشند، مثلا به جای آبمیوه هایی که صرفاً دارای مقدار زیادی شکر و نیز رنگ، اسانس و افزودنی هستند، بهتر است آب معدنی و دوغ عرضه گردد.

2- بهتر است بجای کیک های آماده که معمولا بسیار چرب و شیرین هستند از بیسکویت های سبوس دار استفاده شود که شکر موجود در آنها از کیک های آماده کمتر و روغن موجود در آنها نیز بسیار متعادلتر است.

3- بستنی های پاستوریزه معمولی به بستنی یخی ترجیح دارند، زیرا ماده اصلی آنها را شیر تشکیل می دهد، ولی مصرف مداوم و روزانه بستنی مفید نیست و قدرت چاق کنندگی زیادی دارد. ضمناً بهعلت چربی بالا به سلامت قلب و عروق لطمه می زند.

4- بهتر است به جای میان وعده های آماده فرآوری شده، از میوه های تازه فصل استفاده نمود، البته مساله شستشو و ضدعفونی کردن میوههای تازه بسیار مهم است، در غیر این صورت منجر به بیماری میشود، ضمنا میوههای تازه باید در ظروف یا بستهبندیهای تمیز قرار گیرند.

5- شیر از مواد غذایی مفیدی است که در رشد و سلامت کودکان و نوجوانان اهمیت زیادی دارد. لازم است کودکان و نوجوانان را به مصرف این ماده غذایی مفید تشویق نماییم.

6- شکلاتهای تلخ دارای خواص تغذیه ای خوبی هستند، ضمنا مقدار شکر موجود در آنها نیز خیلی کمتر از شکلاتهای معمولی است، همچنین چربی آنها نیز از نوع اسیدهای چرب اشباع شده نمی باشد و کودکان و نوجوانان معمولا طعم شکلات های اصطلاحاً (نه واقعاً) تلخ را دوست دارند و بهتر است آنان را با این نوع شکلات که خیلی مفیدتر از شکلاتهای معمولی هستند آشنا نمود، البته مصرف شکلات تلخ نیز باید به میزان متعادل باشد تا موجب افزایش وزن و کاهش اشتها برای غذای اصلی در آنان نشود.

7- مغز دانه ها (آجیل) بشرط آنکه تازه و بدون نمک باشند و در جای خشک و خنک و در شرایط بهداشتی نگهداری شوند بسیار خوشمزه و مفید هستند.