رژیم غذایی مناسب برای زنان، کسانی که بیماری قند دارند
مادرم چند ماهی هست که قند داره و تا ۲۴۴ رفته. اگر ممکن است رژیمی میخواستم برای ایشان.
پرسش: مادرم چند ماهی هست که قند داره و تا ۲۴۴ رفته. اگر ممکن است رژیمی میخواستم برای ایشان.
پاسخ: لطفا مشخصات کامل مادر تان را شامل: قد ـ وزن ـ سن ـ بگوئید تا راهنمایی شان کنم.
باید مادرتان تحت مراقبت پزشک قرار بگیرند و وزن شان را کنترل کنند. قند خون ناشتای بیشتر از 126 میلی گرم/دسی لیتر دیابت است. حتما ورزش روزانه داشته باشند، داروهای شان را مرتب مصرف کنند و توصیه های زیر را رعایت کنند.
1- استفاده از فیبرهاى محلول زمان لازم براى جذب قند خون را افزایش داده و از افزایش ناگهانى قند خون پس از مصرف وعده غذایى جلوگیرى مى کند. منابع غنی از فیبر محلول عبارتند از: سیب ، مرکبات مثل پرتقال، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی و غلات سبوس دار.
2- مصرف سیب زمینى، هویج، آردهاى سفید و جوانه گندم آرد شده براى شما ممنوع است.
3- تا جایی که ممکن است از مصرف کربوهیدرات هاى ساده ( قند ، شکر، شیرینى ، مربا ، آرد سفید ، ژله ، آب نبات و...) پرهیز کنید و بیشتر کربوهیدرات های پیچیده را مصرف کنید ، البته این بدان معنا نیست که هرگز قند مصرف نکنید بلکه به این دلیل محدود کردن آن توصیه مى شود که از نظر تغذیه اى فاقد ارزش است . بنابراین سعى کنید که نه تنها شما، بلکه تمام افراد خانواده شما به حذف آن از رژیم غذایى بیندیشند.
4- بهترین شکل مصرف نان، استفاده از نان سبوس دار آن است و بهترین گزینه ها استفاده از نان سنگک و نان جو است.
5- از مصرف چربى زیاد باید پرهیز کنید.
6- کباب کردن، بخارپز کردن و روش هاى پخت سریع را بر سرخ کردن در روغن ارجحیت بدهید. آب گوشت را بعد از پخت، سرد کنید و چربى سطح آنها را گرفته و سپس مصرف نمائید.
7- خوردن ماهى ممکن است احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم را 50 درصد کاهش دهد، یعنى اشخاصى که در رژیم غذایى آنها ماهى وجود دارد ، حدود 50 درصد کمتر از آنهایى که ماهى نمى خورند احتمال ابتلا به ناراحتى عدم تحمل قند را دارند.
8 - پیاز و سیر : پیاز ممکن است با تاثیر بر سوخت و ساز گلوکز در کبد و یا افزایش سطح انسولین و یا بالاخره افزایش اثر کیفى انسولین براى کاهش قند خون مفید باشد .
9- کلم بروکلى از سبزى هاى بسیار مفید است که منبع غنى کروم است و به تنظیم قند خون در محدوده مطلوب بسیار کمک مى کند ، حتى در مواردى مصرف کروم نیاز استفاده از قرص ها را برطرف کرده است. جو نیز از نظر کروم غنى است. از دیگر مواد غذایى حاوى کروم مى توان به مغزها ، قارچ خوراکى ، سبوس غلات، ریواس و مخمر اشاره کرد.
10- لبنیات مصرفى شما باید از نوع کم چرب باشد .
11- ویتامین C در سبزیجات و میوه های تازه و بیشتر در مرکبات ( پرتقال، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی )، کیوی ، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای ، هندوانه ، طالبی ، توت فرنگی ، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز موجود است. بهترین منبع ویتامین E آجیل و روغن های گیاهی مثل : روغن جوانه گندم ، آفتابگردان، بادام ، گردو ، فندق ، ذرت و زیتون است. بتاکاروتن ( پیش ساز ویتامین A ) در میوه هاى رنگى به خصوص زرد و نارنجى و سبزى هاى سبز تیره وجود دارد؛ مثل سیب زمینی شیرین، هویج ، اسفناج ، کدو حلوایی ، طالبی ، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت قرمز.
پس میوه ها و سبزى های خام ( اگر مشکل گوارشى ندارید ) بهتر از انواع پخته آنها و انواع پخته بهتر از انواع منجمد و بخارپزى که بخار آن خارج مى شود یا آب آن دور ریخته مى شود، است.
12- خوردن میوه ها با پوست باعث افزایش تدریجى قند خون مى شود و مصرف میوه هاى بسیار شیرین را ممنوع و یا بسیار کاهش دهید؛ مثل موز ، انجیر ، خربزه، انگور شیرین و... .
13- برخى از ادویه ها فعالیت انسولین را تشدید مى کنند. تحقیقات ثابت مى کند که مصرف دارچین ، میخک ، زردچوبه (براى پیشگیرى از گرفتگى عروق و آلزایمر نیز مفید است) و برگ بو، فعالیت انسولین را تا سه برابر افزایش مى دهند .
14- تخم شنبلیله حاوى ماده ای به نام " گالاکتومانان " است که از دیرباز در ایران و سایر کشورهاى مشرق زمین براى کنترل دیابت مورد استفاده قرار می گرفته است.
15- مصرف 8-7 لیوان آب در روز را به شما توصیه مى کنم.
16- به خود عادت دهید که برچسب تمام مواد غذایى را قبل از مصرف بخوانید. ممکن است تعجب کنید که بسیارى از غذاهاى حاوى شیرین کننده هاى مصنوعى کم کالرى مثل دسرهاى رژیمى، نوشابه ها و ... اغلب دارای نشاسته و سایر قند ها ، چربى ها و پروتئین ها نیز هستند که این مواد کالرى زیادى دارند و موجب افزایش قند خون مى شوند. همچنین به موضوع کم چربى یا بدون چربى نیز توجه کنید. اغلب به این محصولات موادی به عنوان حجم دهنده افزوده مى شود ، مثل مالتو دکسترین، و پلى دکستروز در محصولاتى مانند ماست بدون قند و بستنى کم چربى ، که بر میزان قند خون تاثیر دارند.
17- غذایى که آهسته تر هضم مى شود ، قند را آهسته تر وارد خون کرده و آن را خیلی افزایش نمی دهد. غذایى که به صورت قطعات بزرگتر باشد، خیلى آهسته تر از غذاهاى نرم ( پوره شده) هضم مى شوند. غذاى پخته سریع تر از غذاى خام هضم مى شود و غذایى که رطوبت داشته باشد، خیلى سریع تر از غذاى خشک ( ذرت بوداده در برابر آب پز ) هضم مى شود .
18- سعى کنید تخم مرغ مصرفى شما بیشتر از سه عدد در هفته نباشد ، ولی مصرف سفیده تخم مرغ به شرط آنکه کاملاً پخته باشد اشکالی ندارد. البته در صورت بروز رنگ زرد در پوست بیماران مبتلا به دیابت ( گزانتوکرومى ) مصرف تخم مرغ را محدود مى کنند.
19- با توجه به تاکید فراوان در مورد کاهش مصرف نمک در این بیماران ، توصیه مى شود نمکدان را سر سفره نیاورید . برچسب ماده غذایى را از نظر مقدار نمک بخوانید و براى طعم دهى به غذاها از چاشنى هاى سالم استفاده کنید. پنیرها را در آب بگذارید و مصرف مواد غذایى فرآورى شده نظیر سوسیس و کالباس را بسیار محدود یا حذف کنید.
۲۰- سایر سبزی های مفید برای این بیماران شامل : مرزه ، کلم ، کدو سبز ، شلغم و تره است.
۲۱- مصرف میوه هایى مثل توت فرنگى ( قند آن لوولوز است و داراى مقدار زیادى اسید سیالیک است) ، خرما ( البته با احتیاط )، گلابى ، گیلاس و سیب به خصوص با پوست را فراموش نکنید.
۲۲- سویا ماده غذایى مفید و موثرى است که علاوه بر قند خون، بر چربى هاى خون هم اثر شگفت انگیزى دارد . پس از مصرف آن غافل نشوید.
۲۳- در حبوبات مصرف عدس براى این بیماران را توصیه مى کنم. ولى در مصرف لوبیا بهتر است که جانب احتیاط را رعایت کنند.
۲۴- براى پیشگیرى از ابتلا به دیابت نوع اول ( وابسته به انسولین ) توصیه مى شود که حداقل تا یک سالگى از دادن لبنیات به نوزاد خوددارى کنید. توجیه کارشناسان تغذیه این است که حتى الامکان نباید به نوزاد شیرگاو داد ، مخصوصاً اگر سابقه ارثى ابتلا به این بیمارى در خانواده آنها وجود داشته باشد.
۲۵- مهمترین نکته در مورد افراد مبتلا به دیابت نوع اول این است که باید یک میان وعده در پیک ( اوج ) اثر انسولین مصرف کنند ، زیرا به فاصله ۴۵-۳۰ دقیقه بعد از مصرف انسولین، قند خون افت خواهد کرد که با علامت ضعف خود را نشان مى دهد. از این رو مصرف یک میان وعده مثل نان و پنیر، یک لیوان شیر یا یک عدد میوه را به آنها توصیه مى کنم.
- اکثر کارشناسان تغذیه ، برای اینگونه بیماران رژیمى را توصیه مى کنند که براى پیشگیرى از بیمارى هاى قلب و عروق هم کارآمد است و در آن چربى به خصوص چربى حیوانى خیلى محدود مى شود و مقدار مواد کربوهیدراتی نیز کم است، ولی مواد غذایى سرشار از فیبر ، مثل حبوبات و سبزیجات ، دانه هاى غلات کامل ( سبوس دار ) و مغزها در این رژیم وجود دارد .
در نهایت متعادل نگه داشتن وزن ، نرمش و ورزش (حداقل سه بار در هفته و هر بار ۲۰ دقیقه ) به موازات اجرای رژیم غذایى مناسب و توجه خاص به پیاده روى روزانه، برای تامین آرامش اعصاب بسیار توصیه مى شود.
پاسخ: لطفا مشخصات کامل مادر تان را شامل: قد ـ وزن ـ سن ـ بگوئید تا راهنمایی شان کنم.
باید مادرتان تحت مراقبت پزشک قرار بگیرند و وزن شان را کنترل کنند. قند خون ناشتای بیشتر از 126 میلی گرم/دسی لیتر دیابت است. حتما ورزش روزانه داشته باشند، داروهای شان را مرتب مصرف کنند و توصیه های زیر را رعایت کنند.
1- استفاده از فیبرهاى محلول زمان لازم براى جذب قند خون را افزایش داده و از افزایش ناگهانى قند خون پس از مصرف وعده غذایى جلوگیرى مى کند. منابع غنی از فیبر محلول عبارتند از: سیب ، مرکبات مثل پرتقال، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی و غلات سبوس دار.
2- مصرف سیب زمینى، هویج، آردهاى سفید و جوانه گندم آرد شده براى شما ممنوع است.
3- تا جایی که ممکن است از مصرف کربوهیدرات هاى ساده ( قند ، شکر، شیرینى ، مربا ، آرد سفید ، ژله ، آب نبات و...) پرهیز کنید و بیشتر کربوهیدرات های پیچیده را مصرف کنید ، البته این بدان معنا نیست که هرگز قند مصرف نکنید بلکه به این دلیل محدود کردن آن توصیه مى شود که از نظر تغذیه اى فاقد ارزش است . بنابراین سعى کنید که نه تنها شما، بلکه تمام افراد خانواده شما به حذف آن از رژیم غذایى بیندیشند.
4- بهترین شکل مصرف نان، استفاده از نان سبوس دار آن است و بهترین گزینه ها استفاده از نان سنگک و نان جو است.
5- از مصرف چربى زیاد باید پرهیز کنید.
6- کباب کردن، بخارپز کردن و روش هاى پخت سریع را بر سرخ کردن در روغن ارجحیت بدهید. آب گوشت را بعد از پخت، سرد کنید و چربى سطح آنها را گرفته و سپس مصرف نمائید.
7- خوردن ماهى ممکن است احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم را 50 درصد کاهش دهد، یعنى اشخاصى که در رژیم غذایى آنها ماهى وجود دارد ، حدود 50 درصد کمتر از آنهایى که ماهى نمى خورند احتمال ابتلا به ناراحتى عدم تحمل قند را دارند.
8 - پیاز و سیر : پیاز ممکن است با تاثیر بر سوخت و ساز گلوکز در کبد و یا افزایش سطح انسولین و یا بالاخره افزایش اثر کیفى انسولین براى کاهش قند خون مفید باشد .
9- کلم بروکلى از سبزى هاى بسیار مفید است که منبع غنى کروم است و به تنظیم قند خون در محدوده مطلوب بسیار کمک مى کند ، حتى در مواردى مصرف کروم نیاز استفاده از قرص ها را برطرف کرده است. جو نیز از نظر کروم غنى است. از دیگر مواد غذایى حاوى کروم مى توان به مغزها ، قارچ خوراکى ، سبوس غلات، ریواس و مخمر اشاره کرد.
10- لبنیات مصرفى شما باید از نوع کم چرب باشد .
11- ویتامین C در سبزیجات و میوه های تازه و بیشتر در مرکبات ( پرتقال، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی )، کیوی ، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای ، هندوانه ، طالبی ، توت فرنگی ، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز موجود است. بهترین منبع ویتامین E آجیل و روغن های گیاهی مثل : روغن جوانه گندم ، آفتابگردان، بادام ، گردو ، فندق ، ذرت و زیتون است. بتاکاروتن ( پیش ساز ویتامین A ) در میوه هاى رنگى به خصوص زرد و نارنجى و سبزى هاى سبز تیره وجود دارد؛ مثل سیب زمینی شیرین، هویج ، اسفناج ، کدو حلوایی ، طالبی ، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت قرمز.
پس میوه ها و سبزى های خام ( اگر مشکل گوارشى ندارید ) بهتر از انواع پخته آنها و انواع پخته بهتر از انواع منجمد و بخارپزى که بخار آن خارج مى شود یا آب آن دور ریخته مى شود، است.
12- خوردن میوه ها با پوست باعث افزایش تدریجى قند خون مى شود و مصرف میوه هاى بسیار شیرین را ممنوع و یا بسیار کاهش دهید؛ مثل موز ، انجیر ، خربزه، انگور شیرین و... .
13- برخى از ادویه ها فعالیت انسولین را تشدید مى کنند. تحقیقات ثابت مى کند که مصرف دارچین ، میخک ، زردچوبه (براى پیشگیرى از گرفتگى عروق و آلزایمر نیز مفید است) و برگ بو، فعالیت انسولین را تا سه برابر افزایش مى دهند .
14- تخم شنبلیله حاوى ماده ای به نام " گالاکتومانان " است که از دیرباز در ایران و سایر کشورهاى مشرق زمین براى کنترل دیابت مورد استفاده قرار می گرفته است.
15- مصرف 8-7 لیوان آب در روز را به شما توصیه مى کنم.
16- به خود عادت دهید که برچسب تمام مواد غذایى را قبل از مصرف بخوانید. ممکن است تعجب کنید که بسیارى از غذاهاى حاوى شیرین کننده هاى مصنوعى کم کالرى مثل دسرهاى رژیمى، نوشابه ها و ... اغلب دارای نشاسته و سایر قند ها ، چربى ها و پروتئین ها نیز هستند که این مواد کالرى زیادى دارند و موجب افزایش قند خون مى شوند. همچنین به موضوع کم چربى یا بدون چربى نیز توجه کنید. اغلب به این محصولات موادی به عنوان حجم دهنده افزوده مى شود ، مثل مالتو دکسترین، و پلى دکستروز در محصولاتى مانند ماست بدون قند و بستنى کم چربى ، که بر میزان قند خون تاثیر دارند.
17- غذایى که آهسته تر هضم مى شود ، قند را آهسته تر وارد خون کرده و آن را خیلی افزایش نمی دهد. غذایى که به صورت قطعات بزرگتر باشد، خیلى آهسته تر از غذاهاى نرم ( پوره شده) هضم مى شوند. غذاى پخته سریع تر از غذاى خام هضم مى شود و غذایى که رطوبت داشته باشد، خیلى سریع تر از غذاى خشک ( ذرت بوداده در برابر آب پز ) هضم مى شود .
18- سعى کنید تخم مرغ مصرفى شما بیشتر از سه عدد در هفته نباشد ، ولی مصرف سفیده تخم مرغ به شرط آنکه کاملاً پخته باشد اشکالی ندارد. البته در صورت بروز رنگ زرد در پوست بیماران مبتلا به دیابت ( گزانتوکرومى ) مصرف تخم مرغ را محدود مى کنند.
19- با توجه به تاکید فراوان در مورد کاهش مصرف نمک در این بیماران ، توصیه مى شود نمکدان را سر سفره نیاورید . برچسب ماده غذایى را از نظر مقدار نمک بخوانید و براى طعم دهى به غذاها از چاشنى هاى سالم استفاده کنید. پنیرها را در آب بگذارید و مصرف مواد غذایى فرآورى شده نظیر سوسیس و کالباس را بسیار محدود یا حذف کنید.
۲۰- سایر سبزی های مفید برای این بیماران شامل : مرزه ، کلم ، کدو سبز ، شلغم و تره است.
۲۱- مصرف میوه هایى مثل توت فرنگى ( قند آن لوولوز است و داراى مقدار زیادى اسید سیالیک است) ، خرما ( البته با احتیاط )، گلابى ، گیلاس و سیب به خصوص با پوست را فراموش نکنید.
۲۲- سویا ماده غذایى مفید و موثرى است که علاوه بر قند خون، بر چربى هاى خون هم اثر شگفت انگیزى دارد . پس از مصرف آن غافل نشوید.
۲۳- در حبوبات مصرف عدس براى این بیماران را توصیه مى کنم. ولى در مصرف لوبیا بهتر است که جانب احتیاط را رعایت کنند.
۲۴- براى پیشگیرى از ابتلا به دیابت نوع اول ( وابسته به انسولین ) توصیه مى شود که حداقل تا یک سالگى از دادن لبنیات به نوزاد خوددارى کنید. توجیه کارشناسان تغذیه این است که حتى الامکان نباید به نوزاد شیرگاو داد ، مخصوصاً اگر سابقه ارثى ابتلا به این بیمارى در خانواده آنها وجود داشته باشد.
۲۵- مهمترین نکته در مورد افراد مبتلا به دیابت نوع اول این است که باید یک میان وعده در پیک ( اوج ) اثر انسولین مصرف کنند ، زیرا به فاصله ۴۵-۳۰ دقیقه بعد از مصرف انسولین، قند خون افت خواهد کرد که با علامت ضعف خود را نشان مى دهد. از این رو مصرف یک میان وعده مثل نان و پنیر، یک لیوان شیر یا یک عدد میوه را به آنها توصیه مى کنم.
- اکثر کارشناسان تغذیه ، برای اینگونه بیماران رژیمى را توصیه مى کنند که براى پیشگیرى از بیمارى هاى قلب و عروق هم کارآمد است و در آن چربى به خصوص چربى حیوانى خیلى محدود مى شود و مقدار مواد کربوهیدراتی نیز کم است، ولی مواد غذایى سرشار از فیبر ، مثل حبوبات و سبزیجات ، دانه هاى غلات کامل ( سبوس دار ) و مغزها در این رژیم وجود دارد .
در نهایت متعادل نگه داشتن وزن ، نرمش و ورزش (حداقل سه بار در هفته و هر بار ۲۰ دقیقه ) به موازات اجرای رژیم غذایى مناسب و توجه خاص به پیاده روى روزانه، برای تامین آرامش اعصاب بسیار توصیه مى شود.
پ
منبع:
تبیان
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼