شیر گاو برای نوزاد، قابل مصرف است؟

پرسش: دختر ۱۰ ماهه ای دارم که از زمان تولد تا هفت ماهگی روزی ۲ وعده شیر خشک به او می دادم بعد از ۷ ماهگی بجای آن شیر پاستوریزه گاو ۲/۵ % چربی دادم اوایل رقیق می کردم بعد کامل یا با بادام های الک شده و همین طور فرنی او را با همان شیر درست می کردم شیر خودم را در شب ۳ بار و در طول روز معمولا میلی به ان نداره و معمولا سعی می کنم تو خواب و بیداری ۳ وعده رو صبح تا شب بهش بدم خیلی هم کم می خوره ۲ وعده فرنی و ۲ وعده سوپ و ۲ وعده شیر پاستوریزه گاو و ۱وعده حریره بادام . آیا باید تا ۱ سال شیر خشک را می دادم ؟ اشتباه کردم ؟ دلیل ندادن شیر خشک هم این بود که از مزه ی ان بدش می آمد و اگر شیرین می کردم می خورد وزن ۷ ماهگی ۷کیلو ۱۰۰گرم وزن ۹ماهگی ۸کیلو ۱۰۰گرم قصد دارم که بعد از تولد ۱سالگی از شیر بگیرم دختر اولم که الان ۴ سالشه تا یک سال و ۴ماه شیر دادم .

پاسخ: تا پایان شش ماهگی باید فقط شیر خودتان را می دادید. و تا پایان یک سالگی دادن شیر گاو و پاستوریزه به کودک، به دلیل حساسیت هایی که ممکن است بعدا ایجاد شود ، ممنوع است. در جال حاضر وزن مناسب برای کودک شما ۹ کیلوگرم است. اگر می توانید فقط از شیر خودتان او را تغذیه کنید و همراه با غذای کمکی .در غیر این صورت شیرخشک بهتر از شیر گاو است. شیر خشک را نباید شیرین کنید. از اضافه کردن شکر و نمک به غذاهای کودک بپرهیزید. سازمان بهداشت جهانی دادن شیر مادر را تا ۲ سالگی برای کودکان لازم و ضروری اعلام کرده است. چرا او را از این نعمت خدادادی محروم می کنید؟

برای تغذیه تکمیلی نوزاد خود در این دوره می توانید در ساعت ۱۰ صبح، به جای آب میوه از خود میوه های مجاز استفاده کنید. به طور مثال از یک قاشق مرباخوری هلو، سیب، موز و... شروع کنید و به سه قاشق مرباخوری برسانید.

نکات لازم :
- میوه مورد نظر بایستی کاملاً رسیده باشد. میوه را به دقت شسته و بعد از جدا کردن پوست و هسته ، آن را با پشت قاشق به طور کامل نرم کرده، سپس به شیرخوار بدهید.

- مقدار میوه را به تدریج زیاد کرده و در ساعت 10 صبح، به جای فرنی 5 تا 6 قاشق مرباخوری میوه به کودک بدهید.

- در اواخر هفته دوم ماه دهم، می توانید خرمای رسیده ای را که پوست و هسته آن را جدا کرده اید، بعد از غذای ظهر به عنوان دسر به کودک خود بدهید.

- می توانید به تدریج و بر حسب اشتهای کودک، ظهر و شب و هر بار حداکثر 6 تا 10 قاشق مرباخوری سوپ به کودک خود بدهید.

- اگر سوپ را در حجم زیاد و بیش از 10 قاشق مرباخوری در هر وعده غذایی به کودک بدهید، اشتهای کودک را برای وعده بعد نسبت به شیر مادر که هنوز غذای اصلی اوست، کم می کند.

- در این زمان باید شیرخوار را با غذاهایی مثل نان، بیسکویت ساده، ماکارونی پخته شده، تکه هایی از سیب زمینی یا هویج پخته شده، کوفته قلقلی و... که خود می تواند با دست بردارد و به دهان ببرد، آشنا کنید.
برنامه غذایی شیرخوار در دو هفته اول ماه دهم:
شب عصر ظهر 10 صبح صبح
۶ تا ۱۰ قاشق مرباخوری سوپ + ۲ تا ۴ قاشق مرباخوری ماست
3 قاشق مرباخوری پوره یا فرنی یا حریره بادام + تکه های بیسکویت یا تکه های نان

6 تا 10 قاشق مرباخوری سوپ +2 تا 4 قاشق مرباخوری ماست

5 تا 6 قاشق مرباخوری از میوه رسیده و نرم شده

3 قاشق مرباخوری فرنی یا حریره بادام + نصف زرده تخم مرغ

برنامه غذایی شیرخوار در دو هفته دوم ماه دهم:
در این زمان ضمن تنوع بخشیدن به سوپ شیرخوار، می توانید از کته نرم که در آب گوشت یا آب مرغ پخته شده، همراه با خود گوشت استفاده کنید. برای تنوع غذا بهتر است هر بار یک نوع از سبزی ها یا حبوبات را به کته نرم اضافه کنید. می توانید با استفاده از گوشت ماهی( تیغ های آن را به طور کامل جدا کنید) به همراه کته نرم و سبزی، بر تنوع غذایی کودک بیفزایید.

ماه یازدهم و دوازدهم
در این دو ماه ، تنوع غذا را در تهیه سوپ، کته، پوره و... رعایت کنید. همچنین با توجه به اشتهای کودک می توانید به مقدارغذای هر وعده او اضافه کنید. توصیه می کنیم که بهتر است در این دو ماه هم از دادن غذاهای سفره خانواده به کودک خود، به علت داشتن نمک و چاشنی، خودداری کنید.

* توجه
از شش ماهگی و هم زمان با شروع غذای کمکی تا پایان ۱۲ ماهگی، غذای اصلی شیرخوار هنوز شیرمادر است، لذا تغذیه با شیر خود را باید به طور مکرر و بر حسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام مدت شب و روز، به ویژه قبل از هر وعده غذای کمکی باید مورد توجه قرار دهید.
مواد غذایی غیر مجاز تا یک سالگی :
باید از دادن موادغذایی زیر به کودک خود تا پایان یک سالگی باید اجتناب کنید، چون گروهی ایجاد حساسیت می کنند، برخی باعث خفگی شیرخوار شده و تعدادی نیز مشکلات دیگری به وجود می آورند:

۱- مواد غذایی ای که ممکن است در شیرخوار زیر یک سال ایجاد حساسیت کنند. مانند:

- شیرگاو( جوشاندن شیر در تهیه فرنی، مقدار ماده حساسیت زای موجود در شیر را کمتر می کند.)

- سفیده تخم مرغ

- انواع توت، کیوی، آلبالو، گیلاس و خربزه.

- بادام زمینی
2- مواد غذایی که در دوره شیرخوارگی مجاز نیست و ممکن است باعث خفگی شیرخوار شود. مانند:

کشمش، حبه انگور، ذرت، تکه های سوسیس، آجیل، تکه های سفت و خام سبزی ها مثل هویج و... و تکه های گوشت.

3- مواد غذایی ای که ممکن است مشکلات دیگری ایجاد کنند. مانند:

- قهوه یا چای پررنگ که سبب بیقراری کودک می شود.

- عسل که باعث مسمومیت می شود(بوتولیسم)، ولی استفاده از عسل پاستوریزه اشکالی ندارد.

به طور کلی تا پایان یک سالگی باید از دادن عسل غیر پاستوریزه، شیرپاستوریزه، پنیر، سفیده تخم مرغ، شکلات، میگو، فلفل و ادویه جات، ترشی ها، نمک، نوشابه های گازدار، آب میوه های صنعتی، خربزه، کیوی، انواع توت( توت سفید، توت فرنگی، تمشک) ، آلبالو، گیلاس، لپه و نخود، اسفناج و کلم به کودک خودداری کنید.