مشکلات نوزادان نارس، حتما بخوانید

فلج مغزی یا سی‌پی، یکی از اختلالات تکاملی مغز است که به علت آسیب به مغز در دوره جنینی یا اوایل تولد ایجاد می‌شود. از آنجا که آسیب مغزی در سی‌پی، بیشتر سیستم حرکتی را درگیر می‌کند، به این حالت فلج مغزی هم می‌گویند.


مهم‌ترین علت فلج مغزی، هیپوکسی یا نرسیدن اکسیژن به مغز در دوران جنینی یا حوالی زایمان است. جالب است بدانید ، در نوزادان نارس، احتمال بیشتری برای ابتلا به فلج مغزی وجود دارد، زیرا مغز آنها به علت تولد پیش از موعد، بسیار آسیب‌پذیر است.

سایر علل عبارتند از خونریزی داخل مغز، عفونت مغز نظیر مننژیت و انسفالیت، ضربه مغزی و عفونت مادر در زمان بارداری نظیر سرخجه و زردی شدید نوزادی.

علائم این اختلال بسیار متفاوت بوده، ممکن است یکطرفه یا دو طرفه، بسیار خفیف یا شدید، با شدت بیشتر در اندام‌های فوقانی، تحتانی یا هر دو باشد. نکته مهم این است که در سی‌پی، آسیب یک مرحله‌ای است و بیماری به مرور زمان پیشرفت نمی‌کند.البته فلج مغزی اشکال متفاوتی دارد که در شایع‌ترین نوع آن، راه رفتن فرد به صورت قیچی خواهد بود. یعنی به‌علت سفتی در عضلات ناحیه لگن و اندام‌های تحتانی، ران از مفصل لگن تا شده، ران‌ها به هم نزدیک می‌شوند و حین راه رفتن مثل قیچی به هم می‌خورند. در نوع دیگر فلج مغزی، حرکات غیر ارادی، سریع و نامنظم در همه عضلات به‌ویژه در ناحیه صورت و اندام‌ها دیده می‌شود که مانع تکلم و راه رفتن و حرکات دست‌ها می‌شود.

بیماران سی‌پی همیشه کاهش بهره هوشی ندارند و بسیاری از آنها هوش طبیعی دارند و قادر به تحصیل هستند. تنها مشکل، مربوط به مسائل حرکتی و نقل و انتقال این بیماران به مدرسه است که اغلب، مانع تحصیل آنها با وجود بهره هوشی طبیعی در مراکز آموزشی معمولی می‌شود.

تشخیص سی‌پی بر اساس شرح حال دقیق از وقایع زمان بارداری و تولد‌، معاینه بالینی و سیر بیماری است، زیرا بیماران سی‌پی سیر ثابتی دارند و علائم آنها پیشرفت نمی‌کند. تست‌های تکمیلی نظیر ام‌آر‌آی یا سی‌تی‌اسکن از مغز نیز اغلب ضروری است.درمان و مدیریت این بیماران باید به صورت تیمی متشکل از متخصص مغز و اعصاب، طب فیزیکی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و مددکار اجتماعی صورت بگیرد.

درمان این بیماران از طریق بازتوانی ‌ صورت می‌گیرد. استفاده از داروهای شل‌کننده عضلانی و در موارد خاص، تزریق بوتاکس می‌تواند تا حدی سفتی و حرکات غیر‌طبیعی را کاهش دهد‌. همچنین در مواردی که کوتاهی تاندون‌ها باعث اختلال شدید در وضعیت طبیعی اندام‌ها و راه رفتن شده باشد، انجام اعمال جراحی ارتوپدی می‌تواند حرکات این بیماران را اصلاح کند.