بررسی امکان بارداری با ایدز و هر آنچه که لازم است بدانید!
انتقال ویروس از طریق مادر آلوده به ویروس HIV به نوزاد، از شایع‌ترین راه‌های انتقال ایدز در جهان به شمار می‌رود. این در حالی است که پزشکان معتقدند HIV مانع از بچه‌دارشدن و بارداری نیست.
بارداری با ایدز نه تنها تهدیدی برای سلامت ایمنی بدن مادر محسوب می‌شود بلکه باعث انتقال عفونت HIV به رحم پیش از تولد، در زایمان یا از طریق شیردهی پس از زایمان نیز می‌شود. تمام خانم‌های باردار باید به‌محض باردار شدن تست اچ‌آی‌وی (HIV) بدهند.
خانم‌های بارداری که تست‌های اولیه‌شان منفی شده اما در معرض ابتلا به ایدز هستند، یا در محیط‌هایی زندگی می‌کنند که اچ‌آی‌وی شایع است، یا در بیمارستان یا مرکزی هستند که میزان بروز و ابتلا به اچ‌آی‌وی در آنجا بالا است، باید تست ایدز را در سه ماهه سوم بارداری تکرار کنند. نوزادانی که در معرض اچ‌آی‌وی هستند هم باید در بدو تولد تست ایدز بدهند و تحت درمان و مراقبت بعدی باشند. در ادامه با ما همراه باشید تا با امکان بارداری با ایدز و تاثیرات آن روی جنین بیشتر آشنا شوید.
HIV چیست؟
ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV) ویروس پسگردی است که با ایجاد عفونت در سلول‌های CD4 T باعث عفونت اچ‌آی‌وی می‌شود و سندروم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز/AIDS) به‌وجود می‌آورد. باردار شدن در خانم‌های مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی نه فقط به‌خاطر خود عفونت اچ‌آی‌وی بلکه به‌خاطر بیماری‌های پزشکی و روانی-اجتماعی مرتبط با اچ‌آی‌وی، سخت و دشوار است.
اچ‌آی‌وی ویروسی است که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند تا جایی که بدن دیگر نمی‌تواند جلوی برخی عفونت‌ها مقاومت کند. عفونت HIV با ایدز فرق می‌کند. در واقع، ایدز یا همان سندروم نقص ایمنی اکتسابی مرحله پیشرفته و پایانی ویروس اچ‌آی‌وی است در حالتی‌که سیستم ایمنی بدن در ضعیف‌ترین حالت ممکن قرار دارد و فرد به چند بیماری خاص مبتلا است.
احتمالا زنان مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی (HIV) یا زنانی که شریک جنسی‌شان مبتلا به عفونت اچ‌آی‌وی باشد هم خواهان باردار شدن هستند اما نگرانند که ویروس ایدز به جنین منتقل شوند یا اینکه در صورت اچ‌آی‌وی مثبت بودن شریک جنسی، خودشان هم مبتلا شوند.
افراد مبتلا به ایدز یا افرادی که همسر مبتلا دارند می‌توانند برای بارداری برنامه‌ریزی کنند یا حتی از روش‌های دیگری برای بچه‌دار شدن استفاده کنند. بهتر است پیش از باردار شدن حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید. برای مشاوره می‌توانید سری هم به کلینیک نی نی بان بزنید. انتخاب روش درمان و مراقبت‌های درست، ریسک انتقال ویروس به جنین را کاهش داده و به کمتر از 1 درصد می‌رساند. اما در صورت عدم درمان، تا 35 درصد احتمال مبتلا شدن جنین به ایدز توسط مادر مبتلا وجود دارد.
انتقال ویروس HIV
ویروس اچ‌آی‌وی معمولا از طریق روش‌های زیر منتقل می‌شود:
- انتقال از طریق خون آلوده
- سرنگ آلوده
- رابطه جنسی محافظت نشده
- انتقال از مادر به جنین در دوره بارداری
- زایمان
- تغذیه با شیر مادر
درحال حاضر، این بیماری درمان قطعی ندارد و صرفا با روش‌ها و مراقبت‌های پزشکی مناسب می‌توان پیشروی HIV را کنترل کرد تا از تبدیل شدن به ایدز و انتقال به شریک جنسی یا فرزند جلوگیری نمود. آزمایش ایدز پیش از ازدواج و بارداری یکی از روش‌های متداول ضروری برای جلوگیری از انتقال این بیماری محسوب می‌شود.
بارداری در فرد مبتلا به ایدز
زنان مبتلا به ایدز احتمالا با بارداری پرچالشی روبه‌رو خواهند شد. این احتمال وجود دارد که ویروس اچ‌آی‌وی در دوران بارداری از جفت عبور کند و جنین به این ویروس یا ایدز مبتلا شود. تماس با خون و ترشحات بدن مادر حین زایمان هم ممکن است نوزاد را در معرض ویروس اچ‌آی‌وی قرار دهد. احتمال انتقال ایدز به نوزاد از مادر مبتلا در حین زایمان بسیار بیشتر از احتمال انتقال در دوره بارداری یا شیردهی است.
بارداری با ایدز به معنای این نیست که لزوما نوزاد هم مبتلا به اچ‌آی‌وی خواهد بود. در گذشته که روش‌های درمان ایدز کارایی امروز را نداشتند، درصد احتمال انتقال ویروس و ایدز از مادر باردار به نوزاد حدود 25 درصد بود. اما خوشبختانه امروزه به‌لطف پیشرفت روش‌های مراقبتی و درمانی، بارداری با ایدز خطر کمتری برای جنین دارد و لزوما نوزاد متولد شده از مادر مبتلا به ایدز، بیمار و آلوده نخواهد بود البته اگر مادر باردار درمان مناسب را پیش بگیرد.
به‌همین دلیل است که انجام آزمایش ایدز پیش از بارداری برای جلوگیری از انتقال ایدز به نسل آینده در بارداری با ایدز لازم و ضروری است. درمان ایدز در زنان باردار با هدف مراقبت از سلامت مادر و جلوگیری از انتقال ویروس اچ‌آی‌وی به جنین انجام می‌گیرد.
روش‌های جلوگیری از ابتلا جنین در بارداری با ایدز
کشف داروهای جدید برای درمان HIV، آزمایش‌های ایدز و غربالگری قبل از ازدواج از جمله روش‌هایی هستند که از انتقال ایدز به جنین جلوگیری می‌کنند. در صورتی که درمان قبل از باردار شدن یا بلافاصله بعد از بارداری شروع شود، احتمال انتقال ویروس در بارداری با ایدز به‌میزان چشمگیری کاهش پیدا می‌کند و می‌توان از ابتلا جنین به ویروس در بارداری با ایدز جلوگیری کرد. راهکارهای جلوگیری از انتقال ویروس به جنین در زنان باردار مبتلا به ایدز عبارتند از:
- مصرف داروهای آنتی اچ‌آی‌وی در دوره بارداری
- سزارین در خانم‌هایی که بار ویروسی HIV بالا دارند
- تجویز داروهای آنتی HIV در نوزاد بلافاصله بعد تولد
- عدم تغذیه با شیر مادر مبتلا به ویروس و تجویز تغذیه با شیرخشک
مصرف داروهای ضد ویروس در بارداری
به‌منظور کاهش ریسک انتقال ویروس اچ‌آی‌وی به جنین و حفظ سلامت بدن مادر، مصرف داروهای ضدویروسی در دوران بارداری تجویز می‌شود. عدم مصرف داروها در دوره بارداری به‌خاطر بالا رفتن بار ویروسی، خطر انتقال ایدز به جنین را چندبرابر می‌کند.
از این رو، خانم‌های مبتلا در بارداری با ایدز به‌هیچ‌وجه نباید بدون مشورت با پزشک متخصص مصرف داروهای HIV را قطع کنند. بیشتر این داروها بدون خطر و عوارض هستند. البته گاهی در برخی افراد به‌خاطر استفراغ و تهوع سه‌ماهه نخست بارداری، ممکن است مصرف این داروها کمی مشکل‌ساز شود. بنابراین به خانم‌های مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی و ایدز توصیه می‌کنیم که پیش از اقدام برای بارداری حتما با پزشک متخصص عفونی مشورت کنند شاید که لازم به تغییر و تجویز داروی جدید باشد.
عوارض جانبی داروها در بارداری با ایدز
در موارد بسیار نادری ممکن است مصرف داروهای درمان HIV روی رشد جنین تاثیر سو بگذارند. اما عدم مصرف داروها در بارداری با ایدز به‌مراتب خطرناک‌تر خواهد بود و عوارض بیشتری به‌دنبال دارد؛ به‌علاوه اینکه ریسک انتقال ویروس به جنین را بیشتر می‌کند. از جمله عوارض جانبی احتمالی شایع مصرف داروهای درمان HIV در مادران باردار عبارتند از:
- حالت تهوع
- سردرد
- درد عضلانی
- اسهال
برخی عوارض جانبی کمتر شایع هم هستند که ممکن است تعدادی از خانم‌ها در بارداری با ایدز تجربه کنند ازجمله:
- کم خونی
- مشکلات استخوانی مثل پوکی استخوان
- آسیب کبدی
بارداری با ایدز و کاندوم
در خانم‌های مبتلا که مرد هم آلوده به ویروس است باید جهت محافظت در مقابل عفونت، حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده شود. اگر همسر مبتلا نباشد علاوه بر کاندوم، مصرف دارو جهت کاهش ریسک ابتلای همسر به ایدز لازم و ضروری است.
نوزادان مادران مبتلا
نوزادانی که از مادران مبتلا متولد می‌شوند باید بعد از تولد، داروهای ضدویروس مصرف کنند و طی سه مرحله آزمایش خون بدهند:
- چند روز نخست یا هفته اول بعد تولد
- در 1 تا 2 ماهگی
- 4 تا 6 ماهگی
اگر نتیجه آزمایش HIV خون نوزاد منفی باشد احتمال آلوده شدن نوزاد صفر است. هرچند جهت اطمینان برخی از پزشکان، تکرار این آزمایشات در سن ۲ سالگی را تجویز می‌کنند. از آنجایی که احتمال انتقال ویروس در دوران شیردهی هم وجود دارد توصیه می‌شود که کودکانی که از مادران مبتلا متولد می‌شوند به‌جای شیر مادر، شیرخشک مصرف کنند.
اقدامات پیش از بارداری
مهمترین اقدام پیش از بارداری در افراد مبتلا به HIV برنامه‌ریزی دقیق است. سایر اقدامات عبارتند از:
- مشورت با پزشک زنان و زایمان
- تست هپاتیت B و C
- مصرف ویتامین حاوی فولیک اسید و کلسیم
- پرهیز از مصرف الکل، دخانیات و مواد مخدر
- عوامل کاهش احتمال انتقال ویروس در بارداری با ایدز
- انجام چکاپ به‌موقع پیش از بارداری، تست ایدز در بارداری، و بالا نگه داشتن سطح CD۴ خون مادر
- سزارین
- مصرف دارو
- تغذیه با شیر خشک
عوامل افزایش ریسک انتقال ویروس از مادر به جنین
- کاهش سلول‌های دفاعی بدن مادر
- عفونت
- عدم مصرف داروهای ایدز در مادر
- عدم تجویز دارو برای نوزاد
کلام آخر
امروزه به‌لطف پیشرفت علم پزشکی، خانم‌های مبتلا به ایدز که تمایل به بارداری دارند هم می‌توانند با روش‌های مراقبتی مناسب، بارداری با ایدز را هم تجربه کنند و احتمال انتقال ویروس به جنین را به حداقل برسانند. مصرف داروهای ضدویروسی، استفاده از کاندوم در رابطه جنسی، انجام چکاپ‌های لازم، سزارین، و تغذیه با شیر خشک از اقدامات مناسبی هستند که درصد موفقیت در بارداری با ایدز را افزایش می‌دهند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼