عواملی که موجب ناباروری در مردان میشود
اگر چه مردان میلیونها اسپرم در روز تولید میکنند اما عوامل زیادی می تواند سلامت این اسپرمها را تحت تاثیر بگذارد.
مردان نابارور باید یک سری توصیه ها و نکات مهم را رعایت کنند تا بتوانند به باروری و فرزند آوری برسند و با مواردی که در این مطلب می آوریم سعی در رفع مشکلشان کنند.
به طور کلی ۱۵ درصد زوج‌های جوان نابارور هستند که حدودا بین ۲ تا ۳ میلیون زوج را تشکیل می‌دهند. اگر سالانه در کشور ۸۰۰ هزار تا یک میلیون ازدواج ثبت شود به تعداد زوج‌های نابارور ۱۵۰ هزار نفر افزوده میشود. این ۳ میلیون زوج نابارور کسانی هستند که ۱ سال است که از هیچ روش جلوگیری از بارداری استفاده نکرد‌ه‌اند ولی هنوز بچه‌دار نشد‌ه‌اند و اقدامات درمانی نیز انجام نداده‌اند.
اگر چه مردان میلیونها اسپرم در روز تولید میکنند اما عوامل زیادی می تواند سلامت این اسپرمها را تحت تاثیر بگذارد و از آنجایی که حدود ۷۵ روز طول میکشد تا اسپرم رشد کند ، آسیب رسیدن به آنان میتواند بر قدرت ناباروری تاثیر گذارد.
گرما
بیضه نمی تواند عملکرد درستی داشته باشد مگر اینکه سردتر از بقیه بدن باشد. اگر درجه حرارت بیضه ها بالا برود، تولید اسپرم متوقف شده و قطع تولید اسپرم میتواند برای ماهها تاثیر منفی داشته باشد .گرما تعداد کلی اسپرم را پایین تر آورد، و همچنین تحرک اسپرمها کمتر میشود .
عوامل زیر را بایستی برای جلوگیری از گرم شدن بیضه در نظر داشت :
وان یا جکوزی گرم : حتی چند دقیقه در وان یا جکوزی گرم بودن می تواند به طور موقت تولید اسپرم را کاهش دهد.
تب : افزایش درجه حرارت بدن به علت تب می تواند همان اثر حرارت بر روی اسپرم یک مرد را داشته باشد.
لپ تاپ : استفاده از لپ‌تاپ که به صورت مداوم روی پا گذاشته میشود و حرارت تولید میکنند باعث اختلال در نطفه‌سازی در مردان میشود.ارتباط مستقیمی بین استفاده از لپ تاپ ها و افزایش دمای بیضه ها دیده شده است.
لباس زیر و شورتهای تنگ و پلاستیکی : پوشیدن شورت تنگ حتی هنگام ورزش، تولید اسپرم را کاهش میدهد.
توصیه : از لباس زیر گشاد، نخی، نازک و خنک استفاده نمایید. با یک برنامه ی منظم با استفاده از آب خنک (درجه حرارت آب سرد شیر) بیضه های خود را هر بار به مدت ٢-١ دقیقه شستشو دهید. شستن روزانه ٨-٦ بار بیضه ها در کاهش حرارت مفید خواهد بود.
گوشیهای تلفن همراه :
استفاده زیاد از تلفن همراه و قرار دادن آن در جیب شلوار باعث آسیب به اسپرم سازی میشود.
توصیه : گوشی همراه خود را در جیب شلوار نزدیک اندام تناسلی خود قرار ندهید
چاقی
مردان چاق دچار عارضه ی کاهش عملکرد بیضه ها میشوند و تعداد اسپرم آنها به طرز قابـل توجهی پائین تر از افراد دیگر است. کاهش تعداد اسپرم ،اختلال عملکرد جنسی و ناباروری از دیگر عارضه های چاقیست .
توصیه : با برنامه ی غذایی مناسب و ورزش وزن خود را به اندازه مناسب برسانید
مواد استروئیدی بدنسازی
این مواد توسط افرادی که می خواهند دارای اندام های عضلانی حجیم شوند استفاده می شود, این داروها سبب می شوند که بدن نتواند هورمون تستوسترون را به طور طبیعی بسازد که سرانجام سبب کاهش تولید اسپرم خواهد شد. بسیاری از ورزشکارانی که به عنوان دوپینگ از این داروها استفاده مکرر می کنند, دچار این مشکل خواهند شد.
توصیه : از مصرف داروها و مواد بدنسازی اجتناب کنید
استرس روحی و جسمی
تنش‌های جسمی، ذهنی و استرس‌های عاطفی میتواند تعداد اسپرمها را به طور موقت کم کند، که ممکن است ناشی از تغییر در سطوح هورمون‌های جنسی باشد.
توصیه : از استرس دوری کنید. مشکلات با تنش و استرس برطرف نشده بلکه احتمالا بیشتر هم خواهند شد.
تماس با سموم در محیط
تماس با حشره کش ها, سموم آفت کش, حلال های آلی, سرب, تشعشعات یونیزه, فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی سبب کاهش قدرت باروری در مردان می شود.
توصیه : اگردر محیط شغلی خود با این مواد سرو کار دارند, (چاپخانه ها, سرب, سموم کشاورزی, دستگاههای رادیولوژی و …) از پوشش ها و ماسک های محافظ استفاده نمایند.
اعتیاد
توتون و تنباکو ، الکلل،ماری جوانا و سایر مواد مخدر میتواند عملکرد جنسی را مختل می کند و اختلال در تولید اسپرم مینماید. مصرف الکل تاثیر بدی بر مایع منی و کیفیت تولید آن میگذارد.در مطالعات مختلف اثر سیگار بر باروری ارزیابی شده که اثرات سوء آن بخوبی اثبات شده است.
توصیه : سیگار، قلیان، پیپ و یا هر نوع اعتیاد را ترک کنید. ادامه استفاده از سیگار قطعا در میزان موفقیت درمان ناباروری شما تاثیر سوء خواهد داشت.از مصرف مشروبات الکلی اجتناب نمایید.
تغذیه
تغذیه تاثیری مستقیم بر توانایی اسپرم دارد. استفاده از مواد غذایی آماده و دارای مواد نگهدارنده باعث اختلال در اسپرم سازی میگردد .
توصیه : از موادغذایی سرشار از ویتامین Cو سایر آنتی‌اکسیدان‌ها استفاده کنید. این مواد به جلوگیری از نقص و عیب اسپرم کمک کرده و حرکت آن را افزایش میدهد. یک لیوان آب پرتقال در روز تقریباً 124 میلی‌گرم ویتامین Cدر خود دارد.
به اندازه کافی روی (zinc) مصرف کنید. تحقیقات بسیاری نشان میدهد که حتی کمبودهای کوتاه مدت روی میتواند حجم نطفه و سطح تستوسترون را کاهش دهد. منابع غذایی دارای روی شامل لوبیا سبز، لوبیا چیتی، عدس، تخم مرغ، جگر، گوشت، بادام، گردو و ماست میباشد.از غذاهای محتوی اسید فولیک مثللوبیا چیتی، اسفـناج، گوشــت، جگر، نان سبوس دار، ماءالشعیر، پنیر، خرما، حبوبات، شیر، تخم مرغ و موز استفاده نمایید.مقدار کلسیم و ویتامین Dمصرفیتان را بالا ببرید. منابع خوب کلسیم عبارتند از شیر و ماست کم چرب.
از نوشیدنی‌های الکلی استفاده نکنید.خوردن بیشتر میوه‌ها و سبزیجات به شما توصیه میشود. مصرف میوه‌ها و سبزیجات، باعث تحرک بیشتر اسپرم میشود. میوه و سبزیجات از قبیل گوجه فرنگی، فلفل و مرکبات، منابع سرشار آنتی اکسیدان هستند.
مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیاد چربی‌های اشباع‌شده مثل همبرگر و سیب‌زمینی سرخ‌کرده و چربی‌های تک‌اشباع‌نشده مثل لبنیات پرچرب، ممکن است به کیفیت اسپرم صدمه بزند. از مصرف این غذاها خودداری کنید.
به طور کلی ۱۵ درصد زوج‌های جوان نابارور هستند که حدودا بین ۲ تا ۳ میلیون زوج را تشکیل می‌دهند. اگر سالانه در کشور ۸۰۰ هزار تا یک میلیون ازدواج ثبت شود به تعداد زوج‌های نابارور ۱۵۰ هزار نفر افزوده میشود. این ۳ میلیون زوج نابارور کسانی هستند که ۱ سال است که از هیچ روش جلوگیری از بارداری استفاده نکرد‌ه‌اند ولی هنوز بچه‌دار نشد‌ه‌اند و اقدامات درمانی نیز انجام نداده‌اند.
اگر چه مردان میلیونها اسپرم در روز تولید میکنند اما عوامل زیادی می تواند سلامت این اسپرمها را تحت تاثیر بگذارد و از آنجایی که حدود ۷۵ روز طول میکشد تا اسپرم رشد کند ، آسیب رسیدن به آنان میتواند بر قدرت ناباروری تاثیر گذارد.
گرما
بیضه نمی تواند عملکرد درستی داشته باشد مگر اینکه سردتر از بقیه بدن باشد. اگر درجه حرارت بیضه ها بالا برود، تولید اسپرم متوقف شده و قطع تولید اسپرم میتواند برای ماهها تاثیر منفی داشته باشد .گرما تعداد کلی اسپرم را پایین تر آورد، و همچنین تحرک اسپرمها کمتر میشود .
عوامل زیر را بایستی برای جلوگیری از گرم شدن بیضه در نظر داشت :
وان یا جکوزی گرم : حتی چند دقیقه در وان یا جکوزی گرم بودن می تواند به طور موقت تولید اسپرم را کاهش دهد.
تب : افزایش درجه حرارت بدن به علت تب می تواند همان اثر حرارت بر روی اسپرم یک مرد را داشته باشد.
لپ تاپ : استفاده از لپ‌تاپ که به صورت مداوم روی پا گذاشته میشود و حرارت تولید میکنند باعث اختلال در نطفه‌سازی در مردان میشود.ارتباط مستقیمی بین استفاده از لپ تاپ ها و افزایش دمای بیضه ها دیده شده است.
لباس زیر و شورتهای تنگ و پلاستیکی : پوشیدن شورت تنگ حتی هنگام ورزش، تولید اسپرم را کاهش میدهد.
توصیه : از لباس زیر گشاد، نخی، نازک و خنک استفاده نمایید. با یک برنامه ی منظم با استفاده از آب خنک (درجه حرارت آب سرد شیر) بیضه های خود را هر بار به مدت ٢-١ دقیقه شستشو دهید. شستن روزانه ٨-٦ بار بیضه ها در کاهش حرارت مفید خواهد بود.
گوشیهای تلفن همراه :
استفاده زیاد از تلفن همراه و قرار دادن آن در جیب شلوار باعث آسیب به اسپرم سازی میشود.
توصیه : گوشی همراه خود را در جیب شلوار نزدیک اندام تناسلی خود قرار ندهید
چاقی
مردان چاق دچار عارضه ی کاهش عملکرد بیضه ها میشوند و تعداد اسپرم آنها به طرز قابـل توجهی پائین تر از افراد دیگر است. کاهش تعداد اسپرم ،اختلال عملکرد جنسی و ناباروری از دیگر عارضه های چاقیست .
توصیه : با برنامه ی غذایی مناسب و ورزش وزن خود را به اندازه مناسب برسانید
مواد استروئیدی بدنسازی
این مواد توسط افرادی که می خواهند دارای اندام های عضلانی حجیم شوند استفاده می شود, این داروها سبب می شوند که بدن نتواند هورمون تستوسترون را به طور طبیعی بسازد که سرانجام سبب کاهش تولید اسپرم خواهد شد. بسیاری از ورزشکارانی که به عنوان دوپینگ از این داروها استفاده مکرر می کنند, دچار این مشکل خواهند شد.
توصیه : از مصرف داروها و مواد بدنسازی اجتناب کنید
استرس روحی و جسمی
تنش‌های جسمی، ذهنی و استرس‌های عاطفی میتواند تعداد اسپرمها را به طور موقت کم کند، که ممکن است ناشی از تغییر در سطوح هورمون‌های جنسی باشد.
توصیه : از استرس دوری کنید. مشکلات با تنش و استرس برطرف نشده بلکه احتمالا بیشتر هم خواهند شد.
تماس با سموم در محیط
تماس با حشره کش ها, سموم آفت کش, حلال های آلی, سرب, تشعشعات یونیزه, فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی سبب کاهش قدرت باروری در مردان می شود.
توصیه : اگردر محیط شغلی خود با این مواد سرو کار دارند, (چاپخانه ها, سرب, سموم کشاورزی, دستگاههای رادیولوژی و …) از پوشش ها و ماسک های محافظ استفاده نمایند.
اعتیاد
توتون و تنباکو ، الکلل،ماری جوانا و سایر مواد مخدر میتواند عملکرد جنسی را مختل می کند و اختلال در تولید اسپرم مینماید. مصرف الکل تاثیر بدی بر مایع منی و کیفیت تولید آن میگذارد.در مطالعات مختلف اثر سیگار بر باروری ارزیابی شده که اثرات سوء آن بخوبی اثبات شده است.
توصیه : سیگار، قلیان، پیپ و یا هر نوع اعتیاد را ترک کنید. ادامه استفاده از سیگار قطعا در میزان موفقیت درمان ناباروری شما تاثیر سوء خواهد داشت.از مصرف مشروبات الکلی اجتناب نمایید.
تغذیه
تغذیه تاثیری مستقیم بر توانایی اسپرم دارد. استفاده از مواد غذایی آماده و دارای مواد نگهدارنده باعث اختلال در اسپرم سازی میگردد .
توصیه : از موادغذایی سرشار از ویتامین Cو سایر آنتی‌اکسیدان‌ها استفاده کنید. این مواد به جلوگیری از نقص و عیب اسپرم کمک کرده و حرکت آن را افزایش میدهد. یک لیوان آب پرتقال در روز تقریباً 124 میلی‌گرم ویتامین Cدر خود دارد.
به اندازه کافی روی (zinc) مصرف کنید. تحقیقات بسیاری نشان میدهد که حتی کمبودهای کوتاه مدت روی میتواند حجم نطفه و سطح تستوسترون را کاهش دهد. منابع غذایی دارای روی شامل لوبیا سبز، لوبیا چیتی، عدس، تخم مرغ، جگر، گوشت، بادام، گردو و ماست میباشد.از غذاهای محتوی اسید فولیک مثللوبیا چیتی، اسفـناج، گوشــت، جگر، نان سبوس دار، ماءالشعیر، پنیر، خرما، حبوبات، شیر، تخم مرغ و موز استفاده نمایید.مقدار کلسیم و ویتامین Dمصرفیتان را بالا ببرید. منابع خوب کلسیم عبارتند از شیر و ماست کم چرب.
از نوشیدنی‌های الکلی استفاده نکنید.خوردن بیشتر میوه‌ها و سبزیجات به شما توصیه میشود. مصرف میوه‌ها و سبزیجات، باعث تحرک بیشتر اسپرم میشود. میوه و سبزیجات از قبیل گوجه فرنگی، فلفل و مرکبات، منابع سرشار آنتی اکسیدان هستند.
مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیاد چربی‌های اشباع‌شده مثل همبرگر و سیب‌زمینی سرخ‌کرده و چربی‌های تک‌اشباع‌نشده مثل لبنیات پرچرب، ممکن است به کیفیت اسپرم صدمه بزند. از مصرف این غذاها خودداری کنید.
