رفتار با فرزند خوانده، والدین دقت کنند
یکی از پژوهشگران حوزه علمیه قم گفت: یک هزار و ۲۵۴ راه محرمیت، برگرفته از آیات قرآن کریم و روایات که اتفاق کل علما در این امر است و برای ایجاد محرمیت میان خانواده های فرزندپذیر و فرزندخوانده ها و فرزندان طلاق و غیره وجود دارد.
حجت الاسلام والمسلمین «حسن عالمی طامِه» روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگارایرنا افزود: در کتاب «بررسی راه های محرمیت از دیدگاه فقه امامیه» راه های محرمیت کسانی که کودکی را در سالیان گذشته به فرزندی پذیرفته اند و غیره و نیز راه های محرمیت در سه حوزه بسیار مهم، «محرمیت فرزند پذیران با فرزند خوانده» و «محرمیت داماد خوانده و عروس خوانده با پدرخوانده» و نیز «محرمیت فرزندان فرزند خوانده با فرزندان پذیرنده» ارائه شده است.
وی درادامه به بررسی راه های محرمیت از دیدگاه فقه امامیه پرداخت و اظهار کرد: برای پژوهش در این مساله علاوه بر آیات قرآن کریم و روایات بیان شده از سوی ائمه اطهار(ع) به صورت میدانی از بیش از استفتا ۱۵ تن از مراجع عظام تقلید نیز در این زمینه بهره گرفته شده است.
نویسنده کتاب «بررسی راه های محرمیت از دیدگاه فقه امامیه» خاطرنشان کرد: خانواده، اساس و بنیان زندگی بشری است و باید بر پایه های محکم و استوار بنا نهاده شود تا به دنبال آن جامعه نیز استحکام یابد.
عالمی، در بخش دیگر سخنان خود، گفت: محرمیت و رابطه میان زن و مرد در شکل های گوناگون خود، زاییده نیازهای بشری و امری ضروری و فطری است که زندگی فردی و اجتماعی انسان و ارتباط با همنوعانش، خواه ناخواه او را مجبور به ایجاد ارتباط با یکدیگر ساخته است.
وی افزود: این نیاز از سویی و ارتباط آنها با مصالح و مفاسد از سوی دیگر باعث شد تا شرایع الهی نیز نه تنها از موضع قبول و عدم مخالفت با فطرت برخورد کنند بلکه تشویق و ترغیب کنند و ازدواج و آثار آن مانند محرمیت و احکام روابط زن و مرد را تشریع نمایند.
پژوهشگر حوزه علمیه قم، با بیان اینکه پیشینه این موضوع را باید فراتر از بلندای تاریخ دانست، اظهار کرد: باید تاریخ محرمیت و ریشه های آن را در احساس نیاز و ضرورت این رابطه پس از خلقت حضرت آدم(ع) و حضرت حوا(س) در وجود آنها جویا شد.
عالمی، با بیان اینکه محرمیت و راه های آن از دیرباز در فقه مذاهب اسلامی مطرح و به مقتضای هر عصری به آن پرداخته شده است و مساله نوظهوری نیست، گفت: تمامی راه های محرمیت از سه راهکار اساسی عقد، رِضاع و یا ترکیب این دو امکان پذیر است که هر سه این راه ها در دین مبین اسلام به خوبی پیش بینی شده اند و قابل اجرا هستند.
وی گفت: در عصر ما، مواردی همچون فرزندخواندگی، وجود کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، فرزندان طلاق و سرپرستی آنها، این مساله را در افقی تازه قرار داده و با وجود اینکه سابقه کهنی که در فقه دارد در ردیف مسائل مستحدثه قرار گرفته است و نمی شود مساله بسیار مهم محرمیت را با سمحه و سهله بودن و یا حرف های عوامانه مانند محرمیت نان و نمکی حل نمود و ضرورترین مساله دین یعنی حجاب و اهمیت آن را نادیده گرفت.
وی همچنین، با اشاره به لزوم رعایت حجاب و توجه به مساله محرم و نامحرم در اسلام گفت: بر اساس آمارها حدود ۱۵ درصد خانواده های ایرانی مشکل ناباروری دارند که این مشکل یا از راه درمان های پزشکی بسیار گرانقیمت انجام می شود و یا از طریق پذیرش فرزندخوانده صورت می گیرد که در این میان یکی از مهم ترین دغدغه ها، محرمیت میان خانواده ها و فرزندخوانده هاست.
عالمی، با بیان اینکه مشکل محرمیت فرزندخوانده ها پس از سن تکلیف فقط به پدر و مادر و بستگان خلاصه نمی شود و بعد از ازدواج نیز مشکلات بسیاری برای عروس و دامادخوانده ها وجود دارد، افزود: برای حل این مشکل راهکارهایی وجود دارد که اگر افراد به آنان آگاه باشند و به درستی عمل کنند می توانند به راحتی محرمیت بین افراد مورد نظر را ایجاد نمایند.
وی با بررسی راه های محرمیت و موانع آن، این مساله را در سه حوزه بسیار مهم و مبتلابه دانست که شامل؛ راه های محرمیت پیش از ازدواج فرزندخوانده یعنی محرمیت میان فرزندپذیران و بستگانشان با فرزندخوانده، راه های محرمیت میان فرزندان فرزندخوانده با فرزندپذیران و بستگان نَسَبی و سَبَبی آنها پس از ازدواج فرزندخوانده و راه های محرمیت میان فرزندان طلاق و بستگان ناپدری و یا نامادری آنهاست.
وی با بیان اینکه برای پیدا کردن بهترین و مناسب ترین راهکار ایجاد محرمیت میان خانواده ها و فرزندخوانده ها باید ۱۲ پرسش در رابطه با سن، جنس، نسبت ها و برخی مسائل دیگر از خانواده ها پرسیده شود، گفت: برای دستیابی به بهترین راهکار باید اِشراف و آگاهی کاملی نسبت به مسائل محرمیت داشته باشیم تا در آینده مشکلی در این رابطه پیش نیاید.
عالمی، با بیان اینکه اساسی ترین سبب برای ایجاد محرمیت «عقد ازدواج» است، گفت: خداوند با جعل و تشریع عقد نکاح، آثار متعددی بر آن مترتب ساخته که یکی از آثار بسیار مهم آن، محرمیت است به طوری که حتی راه های محرمیت از طریق رضاع نیز متوقف بر عقد نکاح درست است چون یکی از شرایط رضاع این است که شیر دادن از راه ازدواج مشروع به دست آمده باشد.
وی اظهار کرد: یکی از مسائل مهم در فقه اسلام، مساله «رِضاع» و آثار آن است که ارتباط محکمی با مساله نکاح و حرمت آن دارد، زیرا پودمان رضاع مانند پودمان نسب است و به وسیله رضاع حرام می شود؛ آنچه که به وسیله نسب حرام شده است.
وی افزود: در اثر شیرخوردن کودکی از زنی، حقیقت تکوینی در عالَم خارج تحقق می یابد که بین زن و کودک و میان عده ای دیگر قرابت رضاعی را ایجاد می کند؛ در واقع قرابت رضاعی مانند نسب، در زمانی که کودکی از زنی شیر بخورد با شرایطی که در صاحب شیر می گرداند و محرمیت میان آن زن و مرد و بستگان آنها ایجاد می کند و سایر آثار نسب جاری نمی شود.
عالمی، همچنین در رابطه با محرمیت از راه «عقد و شیردادن» (محرمیت ترکیبی) اظهار کرد: در پاره ای از موارد محرمیت بین فرد یا اشخاص مورد نظر نمی تواند از راه عقدِ تنها و یا از راه شیردادنِ تنها ایجاد شود بلکه باید محرمیت ها را از ترکیب بین عقد و رضاع ایجاد کرد.
وی گفت: پذیرش فرزند از مراکز زیر نظر بهزیستی یکی از کارهای نیک و خداپسندانه است چرا که هم زن و مردی می توانند طعم شیرین فرزند داشتن را بچشند و محبت خود را به او نثار کنند و هم کودکی بی سرپرست زیر حمایت خانواده ای قرارمی گیرد و از لذت، محبت و نعمت پدر و مادر بهره مند می شود و نمی توان با حرف های واهی مانند محرمیت های نان ونمکی و غیره که هیچگونه وجاهت شرعی ندارد در رابطه با محرمیت فرزندپذیران و بستگان آنان با فرزندخوانده کوتاهی کرد و آنان با اهمال مسئولان امر تا پایان عمر به دلیل عدم توجه به مسائل محرمیت مبتلا به گناه و معصیت شوند.
پژوهشگر حوزه علمیه قم تاکید کرد: خانواده هایی که اقدام به پذیرش فرزند می کنند به سادگی با مراجعه به کارشناسان امور دینی که در این زمینه تخصص لازم را دارند، مشکل محرمیت را در این زمینه حل، و این کار خداپسندانه خود را با ایجاد محرمیت شرعی کامل کنند.
وی، با بیان اینکه هر عقدی ولو اینکه موقت باشد و همین طور رضاع؛ همان طور که باعث محرمیت می شود در برخی از موارد موجب حرمت نیز می شود، تذکر داد: خانواده ها برای اینکه در آینده به مشکل برنخورند لازم و ضروری است که برای ایجاد مساله محرمیت به کارشناسان خبره و متخصص در این زمینه مراجعه کنند تا دچار مشکل نشوند.
* مسئولان امر بویژه سازمان بهزیستی بر اساس قانون مکلف و موظف هستند دفتری در زمینه مشاوره برای محرمیت فرزندخوانده ها داشته باشند
عالمی، به تصویب قانونی در دو سال پیش در رابطه با تاسیس دفتر در مرکزی که کودکان بی سرپرست نگهداری می شوند و انجام مشاوره و آموزش کارشناسان مرتبط در بهزیستی در زمینه مساله محرمیت اشاره کرد و گفت: متاسفانه این قانون تاکنون اجرایی نشده است و نیازمند توجه و پیگیری جدی مسئولان در این زمینه هستیم و بر اساس قانون مذکور، بهزیستی موظف است که مساله محرمیت را هنگام فرزندپذیری خانواده ها حل کند.
وی با بیان اینکه قانون کودکان بی سرپرست و بدسرپرست دارای ۳۷ ماده است، افزود: بر اساس ماده ۳۵ این قانون سازمان بهزیستی موظف است که به منظور راهنمایی و مشاوره به افرادی که کودکان و یا نوجوانانی را به فرزندخواندگی قبول می کنند، اقدام به ایجاد دفتر مشاوره دینی مربوط به امور فرزندخواندگی با همکاری مرکز مدیریت حوزه های علمیه کند و واگذاری سرپرستی کودکان و نوجوانان منوط به تایید دفتر مذکور است؛ اما این قانون پس از دو سال هنوز اجرایی نشده است و اگر کوتاهی شود ما در مقابل خدا، رسول، شرع، قانون، فرزندپذیران، فرزندخوانده ها، مسئول هستیم.
عالمی، همچنین طرح ایجاد «بانک محرمیت» را مطرح کرد و گفت: 95 درصد کودکانی که وارد مراکز بهزیستی و مراکزی که از کودکان بی سرپرست نگهداری می کنند، می شود از راه شیر دادن زمینه محرمیت را برای آنها فراهم کرد.
وی بر ضرورت توجه مراکز نگهداری از کودکان بی سرپرست به اینگونه مسائل و آگاه بودن به ابعاد و جوانب گوناگون آن تاکید کرد و گفت: به مراکزی همچون بهزیستی توصیه می کنیم به محض ورود کودکان زیر دو سال، آن طفل را فرزند رضاعی بانویی که فرزند شیرخواره دارد، قرار دهند تا در آینده آسان تر بتوانیم راهکارهای ایجاد محرمیت میان فرزندخوانده ها و خانواده های فرزندپذیر (زن و شوهری که فرزند دیگر را به فرزندی پذیرفته اند) فراهم بیاوریم با اجرایی شدن این طرح از تراکم کودکان پسری که به دلیل سخت شدن راه های محرمیت در مراکز بهزیستی به سر می برند کاسته می شود و نیز بار زیادی از دوش دولت برداشته می شود.
وی گفت: وضعیت این کودکان بی سرپرست در بهزیستی از یتیمان بدتر است، چرا که فرد یتیم هر چند از نعمت پدر یا مادر و یا هردو آنها محروم است، اما دارای خانواده و نسب است، اما این کودکان بشدت دچار مشکلات روحی و عاطفی هستند و از نعمت بستگان و حق خویشاوندی نیز محروم هستند.
پژوهشگر حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: راه های محرمیت ایجاد شده موجب قرابت می شود و شرع بی جهت این مساله را مطرح نکرده است چون مساله محرمیت اثرات وضعی دارد و این قرابت سازی برای رشد، بالندگی و تعالی کودک بسیار موثر است.
عالمی، با بیان اینکه در این مساله، بحث عاطفی آن بسیار مهم است، گفت: ایجاد رابطه قرابت به بچه هویت می دهد و برای کودک وابستگی خانوادگی ایجاد می شود و این در روحیه آنها تاثیر مثبت دارد و ایجاد راه های محرمیت فقط بحث حرام بودن نیست بلکه مساله قرابت و ارتباط عاطفی نیز در آن بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه فقه اسلام پاسخگوی مسائل گوناگون است، حل این مساله را در فقه شیعه از افتخارات شیعه و دین اسلام و نشانه پویایی فقه شیعه برشمرد و خاطرنشان کرد: فرزند پذیری یک ضرورت اجتماعی است و هر زن و مردی دوست دارد که مادر و پدر شود و نیز هر بچه ای نیازمند والدین است و این رابطه عاطفی دوسویه است.
وی گفت: توجه به مساله محرمیت در این مواردی که مطرح شد ضمن آنکه زمینه گناه را در جامعه کاهش می دهد، تاثیرات بسیار خوبی را نیز در محیط جامعه دارد از اینرو همه وظیفه داریم در این زمینه کوشش و تلاش کنیم و برای تحقق آن نیازمند تعامل و مشارکت همگان هستیم.
عالمی، با تاکید بر اینکه نباید بگذاریم که حکم خدا نادیده گرفته شود، خاطرنشان کرد: در برخی از موارد افراد دانسته و یا ندانسته مرتکب گناه می شوند در حالیکه با یک مشاوره و از راهی ساده و آسان می توان با ایجاد محرمیت شرعی از معصیت جلوگیری کرد.
لازم به ذکر است که در این زمینه، کتابی با عنوان «بررسی راه های محرمیت از دیدگاه فقه امامیه» به قلم حجت الاسلام والمسلمین «حسن عالمی طامه» برای نخستین بار در سال جاری توسط معاونت پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم منتشر و به بازار نشر عرضه شده است.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب در قم می توانند با تلفن ۳۷۸۳۲۳۰۳ با پیش شماره ۰۲۵ و در تهران با تلفن ۲۲۸۴۳۹۶۵ با پیش شماره ۰۲۱ تماس بگیرند و یا در قم به مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) واقع در میدان معلم ، مراجعه کنند.
کتاب «فرزندخواندگی در اسلام» اثر دیگری از این نویسنده است که توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده؛ این کتاب نیز به بررسی ماهیت و مبانی و منابع فرزندخواندگی و شرایط آن، حقوق و تکالیف فرزندخوانده و فرزندپذیر در اسلام و مقررات مربوط به آن در حقوق ایران پرداخته است که دانستن اطلاعات و مطالب این کتاب نیز برای فرزند پذیران بسیار ضروری است .
وی درادامه به بررسی راه های محرمیت از دیدگاه فقه امامیه پرداخت و اظهار کرد: برای پژوهش در این مساله علاوه بر آیات قرآن کریم و روایات بیان شده از سوی ائمه اطهار(ع) به صورت میدانی از بیش از استفتا ۱۵ تن از مراجع عظام تقلید نیز در این زمینه بهره گرفته شده است.
نویسنده کتاب «بررسی راه های محرمیت از دیدگاه فقه امامیه» خاطرنشان کرد: خانواده، اساس و بنیان زندگی بشری است و باید بر پایه های محکم و استوار بنا نهاده شود تا به دنبال آن جامعه نیز استحکام یابد.
عالمی، در بخش دیگر سخنان خود، گفت: محرمیت و رابطه میان زن و مرد در شکل های گوناگون خود، زاییده نیازهای بشری و امری ضروری و فطری است که زندگی فردی و اجتماعی انسان و ارتباط با همنوعانش، خواه ناخواه او را مجبور به ایجاد ارتباط با یکدیگر ساخته است.
وی افزود: این نیاز از سویی و ارتباط آنها با مصالح و مفاسد از سوی دیگر باعث شد تا شرایع الهی نیز نه تنها از موضع قبول و عدم مخالفت با فطرت برخورد کنند بلکه تشویق و ترغیب کنند و ازدواج و آثار آن مانند محرمیت و احکام روابط زن و مرد را تشریع نمایند.
پژوهشگر حوزه علمیه قم، با بیان اینکه پیشینه این موضوع را باید فراتر از بلندای تاریخ دانست، اظهار کرد: باید تاریخ محرمیت و ریشه های آن را در احساس نیاز و ضرورت این رابطه پس از خلقت حضرت آدم(ع) و حضرت حوا(س) در وجود آنها جویا شد.
عالمی، با بیان اینکه محرمیت و راه های آن از دیرباز در فقه مذاهب اسلامی مطرح و به مقتضای هر عصری به آن پرداخته شده است و مساله نوظهوری نیست، گفت: تمامی راه های محرمیت از سه راهکار اساسی عقد، رِضاع و یا ترکیب این دو امکان پذیر است که هر سه این راه ها در دین مبین اسلام به خوبی پیش بینی شده اند و قابل اجرا هستند.
وی گفت: در عصر ما، مواردی همچون فرزندخواندگی، وجود کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، فرزندان طلاق و سرپرستی آنها، این مساله را در افقی تازه قرار داده و با وجود اینکه سابقه کهنی که در فقه دارد در ردیف مسائل مستحدثه قرار گرفته است و نمی شود مساله بسیار مهم محرمیت را با سمحه و سهله بودن و یا حرف های عوامانه مانند محرمیت نان و نمکی حل نمود و ضرورترین مساله دین یعنی حجاب و اهمیت آن را نادیده گرفت.
وی همچنین، با اشاره به لزوم رعایت حجاب و توجه به مساله محرم و نامحرم در اسلام گفت: بر اساس آمارها حدود ۱۵ درصد خانواده های ایرانی مشکل ناباروری دارند که این مشکل یا از راه درمان های پزشکی بسیار گرانقیمت انجام می شود و یا از طریق پذیرش فرزندخوانده صورت می گیرد که در این میان یکی از مهم ترین دغدغه ها، محرمیت میان خانواده ها و فرزندخوانده هاست.
عالمی، با بیان اینکه مشکل محرمیت فرزندخوانده ها پس از سن تکلیف فقط به پدر و مادر و بستگان خلاصه نمی شود و بعد از ازدواج نیز مشکلات بسیاری برای عروس و دامادخوانده ها وجود دارد، افزود: برای حل این مشکل راهکارهایی وجود دارد که اگر افراد به آنان آگاه باشند و به درستی عمل کنند می توانند به راحتی محرمیت بین افراد مورد نظر را ایجاد نمایند.
وی با بررسی راه های محرمیت و موانع آن، این مساله را در سه حوزه بسیار مهم و مبتلابه دانست که شامل؛ راه های محرمیت پیش از ازدواج فرزندخوانده یعنی محرمیت میان فرزندپذیران و بستگانشان با فرزندخوانده، راه های محرمیت میان فرزندان فرزندخوانده با فرزندپذیران و بستگان نَسَبی و سَبَبی آنها پس از ازدواج فرزندخوانده و راه های محرمیت میان فرزندان طلاق و بستگان ناپدری و یا نامادری آنهاست.
وی با بیان اینکه برای پیدا کردن بهترین و مناسب ترین راهکار ایجاد محرمیت میان خانواده ها و فرزندخوانده ها باید ۱۲ پرسش در رابطه با سن، جنس، نسبت ها و برخی مسائل دیگر از خانواده ها پرسیده شود، گفت: برای دستیابی به بهترین راهکار باید اِشراف و آگاهی کاملی نسبت به مسائل محرمیت داشته باشیم تا در آینده مشکلی در این رابطه پیش نیاید.
عالمی، با بیان اینکه اساسی ترین سبب برای ایجاد محرمیت «عقد ازدواج» است، گفت: خداوند با جعل و تشریع عقد نکاح، آثار متعددی بر آن مترتب ساخته که یکی از آثار بسیار مهم آن، محرمیت است به طوری که حتی راه های محرمیت از طریق رضاع نیز متوقف بر عقد نکاح درست است چون یکی از شرایط رضاع این است که شیر دادن از راه ازدواج مشروع به دست آمده باشد.
وی اظهار کرد: یکی از مسائل مهم در فقه اسلام، مساله «رِضاع» و آثار آن است که ارتباط محکمی با مساله نکاح و حرمت آن دارد، زیرا پودمان رضاع مانند پودمان نسب است و به وسیله رضاع حرام می شود؛ آنچه که به وسیله نسب حرام شده است.
وی افزود: در اثر شیرخوردن کودکی از زنی، حقیقت تکوینی در عالَم خارج تحقق می یابد که بین زن و کودک و میان عده ای دیگر قرابت رضاعی را ایجاد می کند؛ در واقع قرابت رضاعی مانند نسب، در زمانی که کودکی از زنی شیر بخورد با شرایطی که در صاحب شیر می گرداند و محرمیت میان آن زن و مرد و بستگان آنها ایجاد می کند و سایر آثار نسب جاری نمی شود.
عالمی، همچنین در رابطه با محرمیت از راه «عقد و شیردادن» (محرمیت ترکیبی) اظهار کرد: در پاره ای از موارد محرمیت بین فرد یا اشخاص مورد نظر نمی تواند از راه عقدِ تنها و یا از راه شیردادنِ تنها ایجاد شود بلکه باید محرمیت ها را از ترکیب بین عقد و رضاع ایجاد کرد.
وی گفت: پذیرش فرزند از مراکز زیر نظر بهزیستی یکی از کارهای نیک و خداپسندانه است چرا که هم زن و مردی می توانند طعم شیرین فرزند داشتن را بچشند و محبت خود را به او نثار کنند و هم کودکی بی سرپرست زیر حمایت خانواده ای قرارمی گیرد و از لذت، محبت و نعمت پدر و مادر بهره مند می شود و نمی توان با حرف های واهی مانند محرمیت های نان ونمکی و غیره که هیچگونه وجاهت شرعی ندارد در رابطه با محرمیت فرزندپذیران و بستگان آنان با فرزندخوانده کوتاهی کرد و آنان با اهمال مسئولان امر تا پایان عمر به دلیل عدم توجه به مسائل محرمیت مبتلا به گناه و معصیت شوند.
پژوهشگر حوزه علمیه قم تاکید کرد: خانواده هایی که اقدام به پذیرش فرزند می کنند به سادگی با مراجعه به کارشناسان امور دینی که در این زمینه تخصص لازم را دارند، مشکل محرمیت را در این زمینه حل، و این کار خداپسندانه خود را با ایجاد محرمیت شرعی کامل کنند.
وی، با بیان اینکه هر عقدی ولو اینکه موقت باشد و همین طور رضاع؛ همان طور که باعث محرمیت می شود در برخی از موارد موجب حرمت نیز می شود، تذکر داد: خانواده ها برای اینکه در آینده به مشکل برنخورند لازم و ضروری است که برای ایجاد مساله محرمیت به کارشناسان خبره و متخصص در این زمینه مراجعه کنند تا دچار مشکل نشوند.
* مسئولان امر بویژه سازمان بهزیستی بر اساس قانون مکلف و موظف هستند دفتری در زمینه مشاوره برای محرمیت فرزندخوانده ها داشته باشند
عالمی، به تصویب قانونی در دو سال پیش در رابطه با تاسیس دفتر در مرکزی که کودکان بی سرپرست نگهداری می شوند و انجام مشاوره و آموزش کارشناسان مرتبط در بهزیستی در زمینه مساله محرمیت اشاره کرد و گفت: متاسفانه این قانون تاکنون اجرایی نشده است و نیازمند توجه و پیگیری جدی مسئولان در این زمینه هستیم و بر اساس قانون مذکور، بهزیستی موظف است که مساله محرمیت را هنگام فرزندپذیری خانواده ها حل کند.
وی با بیان اینکه قانون کودکان بی سرپرست و بدسرپرست دارای ۳۷ ماده است، افزود: بر اساس ماده ۳۵ این قانون سازمان بهزیستی موظف است که به منظور راهنمایی و مشاوره به افرادی که کودکان و یا نوجوانانی را به فرزندخواندگی قبول می کنند، اقدام به ایجاد دفتر مشاوره دینی مربوط به امور فرزندخواندگی با همکاری مرکز مدیریت حوزه های علمیه کند و واگذاری سرپرستی کودکان و نوجوانان منوط به تایید دفتر مذکور است؛ اما این قانون پس از دو سال هنوز اجرایی نشده است و اگر کوتاهی شود ما در مقابل خدا، رسول، شرع، قانون، فرزندپذیران، فرزندخوانده ها، مسئول هستیم.
عالمی، همچنین طرح ایجاد «بانک محرمیت» را مطرح کرد و گفت: 95 درصد کودکانی که وارد مراکز بهزیستی و مراکزی که از کودکان بی سرپرست نگهداری می کنند، می شود از راه شیر دادن زمینه محرمیت را برای آنها فراهم کرد.
وی بر ضرورت توجه مراکز نگهداری از کودکان بی سرپرست به اینگونه مسائل و آگاه بودن به ابعاد و جوانب گوناگون آن تاکید کرد و گفت: به مراکزی همچون بهزیستی توصیه می کنیم به محض ورود کودکان زیر دو سال، آن طفل را فرزند رضاعی بانویی که فرزند شیرخواره دارد، قرار دهند تا در آینده آسان تر بتوانیم راهکارهای ایجاد محرمیت میان فرزندخوانده ها و خانواده های فرزندپذیر (زن و شوهری که فرزند دیگر را به فرزندی پذیرفته اند) فراهم بیاوریم با اجرایی شدن این طرح از تراکم کودکان پسری که به دلیل سخت شدن راه های محرمیت در مراکز بهزیستی به سر می برند کاسته می شود و نیز بار زیادی از دوش دولت برداشته می شود.
وی گفت: وضعیت این کودکان بی سرپرست در بهزیستی از یتیمان بدتر است، چرا که فرد یتیم هر چند از نعمت پدر یا مادر و یا هردو آنها محروم است، اما دارای خانواده و نسب است، اما این کودکان بشدت دچار مشکلات روحی و عاطفی هستند و از نعمت بستگان و حق خویشاوندی نیز محروم هستند.
پژوهشگر حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: راه های محرمیت ایجاد شده موجب قرابت می شود و شرع بی جهت این مساله را مطرح نکرده است چون مساله محرمیت اثرات وضعی دارد و این قرابت سازی برای رشد، بالندگی و تعالی کودک بسیار موثر است.
عالمی، با بیان اینکه در این مساله، بحث عاطفی آن بسیار مهم است، گفت: ایجاد رابطه قرابت به بچه هویت می دهد و برای کودک وابستگی خانوادگی ایجاد می شود و این در روحیه آنها تاثیر مثبت دارد و ایجاد راه های محرمیت فقط بحث حرام بودن نیست بلکه مساله قرابت و ارتباط عاطفی نیز در آن بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه فقه اسلام پاسخگوی مسائل گوناگون است، حل این مساله را در فقه شیعه از افتخارات شیعه و دین اسلام و نشانه پویایی فقه شیعه برشمرد و خاطرنشان کرد: فرزند پذیری یک ضرورت اجتماعی است و هر زن و مردی دوست دارد که مادر و پدر شود و نیز هر بچه ای نیازمند والدین است و این رابطه عاطفی دوسویه است.
وی گفت: توجه به مساله محرمیت در این مواردی که مطرح شد ضمن آنکه زمینه گناه را در جامعه کاهش می دهد، تاثیرات بسیار خوبی را نیز در محیط جامعه دارد از اینرو همه وظیفه داریم در این زمینه کوشش و تلاش کنیم و برای تحقق آن نیازمند تعامل و مشارکت همگان هستیم.
عالمی، با تاکید بر اینکه نباید بگذاریم که حکم خدا نادیده گرفته شود، خاطرنشان کرد: در برخی از موارد افراد دانسته و یا ندانسته مرتکب گناه می شوند در حالیکه با یک مشاوره و از راهی ساده و آسان می توان با ایجاد محرمیت شرعی از معصیت جلوگیری کرد.
لازم به ذکر است که در این زمینه، کتابی با عنوان «بررسی راه های محرمیت از دیدگاه فقه امامیه» به قلم حجت الاسلام والمسلمین «حسن عالمی طامه» برای نخستین بار در سال جاری توسط معاونت پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم منتشر و به بازار نشر عرضه شده است.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب در قم می توانند با تلفن ۳۷۸۳۲۳۰۳ با پیش شماره ۰۲۵ و در تهران با تلفن ۲۲۸۴۳۹۶۵ با پیش شماره ۰۲۱ تماس بگیرند و یا در قم به مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) واقع در میدان معلم ، مراجعه کنند.
کتاب «فرزندخواندگی در اسلام» اثر دیگری از این نویسنده است که توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده؛ این کتاب نیز به بررسی ماهیت و مبانی و منابع فرزندخواندگی و شرایط آن، حقوق و تکالیف فرزندخوانده و فرزندپذیر در اسلام و مقررات مربوط به آن در حقوق ایران پرداخته است که دانستن اطلاعات و مطالب این کتاب نیز برای فرزند پذیران بسیار ضروری است .
منبع:
ایرنا
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼