آداب غذا خوردن کودکان، برنامه‌ریزی مناسب

وقتی قرار است از سلامتی جسم و روح آدم‌ها سخن گفته‌شود، به‌هرحال بخشی از ماجرای آن به دوران کودکی و تغذیه نوزادی بازمی‌گردد. همه ما لذت خوردن غذا را با شیرمادر و اولین دقایق پس از قدم‌گذاشتن به دنیا آغاز می‌کنیم، اما این لذت مدت زیادی طول نمی‌کشد زیرا بناست کودک به‌زودی با دنیای طعم‌ها و مزه‌های مختلف آشنا شود. به همین سبب از شش‌ماهگی تغذیه تکمیلی آغاز می‌شود.

برای مادران جوانی که انتظار تولد فرزند خود را می‌کشند یا مادرانی که نوزادی دارند و می‌خواهند او را وارد سفره غذای خود کنند، نکات مبهم زیادی وجوددارد: چه‌وقت باید غذادادن به کودک را آغاز کنم؟ چه غذایی برای فرزندم بپزم؟ کودک باید چه‌میزان غذا بخورد که طبیعی باشد؟ و... بسیاری از سوالاتی است که در این مطلب به آن‌ها پاسخ می‌دهیم

قبل از یک‌سالگی عسل ندهید
این متخصص با اشاره به تنهاخوراکی ممنوع قبل از یک‌سالگی، می‌گوید: تنها ماده غذایی که نباید به کودک بدهید، عسل است؛ همچنین نمک و هله‌هوله‌هایی مانند چیپس و پفک و شکلات هم بهتر است اصلا به کودک داده نشود. درغیراین‌صورت مصرف خوراکی‌های دیگر همچون میوه‌ها یا خرما در‌صورتی‌که کودک نسبت به آن حساسیت نداشته باشد، اشکالی ندارد .

بعد از یک‌سالگی، کودک کنار سفره بنشیند
دکتر خوارزمی با تاکید بر اینکه بعد از یک‌سالگی که کودک خوردن بیشتر غذاها را به‌تدریج تجربه کرد، باید کنار سفره و خانواده بنشیند، توضیح می‌دهد: برای کودک قاشق مخصوص و کوچک و ظرف غذای زیبا و رنگی بگذارید که تشویقی برای غذاخوردن باشد. به‌خاطر داشته باشید که کودک نباید قبل از غذا بازی کرده و فعالیت شدیدی داشته باشد؛ همچنین خوردن شیرینی‌ها و هله‌هوله ممکن است مانع غذاخوردن او شود .

خوراندن آب‌میوه زیاد، مانع رشد کودک می‌شود
استاد دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد همچنین یکی دیگر از نکته‌های تغذیه را یادآور شده و می‌گوید: بهتر است به کودک میوه بخورانید؛ زیرا مصرف زیاد آب‌میوه باعث بالارفتن دفع و اسهال کودک می‌شود. این مشکل سندرم «اسهال نوپایان» نامیده می‌شود که مانع رشد و وزن‌گیری کودک می‌شود. درعین‌حال چنین‌کودکی علاقه به جویدن غذا را هم از دست می‌دهد .

غذای خانگی برای کودک مناسب‌تر است
این متخصص کودکان درخصوص شیوه تغذیه کودکان پس از یک‌سالگی، تاکید می‌کند : نکته مهمی که والدین باید بدانند، این است که کودک باید از غذاهای خانگی تغدیه شود. بهتر است غذاها در خانه تهیه شده باشد؛ زیرا ارزش غذایی نان و پنیر خانگی از غذاهای مفصل بیرون بیشتر است. غذاهای آماده و هله‌هوله‌ها خطرقرمزی برای کودک محسوب می‌شود، چون باعث تغییر ذائقه کودک و تمایل به مصرف شیرینی‌‌ها و چربی‌ها خواهد شد .

صبحانه؛ مهم‌ترین وعده غذایی کودک
به‌گفته این متخصص، برنامه غذایی کودکان از یک‌سالگی تا شش‌سالگی تنها درصورتی‌که کودک به ماده‌ای حساسیت داشته باشد، باید رعایت شود؛ درغیراین‌صورت پرهیز دیگری وجود ندارد. بعد از دوسالگی با آهسته‌شدن رشد، اشتهای کودک هم کاهش می‌یابد؛ پس براساس روند رشد کودک تقاضا برای دریافت غذا نیز تغییر می‌کند. میزان دریافت انرژی از یک غذا تا غذای دیگر متفاوت است؛ اما کل غذای دریافتی روزانه کودک ثابت است .

کودک در یک‌سالگی به حدود هزار کیلوکالری انرژی و در سه‌سالگی فقط سیصد کیلوکالری بیشتر می‌شود؛ البته نیاز انرژی کودکان براساس میزان فعالیت فیزیکی آن‌ها متفاوت است .

صبحانه کودک، مهم‌ترین وعده غذایی اوست و مصرف آن موجب یادگیری بهتر و دقت بیشتر او می‌شود. برنامه غذایی کودک را باید طوری تنظیم کرد که صبحانه را با سایر افراد خانواده بخورد تا عادت به صبحانه‌خوردن در او ایجاد شود .

رعایت بهداشت مادر و پیشگیری از بیماری‌های کودک
ممکن است این اتفاق برای شما هم افتاده باشد که وقتی کودکتان غذاخوردن را شروع می‌کند، مدام دچار دل‌درد یا مشکلات گوارشی می‌شود. اگر علل جسمی مطرح نباشد، یکی از دلایل اصلی بروز این مشکل رعایت‌نکردن بهداشت مادر است که آلودگی را به کودک انتقال می‌دهد.به سبب آسیب‌پذیربودن کودک، توصیه می‌کنیم مواردی همچون پختن کامل غذا در حرارت زیاد (حدود ٧٠درجه سانتی‌گراد ) ، خودداری از خوراندن غذای مانده به کودک، شستن و ضدعفونی‌کردن کامل میوه‌ها و سبزی‌ها، استفاده از آب سالم، شستن دست‌ها به دفعات، خودداری از تغذیه شیرخوار با بطری، محافظت غذا و موادغذایی خام از حشرات و جوندگان و تمیز نگهداشتن وسایل لازم برای تهیه غذا را به‌دقت رعایت کنید .

میان‌وعده را از یاد نبرید
میان‌وعده، غذای مختصری است که بین دو وعده اصلی به کودک داده می‌شود. ‌معده کودک، کوچک است؛ ولی نیاز او به انرژی زیاد است و با خوردن سه وعده اصلی غذا، نیازهایش تامین نمی‌‌‌شود. باید به یاد داشت که میان‌وعده تنها سهم کوچکی در تامین نیازهای غذایی کودک دارد و هیچ‌گاه جای وعده اصلی را نخواهد گرفت . میان‌وعده‌ها باید بین‌ وعده اصلی به کودک داده شود؛ به‌طوری‌که دوسه ساعت با وعده اصلی غذایی فاصله داشته باشد .

میان‌وعده‌هایی مانند شیر، نان و پنیر، خرما، بیسکویت، میوه و خشک‌بار مانند بادام، گردو، کشمش، توت خشک و‌... برای تغذیه کودک مناسب هستند. از دادن تنقلاتی مانند پفک، یخمک، چیپس و... که ارزش تغذیه‌ای آن‌ها کم است، باید خودداری کرد؛ زیرا خوردن این مواد غذایی اشتهای کودک را کم کرده و باعث می‌شود تا نتواند غذای اصلی را بخورد .