سوزش سر دل در بارداری، علت چیست؟
وجود درد سوزشی در مرکز قفسه سینه و در قسمت بالایی شکم که البته غالباً با ترش کردن همراه است، از علائم سوزش سردل حاملگی است، آروغ زدن نیز از دیگر علائم آن می باشد.
سوزش سر دل ارتباطی به بیماری های قلبی ندارد، بلکه علت این پدیده تغییرات هورمونی و فیزیکی و یا هردو می باشد. در دوران حاملگی، جفت هورمون پروژسترون تولید می کند که نقش اصلی آن این است که باعث شل شدن عضلات صاف رحم می شود. همچنین این هورمون می تواند باعث شلی دریچه ی بین مری و معده شده که در نهایت باعث برگشتن اسید معده به داخل مری و احساس ناخوشایند سوزش می شود ودر نتیجه پوشش مخاطی آن را آزرده می‌سازد.
همچنین جنین در حال رشد در اواخر حاملگی قسمت عمده ی فضای شکمی را اشغال کرده و باعث کند شدن تخلیه معده و رانده شدن اسید معده به بالا و احساس سوزش سر دل می شود . البته بسیاری از زنان احساس سوزش سر دل و عدم هضم غذا را در نیمه ی دوم حاملگی تجربه می کنند، ولی متاسفانه این مشکل تا زمان تولد فرزندتان با شما خواهد بود.
زیاده خوری و یا بلافاصله درازکشیدن بعد از غذاخوردن از دلایل دیگر سوزش است.
سیگار کشیدن و نوشیدن الکل نیز از دلایل دیگر آن است.
عوارض سوزش سردل به هنگام حاملگی
این یک مشکل ناراحت‌کننده اما بی خطر است که پس از تولد نوزاد خود به خود مرتفع می‌شود، مگر این که عامل آن ربطی به حاملگی نداشته باشد.
التهاب و زخم در قسمت پایینی مری ندرتاً ایجاد می شود.
در موارد شدید سوزش سردل ، برگشت اسید ممکن است منجر به زخم مری ، تنگی و مشکلات پیش سرطانی شود. سوزش سردل مزمنی که بطور مناسب درمان نشده باشد و سالها طول کشیده باشد، خطر سرطان مری را افزایش می دهد.
پیشگیری از سوزش سردل به هنگام حاملگی
از کارهای زیر در دوران بارداری به شدت پرهیز کنید:
• پرخوری
• دراز کشیدن بعد از خوردن غذا
• سیگار کشیدن
• نوشیدن الکل
وقتی علایم تکراری شدید باشند و با تغییر شیوه زندگی و مصرف آنتی اسیدها کنترل نشود، آزمایشات زیر باید انجام شوند:
روش های تشخیصی در سوزش سردل حاملگی
۱. تست تنفسی :
یک لوله ی پلاستیکی در این تست از راه بینی وارد می کنند تا به این ترتیب فشار و مقدار اسید معده ی برگشتی به داخل مری را اندازه گیری کنند. این بررسی برای بیمارانی صورت می گیرد که علایم شدید و غیرطبیعی سوزش سردل دارند.
۲. آندوسکوپی:
آندوسکوپی برای بررسی آسیبهای ناشی از سوزش سردل بهترین راه است. اگر چنانچه انجام آندوسکوپی ضروری باشد، طی حاملگی نیز بدون خطر است.
در این آزمایش یک لوله قابل انعطاف باریک را از دهان وارد مری ، معده و قسمت ابتدایی روده می کنند. البته معمولا پزشکان برای انجام آندوسکوپی پشت حنجره را با اسپری بی حس کننده، بی حس می کنند و آرامبخش داخل وریدی نیز تجویز می شود.
درمان سوزش سردل حاملگی
• وزن مناسب را در دوران حاملگی حفظ کنید و به پیشنهاداتی که پزشکتان به شما می دهد توجه کنید.
• از ایجاد هر نوع فشار در اطراف کمر و شکم خودداری کنید و لباس راحت و گشاد بپوشید.
• به جای خم شدن از کمر، از زانو خم شوید.
• تا جایی که می توانید از خم شدن - خصوصاً پس از غذاخوردن- خودداری کنید.
• از لباسها یا کمربند تنگ استفاده نکنید.
• سیگار نکشید.
• سر تخت را حدوداً ۱۰ سانتی‌متر بلند کنید یا زیر سر خود را بالا ببرید.
• کمی پیاده روی بعد از صرف غذا مفید است.
اقدامات جراحی:
در موارد شدید و مزمن بیماری صورت می گیرد و در این روش دریچه ای مصنوعی در بالاترین قسمت معده کار گذاشته می شود تا از برگشتن اسید معده به مری جلوگیری شود. لازم است بیمار بعد از عمل، یک هفته یا بیشتر در بیمارستان بماند.
لاپاراسکوپی:
دراین روش جراحی که روشی جدید است، لوله باریکی را از سوراخ کوچکی روی شکم عبور می دهند و به این صورت دریچه ای را در بالاترین قسمت معده جهت جلوگیری از برگشت اسید به معده نصب می کنند. بعد از این عمل نیز بستری شدن بیش از چند روز ضرورتی ندارد.
داروها در سوزش سردل حاملگی
• اصولا دارویی برای این مشکل مورد نیاز نیست. بهتر است حتی‌الامکان هیچ دارویی به هنگام حاملگی مصرف نکنید و تا زمانی که این علایم را می‌توانید تحمل کنید، سعی کنید از دارو خوردن خودداری نمایید.
اما داروهای ضد اسید موجود در داروخانه ها که حاوی منیزیم و کلسیم می باشند ممکن است که این مشکل را کاهش دهند، اما اول با پزشک خود مشورت کنید چرا که بعضی از انواع آنها دارای مقدار زیادی سدیم می باشند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
فعالیت در زمان ابتلا به سوزش سر دل به هنگام حاملگی هیچ منعی ندارد، البته از انجام تمرینات شکمی که نیاز به خم شدن دارند خودداری کنید.
رژیم غذایی در سوزش سر دل
• از شکلات، مواد ترش و اسیدی مانند مرکبات و آب میوه ها، گوجه فرنگی، خردل و سرکه، مواد حاوی نعنا، غذاهای پرادویه ، غذاهای تند و شور، غذاهای سرخ شده و غذاهای چرب پرهیز کنید.
• از خوردن زیاد در یک وعده غذائی بپرهیزید. به جای آن وعده های کوچک و متعدد را در طول روز جایگزین کنید. وقت کافی برای خوردن و جویدن غذا در نظر بگیرید.
• از خوردن مایعات زیاد در هنگام غذا خوردن بپرهیزید. البته مهم است که در دوران حاملگی روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید، اما در بین وعده های غذائی نه وسط غذا خوردن.
• بعد از غذا آدامس بجوید چرا که این کار باعث تحریک غدد بزاقی شده و بزاق نیز اسید را خنثی می کند.
• بعد از غذا نخوابید.
• از خوردن غذاهای پر ادویه پرهیز کنید.
• هرگز الکل ننوشید.
• از نوشیدن نوشیدنی‌های خیلی گرم یا خیلی سرد پرهیز کنید.
• بهتر است غذاهای آب پز و بخارپز به جای مواد غذایی سرخ کرده مصرف کنید.
• جهت کاهش سوزش سردل به جای ۳ وعده غذای اصلی و با حجم زیاد می‌توان ۴تا ۵ وعده غذای سبک استفاده کرد.
• از غذاهایی که اضافه ی اسید معده را جذب می کنند مثل شیر، تخم مرغ یا غذاهای نشاسته‌ای استفاده کنید.
• غذا را به خوبی جویده و به آرامی بخورید.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر علایم سوزش سر دل به هنگام حاملگی را دارید برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که یکی از موارد زیر رخ دهد، ممکن است به درمان دارویی احتیاج پیدا کنید:
با اقدامات ساده سوزش سر دل خوب نشود.
ایجاد سوزش سر دل در اواخر حاملگی
وجود استفراغ خونی یا حاوی ذرات شبیه دانه قهوه
اجابت مزاج سیاه رنگ یا قیری
وجود علایم سوزش سردل ۲ یا بیشتر از دوبار در هفته
بلع دردناک بخصوص زمان بلع غذاهای جامد
گرفتگی صدا که اغلب به دنبال برگشت اسید به حنجره اتفاق می افتد
کاهش وزن بدون علت
وجود تنفس صدادار
همچنین جنین در حال رشد در اواخر حاملگی قسمت عمده ی فضای شکمی را اشغال کرده و باعث کند شدن تخلیه معده و رانده شدن اسید معده به بالا و احساس سوزش سر دل می شود . البته بسیاری از زنان احساس سوزش سر دل و عدم هضم غذا را در نیمه ی دوم حاملگی تجربه می کنند، ولی متاسفانه این مشکل تا زمان تولد فرزندتان با شما خواهد بود.
زیاده خوری و یا بلافاصله درازکشیدن بعد از غذاخوردن از دلایل دیگر سوزش است.
سیگار کشیدن و نوشیدن الکل نیز از دلایل دیگر آن است.
عوارض سوزش سردل به هنگام حاملگی
این یک مشکل ناراحت‌کننده اما بی خطر است که پس از تولد نوزاد خود به خود مرتفع می‌شود، مگر این که عامل آن ربطی به حاملگی نداشته باشد.
التهاب و زخم در قسمت پایینی مری ندرتاً ایجاد می شود.
در موارد شدید سوزش سردل ، برگشت اسید ممکن است منجر به زخم مری ، تنگی و مشکلات پیش سرطانی شود. سوزش سردل مزمنی که بطور مناسب درمان نشده باشد و سالها طول کشیده باشد، خطر سرطان مری را افزایش می دهد.
پیشگیری از سوزش سردل به هنگام حاملگی
از کارهای زیر در دوران بارداری به شدت پرهیز کنید:
• پرخوری
• دراز کشیدن بعد از خوردن غذا
• سیگار کشیدن
• نوشیدن الکل
وقتی علایم تکراری شدید باشند و با تغییر شیوه زندگی و مصرف آنتی اسیدها کنترل نشود، آزمایشات زیر باید انجام شوند:
روش های تشخیصی در سوزش سردل حاملگی
۱. تست تنفسی :
یک لوله ی پلاستیکی در این تست از راه بینی وارد می کنند تا به این ترتیب فشار و مقدار اسید معده ی برگشتی به داخل مری را اندازه گیری کنند. این بررسی برای بیمارانی صورت می گیرد که علایم شدید و غیرطبیعی سوزش سردل دارند.
۲. آندوسکوپی:
آندوسکوپی برای بررسی آسیبهای ناشی از سوزش سردل بهترین راه است. اگر چنانچه انجام آندوسکوپی ضروری باشد، طی حاملگی نیز بدون خطر است.
در این آزمایش یک لوله قابل انعطاف باریک را از دهان وارد مری ، معده و قسمت ابتدایی روده می کنند. البته معمولا پزشکان برای انجام آندوسکوپی پشت حنجره را با اسپری بی حس کننده، بی حس می کنند و آرامبخش داخل وریدی نیز تجویز می شود.
درمان سوزش سردل حاملگی
• وزن مناسب را در دوران حاملگی حفظ کنید و به پیشنهاداتی که پزشکتان به شما می دهد توجه کنید.
• از ایجاد هر نوع فشار در اطراف کمر و شکم خودداری کنید و لباس راحت و گشاد بپوشید.
• به جای خم شدن از کمر، از زانو خم شوید.
• تا جایی که می توانید از خم شدن - خصوصاً پس از غذاخوردن- خودداری کنید.
• از لباسها یا کمربند تنگ استفاده نکنید.
• سیگار نکشید.
• سر تخت را حدوداً ۱۰ سانتی‌متر بلند کنید یا زیر سر خود را بالا ببرید.
• کمی پیاده روی بعد از صرف غذا مفید است.
اقدامات جراحی:
در موارد شدید و مزمن بیماری صورت می گیرد و در این روش دریچه ای مصنوعی در بالاترین قسمت معده کار گذاشته می شود تا از برگشتن اسید معده به مری جلوگیری شود. لازم است بیمار بعد از عمل، یک هفته یا بیشتر در بیمارستان بماند.
لاپاراسکوپی:
دراین روش جراحی که روشی جدید است، لوله باریکی را از سوراخ کوچکی روی شکم عبور می دهند و به این صورت دریچه ای را در بالاترین قسمت معده جهت جلوگیری از برگشت اسید به معده نصب می کنند. بعد از این عمل نیز بستری شدن بیش از چند روز ضرورتی ندارد.
داروها در سوزش سردل حاملگی
• اصولا دارویی برای این مشکل مورد نیاز نیست. بهتر است حتی‌الامکان هیچ دارویی به هنگام حاملگی مصرف نکنید و تا زمانی که این علایم را می‌توانید تحمل کنید، سعی کنید از دارو خوردن خودداری نمایید.
اما داروهای ضد اسید موجود در داروخانه ها که حاوی منیزیم و کلسیم می باشند ممکن است که این مشکل را کاهش دهند، اما اول با پزشک خود مشورت کنید چرا که بعضی از انواع آنها دارای مقدار زیادی سدیم می باشند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
فعالیت در زمان ابتلا به سوزش سر دل به هنگام حاملگی هیچ منعی ندارد، البته از انجام تمرینات شکمی که نیاز به خم شدن دارند خودداری کنید.
رژیم غذایی در سوزش سر دل
• از شکلات، مواد ترش و اسیدی مانند مرکبات و آب میوه ها، گوجه فرنگی، خردل و سرکه، مواد حاوی نعنا، غذاهای پرادویه ، غذاهای تند و شور، غذاهای سرخ شده و غذاهای چرب پرهیز کنید.
• از خوردن زیاد در یک وعده غذائی بپرهیزید. به جای آن وعده های کوچک و متعدد را در طول روز جایگزین کنید. وقت کافی برای خوردن و جویدن غذا در نظر بگیرید.
• از خوردن مایعات زیاد در هنگام غذا خوردن بپرهیزید. البته مهم است که در دوران حاملگی روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید، اما در بین وعده های غذائی نه وسط غذا خوردن.
• بعد از غذا آدامس بجوید چرا که این کار باعث تحریک غدد بزاقی شده و بزاق نیز اسید را خنثی می کند.
• بعد از غذا نخوابید.
• از خوردن غذاهای پر ادویه پرهیز کنید.
• هرگز الکل ننوشید.
• از نوشیدن نوشیدنی‌های خیلی گرم یا خیلی سرد پرهیز کنید.
• بهتر است غذاهای آب پز و بخارپز به جای مواد غذایی سرخ کرده مصرف کنید.
• جهت کاهش سوزش سردل به جای ۳ وعده غذای اصلی و با حجم زیاد می‌توان ۴تا ۵ وعده غذای سبک استفاده کرد.
• از غذاهایی که اضافه ی اسید معده را جذب می کنند مثل شیر، تخم مرغ یا غذاهای نشاسته‌ای استفاده کنید.
• غذا را به خوبی جویده و به آرامی بخورید.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر علایم سوزش سر دل به هنگام حاملگی را دارید برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که یکی از موارد زیر رخ دهد، ممکن است به درمان دارویی احتیاج پیدا کنید:
با اقدامات ساده سوزش سر دل خوب نشود.
ایجاد سوزش سر دل در اواخر حاملگی
وجود استفراغ خونی یا حاوی ذرات شبیه دانه قهوه
اجابت مزاج سیاه رنگ یا قیری
وجود علایم سوزش سردل ۲ یا بیشتر از دوبار در هفته
بلع دردناک بخصوص زمان بلع غذاهای جامد
گرفتگی صدا که اغلب به دنبال برگشت اسید به حنجره اتفاق می افتد
کاهش وزن بدون علت
وجود تنفس صدادار
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼