افسردگی و روابط زناشویی، چه ارتباطی دارند؟

افسردگی از آن دست اختلالات روان است که فعالیت‌های جسمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افسردگی ممکن است تا جایی پیش برود که شخص مبتلا به آن هیچ فعالیتی را خوشایند نداند و حتی از فعالیت‌های معمول روزانه نیز خیلی زود خسته شود. معمولا افراد افسرده دچار اختلال خواب می‌شوند. گاهی اشتهایشان بسیار کم و گاهی خیلی زیاد می‌شود و گاهی نیز دچار دردهای بدنی می‌شوند که توجیه مناسبی برایشان پیدا نمی‌شود. در کنار این مشکلات، میل جنسی نیز در آنها کاهش می‌یابد تا جایی که سلامت جنسی‌شان به خطر می‌افتد.

چه رابطه‌ای میان اضطراب و افسردگی و مشکلات جنسی وجود دارد؟

مغز انسان، فعالیت‌های مختلف بدن را از طریق مواد شیمیایی خاصی به نام ناقل‌های عصبی کنترل می‌کند. یکی از این ناقل‌ها دوپامین نام دارد که واسطه احساس لذت است؛ مثل لذت از غذا خوردن، لذت از تفریحات و همین‌طور لذت از فعالیت جنسی. در افسردگی، عملکرد این ناقل عصبی به هم می‌ریزد و در نتیجه، فعالیت جنسی هم آسیب می‌بیند. یکی دیگر از هورمون‌های مغزی سروتونین نام دارد که آن هم در فعالیت جنسی و انزال موثر است. افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند با اختلالاتی در ترشح سروتونین و اختلال در میل یا فعالیت جنسی روبه‌رو هستند.

عوارض داروهای ضد افسردگی

برخی داروهای ضد افسردگی عوارض جنسی بسیاری دارند. یک دسته از داروهای بسیار رایج ضد افسردگی، داروهای مهارکننده اختصاصی باز جذب سروتونین هستند. این داروها ممکن است سبب کاهش میل جنسی در آقایان و خانم‌ها شوند و انزال را نیز در آقایان به تاخیر بیندازند. البته همه بیماران افسرده دچار چنین عوارضی نمی‌شوند و بسیاری از آنها با بهبود افسردگی، بهبود قابل توجهی در میل جنسی را نیز تجربه می‌کنند. هم زنان و هم مردان از افسردگی و اضطراب آسیب می‌بینند، اما علائم اختلالات جنسی در مردان و زنان تفاوت‌های اساسی دارد. زن افسرده ممکن است خود را برای شریک جنسی‌اش جذاب نداند و مرد افسرده نیز ممکن است فکر کند توانایی مردانگی خود را از دست داده است. چنین برداشت‌هایی در کاهش اعتماد به نفس فرد موثر است و به نوعی بر شدت افسردگی می‌افزاید.

استرس و مشکلات جنسی

استرس و اضطراب از آن دست اختلالات روحی است که در بروز بسیاری بیماری‌ها و مشکلات جسمی و حتی کارکرد جنسی موثر است. آشفتگی فکر سبب می‌شود فرد، رابطه جنسی مطلوبی نداشته باشد. همچنین، اضطراب ممکن است سبب درد لگنی در خانم‌ها و انزال زودرس یا دیررس در آقایان بشود. زنان افسرده یا مضطرب ممکن است به ارگاسم، یعنی اوج لذت جنسی، دست پیدا نکنند یا دچار دردهای لگنی شوند. در مقابل، مردان افسرده و مضطرب نیز دچار تاخیر در انزال می‌شوند.

افسردگی و ناباروری

باید توجه داشت که افسردگی وجوه مختلف زندگی و عملکرد بسیاری از اعضای بدن را تغییر می‌دهد. تغییرات اشتها در افسردگی ممکن است به کاهش یا افزایش شدید وزن منجر شود که این عوارض با چرخه قاعدگی زنان مداخله می‌کند و میزان باروری را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، فرد افسرده ممکن است دچار اعتیاد به سیگار یا الکل شود و این اختلالات سبب کاهش توان تولید مثل می‌شود. در مردان، استرس با کاهش سطح تستوسترون و تغییرات هورمونی همراه بوده که بر کیفیت و کمیت اسپرم‌ها اثرگذار است. حتی برخی بررسی‌ها نشان داده است که ترس از مادر شدن نیز در برخی زنان با کاهش باروری همراه است. از سوی دیگر ابتلا به افسردگی در دوران بارداری نیز ممکن است سبب اختلال در مراقبت فرد از خود، بی‌توجهی به نکات تغذیه‌ای و مراجعه مرتب به پزشک شود که بر سلامت جنین تاثیر‌گذار است.


درمان‌های روانپزشکی

مشاوره‌های روانپزشکی و روان‌شناسی و دریافت درمان‌های مناسب دارویی یا غیردارویی به فرد کمک می‌کند تا بر استرس و اضطراب خود غلبه کند. حتی برخی مطالعات نشان داده‌است که این درمان‌ها ممکن است به بروز بارداری و رفع اختلالات باروری هم کمک کند. بی‌شک، مداخلات درمانی بر بهبود شرایط روانی فرد و کیفیت زندگی او اثر مطلوبی خواهد داشت.