علل قهر نوزاد با شیر مادر

نوزادی که امتناع از خوردن شیر مادر می‌کند و در عین حال در پروسه‌ی از شیرگیری نیز نمی‌باشد، به اصطلاح در اعتصاب شیر مادر است و این راهی است که طفل از طریق آن اعلام می‌کند که یک جای کار مادر دچار اشتباه است و مقداری تفکر برای شناسایی آن مشکل لازم است.

اعتصاب در شیر خوردن، چالشی است که گاهی حتی مادرانی که شیردهی‌ مناسب دارند را نیز درگیر می‌کند، این تجربه‌ای ناراحت‌کننده هم برای کودک و هم مادر است. بیشتر مادران تصور خواهند کرد که اشتباهی متوجه عملکرد آنهاست و به مغزشان فشار خواهند آورد که علت این ممانعت را کشف کنند، حتی ممکن است به طور نامعقولانه‌ای تصور کنند که کودکشان دیگر آنها را دوست ندارد! بدون شک این مساله، تجربه‌ای ناراحت و نگران‌کننده است ولیکن می‌توان با صبر و حوصله بر این مشکل فائق آمد. به موازاتی که مادر کودکش را تشویق به شیر خوردن می‌کند، لازم است که شیرش را با دست یا شیردوش هر چند ساعت یک بار بدوشد (حدود زمان‌هایی که معمولا کودک شیر می‌خورده)؛ این عمل از پرخون و ملتهب شدن پستان‌ها (ماستیتیس) پیشگیری می‌کند و بنابراین جریان شیررسانی به کودک را روان و آسان و از کم شدن شیر مادر پیشگیری می‌کند.

تعدادی از شایع‌ترین علل امتناع از شیرخواری در نوزاد این موارد می‌باشد:
- جدایی بیش از حد معمول نوزاد از مادر
- سروصدا و آشفتگی و انقطاع پی در پی هنگام شیردهی
- عفونت گوش، که باعث فشار یا درد در زمان شیر خوردن می‌شود.
- اگر کودک گرسنه باشد و به مدت زیاد گریه کند و به گریه‌ی او رسیدگی نشود.
- واکنش کودک به فریاد ناشی از درد مادر، وقتی که نوزاد سینه‌ی مادر را گاز می‌گیرد.
- بینی کیپ یا بینی سرماخورده که تنفس را برای نوزاد در موقع شیر خوردن مشکل می‌سازد.
- یک تغییر بزرگ در جریان عادی روزمره‌ی نوزاد همانند نقل مکان کردن منزل و یا رفتن مادر به سر کار
- وجود دردی در دهان که می‌تواند ناشی از دندان درآوردن، سرماخوردگی یا یک عفونت یا التهاب در دهان باشد مثل برفک.
- دهان نوزاد به خوبی روی سینه‌ی مار چفت نمی‌شود و حجم کافی از پستان برای شیررسانی در دهان او قرار نمی‌گیرد، در این شرایط باید از فردی آگاه و آشنا برای بهبود وضعیت شیردهی کمک گرفت.
- دادن فرمولا به نوزاد؛ طعم فرمولا مسلما با طعم شیر مادر متفاوت است، لذا ممکن است کودک دیگر شیر مادر را نخورد، زیرا که او شروع به شناسایی تفاوت طعم‌ها کرده است، از طرفی خوردن مقدار زیاد شیشه‌ی شیر حاوی فرمولا، باعث سیری و کم خوردن شیر مادر می‌شود.
- «Nipple Confusion» یا سردرگمی و اشتباه گرفتن نوک پستان، این واژه توصیف‌گر زمانی است که کودک فراموش می‌کند چگونه از نوک سینه‌ی مادر شیر بخورد که دلایل آن استفاده از سرشیشه در تغذیه‌ی روزمره‌ی نوزاد است که می‌تواند باعث عدم شیرگیری نوزاد شود. در این مواقع نوزاد فقط آماده‌ی گرفتن سرشیشه است، لذا از گرفتن سینه‌ی مادر ممانعت کرده و گریه و فریاد می‌کند.

به جز این موارد، دلایل دیگری هم هست که کمتر معمول می‌باشد همانند حساسیت یا آلرژی به شیر مادر و یا استفاده‌ی مادر از کرم یا محصولات معطر بر روی سینه و یا تغییر طعم شیر مادر که به دلیل استفاده از دارو یا بعضی غذاهای خاص و یا حاملگی در مادر می‌تواند باشد.

چندین راه برای غالب آمدن به مشکل عدم شیرخواری نوزاد ارائه می‌شود:
- به پزشک مراجعه شود که اگر عفونت گوش یا برفک در دهان وجود دارد، داروهای لازم داده شود.

- سعی شود مواقعی که نوزاد خواب یا خواب‌آلوده است شیردهی انجام شود، زیرا خیلی از نوزادان وقتی بیدارند، از شیر خوردن ممانعت می‌ورزند.

- از نکات مهم دیگر این است که اگر پوشک یا کهنه‌ی نوزاد خیس است، برای ایجاد شرایط مناسب شیردهی، بهتر است که پوشک او تعویض شود.

- شیردهی در هنگام حرکت آزموده شود؛ بعضی کودکان احتمال بیشتری دارد که به هنگام راه رفتن یا تکان دادن، شیر بخورند تا در حالت‌های نشسته و بی‌حرکت.

- مادر باید بگذارد که پوست صورت کودک به هنگام شیردهی با پوست سینه در تماس مستقیم باشد (شیردهی بدون لباس و یا شیردهی در حمام گرم امتحان شود).

- حالت‌های گوناگون شیر دادن آزمایش شود، از طریق نشستن مادر و قرار گرفتن نوزاد در بازوی مادر در موفقیت شیردهی اهمیت دارد لذا در روزهای اول شیردهی، افراد آگاه و خبره باید به مادر در ایجاد شرایط مناسب قرار گرفتن کمک کنند.

- در نظر گرفتن اتاقی آرام برای شیردهی؛ یکی از علل رایج شیر نخوردن نوزادان ۶ تا ۹ ماهه، کنجکاوی آنها در کشف تازه‌های دنیای اطراف است! کودکان این سن به راحتی حواسشان از شیر خوردن پرت می‌شود و ترجیح می‌دهند به صورت تفریحی و به عنوان میان‌وعده، شیر بخورند تا به عنوان وعده‌ی غذائی کامل؛ باید از اتاقی با نور ملایم، آرام و دور از سر و صدای رادیو و تلویزیون استفاده شود.

- به تاخیر انداختن شیر دادن از بطری (شیشه شیر)، تا اینکه نوزاد تقریبا ۳ تا ۴ هفته‌ای شود و از آن پس نیز باید مطمئن شد که بطری بعد از هر بار استفاده، کاملا شسته و تمیز شده است.
نپذیرفتن شیر مادر می‌تواند هم برای مادر و هم برای نوزاد، ناراحت‌کننده باشد، باید سعی شود که در این دوره تا آنجا که ممکن است تمام عواملی که در محیط اطراف نوزاد است طبق جریان عادی همیشگی‌اش نگه داشته شود، به او توجه بیشتری شده و تماس بیشتری برقرار شود. اگر هم که این نگرانی وجود دارد که کودک غذای کافی دریافت داشته یا نه، به تعداد پوشک‌های مرطوب او توجه شود. حداقل 5 تا 6 پوشک خیس یا 6 تا 8 پوشک نیمه‌خیس دلالت دارد که کودک مایع کافی دریافت داشته است. اگر در مورد دریافت غذای کافی توسط نوزاد شک و نگرانی وجود دارد، بهتر است با پزشک مشورت شود. معمولا ممانعت نوزاد از شیر مادر، 2 تا 5 روز به طول می‌انجامد، با صبر و حوصله و در عین حال پافشاری و مقاومت، قطعا دوباره شیردهی موفق برقرار خواهد شد.